دانسل واژدیک
چند اتفاق در روزهای اخیر نشان می دهد که روابط ایران و روسیه عمیق تر شده است. دوشنبه گذشته، نیکولای پاتروشف، رئیس شورای امنیت روسیه یک دیدار دو روزه از ایران کرد. پاتروشف با سعید جلالی، رئیس شورای امنیت ملی ایران دیدار کرد. وی همچنین با محمود احمدی نژاد، رئیس جمهور وعلی اکبر صالحی،وزیر خارجه ملاقات کرد. روز بعد صالحی به دعوت همتای روس اش، به روسیه رفت.
همچنین احتمال دارد وزیر انرژی روسیه، سرگئی شماتکو، برای افتتاح نیروگاه بوشهر که روسیه از 16 سال پیش مشغول ساختن آن است، به ایران بیاید. شماتکو قرار است با مقامات ایرانی برای گسترش همکاری بین ایران و روسیه در زمینه انرژی، بخصوص شراکت روسیه در کشف میدان های گازی، گفتگو کند.
بهبود ناگهانی روابط بین ایران و روسیه ۱۴ ماه بعد از آن اتفاق افتاد که روسیه با چهارمین قطعنامه شورای امنیت علیه ایران موافقت کرد و اوباما از این اتفاق بعنوان نتیجه آرام سازی روابط آمریکا و روسیه یاد کرد. گفتنی است اگرچه ساکنان کاخ کرملین، قطعنامه را امضا کردند اما بلافاصله بعد از آن روسیه قرارداد فروش موشک های زمین به هوای اس 300 را با ایران جلو انداخت.
اما گویا روسیه دارد رویه اش را در مورد ایران تغییر می دهد. مبادلات سطح بالای ایران و روسیه در زمانی صورت می گیرد که روسیه درحال پیدا کردن راه حلی برای برنامه های اتمی ایران است. تا اینجای کار، سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه در واشنگتن اعلام کرده که باید برنامه ای “گام به گام” برای مذاکره با ایران تهیه شود.
برخی معتقدند تلاش روسیه برای برقراری مجدد روابط با ایران، به دلیل نارضایتی اش از اقدامات اخیر آمریکا است. وزارت امور خارجه آمریکا سفر 60 مقام روسی را به دلیل دخالت آنها در مرگ یک وکیل در زندان به نام سرگئی ماگنیتسکی، ممنوع کرده است. سنا در قطعنامه ای حمایت آمریکا از تمامیت ارزی گرجستان را بار دیگر مطرح کرده و از روسیه خواسته است نیروهای نظامی اش را از آبخازیا و اوسیای جنوبی، خارج کند.
روسیه بار ها از لو رفتن گزارش هایی که بین سازمان های امنیتی و اطلاعاتی آمریکا رد و بدل شده، خشمگین شده است. طبق این گزارش ها سازمان امنیت و اطلاعات نظامی روسیه، در انفجار محوطه بیرونی سفارت گرجستان در سال گذشته، دست داشته است. همچنین روسیه از اینکه آمریکا حتی کوچکترین فشاری بر حکومت بشار اسد که دست به سرکوب وحشیانه معترضان زده است، بیاورد، احساس ناراحتی می کند.
اما این اشتباه است اگر رویه روسیه در مقابل ایران را یک سیاست کاملا تغییریافته تلقی کرد. رفتار اخیر روسیه در ادامه استراتژی این کشور در دهه گذشته است. روسیه روابطش را با ایران گسترش داده است تا جایی که بتواند از آن علیه آمریکا استفاده کند وآمریکا متقاعد بشود در مقابل برخی سیاست های ناخوشایند روسیه، کوتاه بیاید.
بیایید امیدوار باشیم که دولت اوباما در دام باج خواهی روسیه نیافتد، اول از همه به این دلیل که روسیه توانایی تاثیرگذاری بر برنامه های اتمی ایران را ندارد. در بهترین حالت، پاسخ مثبت دادن به خواسته های روسیه که شامل عدم دخالت آمریکا در امور جمهوری های سابق اتحاد جماهیر شوروی و چشم پوشی از ضعف های دموکراسی در این کشورست، منجر به یک قطعنامه دیگر شورای امنیت، علیه ایران می شود. از آنجایی که در چهار قطعنامه دیگر هم شاهد بودیم، تنبیه های اقتصادی ضعیف ایران را متقاعد نمی کند که برنامه های اتمی اش را متوقف کند. هیچ دلیلی وجود ندارد که روسیه ایران را برای بهبود روابطش با غرب، وجه المصالحه قرار بدهد.
آمریکن، 23 اوت