هر ساله مسلمانان جهان در روز قدس به نشانه همدردی با مردم فلسطین، این روز را گرامی می دارند، و اما این بار روز قدس فرصت بسیار مناسبی را در اختیار جنبش مخالف در ایران قرار داد تا با حضور در خیابان ها اعتراض خود را نسبت به انتخابات 12 ژوئن و حوادث پس از آن اعلام دارند. مردم در ابتدا برای پرهیز از درگیری با نیروهای شبه نظامی دولتی، نوارهای سبزرنگی را که نماد جنبش مخالف است در جیب هایشان پنهان کردند. اما با حضور هرچه بیشتر معترضان، کم کم شعارها رنگ و بوی ضد دولتی به خود گرفت .
عناصر تندروی وابسته به دولت در روزهای پیش از راهپیمایی روز قدس همه تلاش و امکانات خود را برای ارعاب مخالفان بکار بستند. در این روزها زمزمه هایی به گوش می رسید مبنی بر بازداشت قریب الوقوع رهبران جنبش مخالف یعنی میر حسین موسوی و مهدی کروبی. از سوی دیگر سپاه پاسداران نیز خبر از برخورد و مقابله با “اغتشاشگرانی” داد که از روز قدس برای نشان دادن مخالفت و اعتراض خود سوء استفاده کنند. آیت الله علی خامنه ای رهبر عالی ایران نیز با اشاره به این که روز قدس تنها به مساله فلسطین اختصاص دارد، نسبت به سر دادن هر گونه شعار دیگری در این روز هشدار داد.
با همه اینها جنبش مخالف، روز قدس را برای اعلام اعتراض و نشان دادن مخالفت خود با انتخابات و حوادث پس از آن برگزید. جمعیت حاضر در راهپیمایی روز جمعه متفاوت از گروه های کوچک حامی دولت بود که هرساله در خیابان ها فریاد “مرگ بر آمریکا” و “مرگ بر اسراییل” سر می دادند. روز جمعه صدایی که از همه سو به گوش می رسید ، فریاد “مرگ بر روسیه” و “مرگ بر چین” در اعتراض به همکاری این کشورها با دولت احمدی نژاد بود. شعار “نه غزه، نه لبنان، جانم فدای ایران” که مردم یکصدا در روز قدس آن را فریاد می زدند، نشان داد تلاش های دولت برای ارعاب مردم و القای این مساله که روز قدس فقط برای فلسطین است، اقدامی بی نتیجه بوده است.
محمود احمدی نژاد در سخنان روز جمعه خود همه تلاشش را به کار بست تا توجه همگان را از مساله ناآرامی های سیاسی در کشور منحرف کند. وی با انکار مجدد واقعه هولوکاست بر دیدگاه ها و سیاست های ضداسراییلی خود تاکید کرد. با وجودیکه اتخاذ چنین رویکردها و مواضعی از سوی احمدی نژاد به مذاق هوادارانش خوش می آید، طی مصاحبه او با تلوزیون دولتی ایران ، شعارهای ضد دولتی و “احمدی احمدی استعفا” به وضوح شنیده می شد.
در عین حال به نظر می رسید آیت الله خامنه ای در خطبه های نماز عید فطر در مقایسه با روز های پس از انتخابات – که به حمایت قاطع و آشکار از احمدی نژاد برخاسته بود- اندکی متزلزل و نا آرام است. وی اعلام کرد که تلاش های غرب برای برهم زدن مراسم روز قدس – از طریق حمایت از جنبش مخالف- به جایی نرسیده است.
در عین حال محمود احمدی نژاد در حالی راهی اجلاس عمومی سازمان ملل در نیویورک می شود که کشور کماکان در ناآرامی های سیاسی به سر می برد. گفتنی است که موضوع برنامه های اتمی ایران در راس گفتگوهای این دوره از اجلاس خواهد بود. بدنبال بهبود نسبی روابط میان ایالات متحده و روسیه- در پی از میان برداشتن سپر دفاع موشکی در لهستان و جمهوری چک از سوی آمریکا- ایران بدقت رفتار روسیه و واکنش های بعدی این کشور را در قبال برنامه های اتمی و موشکی ایران زیر نظر خواهد داشت.
همزمان ایران بار دیگر تاکید کرد که برنامه های هسته ای این کشور تهدیدی برای دیگر کشورها نیست. هفته گذشته محمود احمدی نژاد در مصاحبه با شبکه تلوزیونی ان بی سی آمریکا و در پاسخ به سوال خبرنگار در رابطه با برنامه های هسته ای ایران اظهار داشت که کشورش نیازی به داشتن سلاح های هسته ای ندارد. روز یکشنبه آیت الله خامنه ای با اشاره به برنامه دفاع موشکی آمریکا گفت غربی ها از توانایی ایران در ساخت سلاح هسته ای ناخشنود و خشمگین هستند.
احتمال می رود که سفر احمدی نژاد به نیویورک بر وجهه وی در داخل کشور نیز تاثیر بگذارد. با این حال به نظر نمی رسد که سخنرانی امسال وی در مجمع عمومی سازمان ملل به روال سال های گذشته کینه توزانه و مبالغه آمیز باشد. در عین حال بسیاری از ایرانیان با مواضع احمدی نژاد موافق نیستند و از اقدامات وی و بازی با غرور ایرانیان آشفته و شرمسارند و مانند قبل از گفته های احمدی نژاد مبنی بر داشتن سلاح های هسته ای استقبال نمی کنند .
با این حال و با توجه به این که جنبش اعتراضی و مخالف دولت در ایران قصد عقب نشینی ندارد و بسیاری از مخالفان حکومت در بازداشت به سر می برند، به نظر نمی رسد مردم دلمشغولی چندانی در رابطه با مساله سلاح های هسته ای داشته باشند؛ بلکه بیشتر به دنبال احقاق حقوق سیاسی و قانونی شان در داخل کشور هستند.
منبع : اکونومیست ، 21 سپتامبر
