دانیل ورنه
بارا ک اوباما در برابر شتاب و بی صبری اسراییل به دنبال کسب زمان است تا از مداخله نظامی نیروهای مسلح این کشور در ایران جلوگیری کند. در این جنگ اعصاب، تهران نیز حرف خود را می زند…
جلوگیری از دستیابی تهران به سلاح اتمی و جلوگیری از مداخله نظامی اسراییل علیه تأسیسات اتمی ایران دو موضوع مهمی است که باراک اوباما طی ماه های آینده در میان آنها معلق خواهد ماند. و این تعلیق روز به روز با نزدیک تر شدن موعد انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده در ماه نوامبر حساس تر به نظر می رسد.
ظاهراً باراک اوباما طی مذاکرات خود با نتانیاهو در کاخ سفید به هیچ نتیجه مشخصی دست نیافته و ازسوی نتانیاهو نیز اطمینانی حاصل نکرده. نخست وزیر اسراییل مایل نیست دست به سینه بایستد و می خواهد در تصمیم گیری آزاد باشد. مقامات عالی رتبه آمریکایی که طی هفته های اخیر به اورشلیم سفر کرده اند، این احساس را دارند که تصمیم حمله به ایران هنوز اتخاذ نشده. آیا چنین تصمیمی در آینده نزدیک اتخاذ خواهد شد؟ ناظران معتقدند که اسراییل زمانی که سران اش احساس کنند ایران درحال عبور از یک آستانه فنی است که امکان دستیابی به سلاح اتمی را به وجود می آورد، دستور حمله را صادر خواهند کرد. پس از گذر از این آستانه دیگر خیلی دیر خواهد بود.
در جناح آمریکایی ها، عقیده براین است که این لحظه هنوز فرا نرسیده و هنوز برای دیپلماسی زمان باقی است. علی رغم اختلافات جزئی، دستگاه های اطلاعاتی براین باورند که ایران هنوز به چند سال زمان نیاز دارد تا بتواند به تولید سلاح اتمی اقدام کند.
به هرحال مذاکرات میان جمهوری اسلامی و گروه ۱+۵ ازسر گرفته خواهد شد. این مذاکرات نزدیک به یک سال پیش بدون هیچ نتیجه ای متوقف شد. کشورهای غربی به صورت پنهانی تمامی پیش شرط ها، به ویژه موضوع توقف فعالیت های غنی سازی را برای ازسرگیری مذاکره، از سر راه ایران برداشتند.
آیا این مذاکرات شانس بیشتری برای موفقیت نسبت به مذاکرات سال گذشته خواهد داشت؟ احتمال آن ضعیف است. از ۸ سال پیش که سه کشور اروپایی [فرانسه، انگلستان و آلمان] روند مذاکرات را آغاز کرده اند، جمهوری اسلامی با زرنگی خاصی در مذاکرات را باز نگاه داشته و درعین حال به فعالیت های اتمی خود ادامه داده و حتی گاهی به آنها سرعت بخشیده است. در آن زمان نیز سه قدرت اروپایی تلاش می کردند تا از حمله اسراییل و حتی ایالات متحده به ریاست جمهوری جرج بوش بپرهیزند. در آن زمان ایالات متحده به تازگی به عراق حمله کرده بود.
در ایران نیز به مانند واشنگتن هدف خرید زمان است. مقامات ایرانی فکر می کنند که حتی ژست ازسرگیری مذاکرات نیز می تواند، حداقل در کوتاه مدت، عاملی علیه حمله اسراییل به تأسیسات اتمی باشد. باراک اوباما نیز به نوبه خود درتلاش است تا به اسراییلی ها، حداقل برای چند ماه، اطمینان دهد. درصورتی که او مجدداً در انتخابات ریاست جمهوری انتخاب شود، بی شک رویکردهای قاطع تری نسبت به اسراییل اتخاذ خواهد کرد. اسراییلی ها نیز دقیقاً همین استدلالات را دارند، ولی نتیجه گیری های آنها برعکس است. اگر اسراییل قبل از پاییز به تأسیسات اتمی ایران حمله کند، باراک اوباما دیگر راهی جز حمایت از آنها نخواهد داشت و حتی ممکن است از اقدام اسراییل استقبال هم بکند. جدا از این مسایل، فشارهای سیاسی جامعه یهودیان آمریکا و جمهوریخواهان دیگر تأثیری ندارد.
البته اینطور نیست که اسراییلی ها به رییس جمهور فعلی آمریکا اطمینان ندارند. بنیامین نتانیاهو موفق شد اقدامات خود را که به نفع ازسرگیری روند ایجاد صلح در خاورنزدیک است به او تحمیل کند و بی شک از اینکه بار دیگر اوباما را به دردسر انداخته ناراحت نیست. او این امیدواری را دارد که باراک اوباما بار دیگر انتخاب نخواهد شد. جهش اقتصادی و چنددستگی در جناح جمهوریخواهان احتمال وقوع این فرضیه را کم رنگ کرده. ممکن است پنجره فرصت برای مداخله نظامی اسراییل علیه ایران در پاییز امسال بسته شود.
هیچ کشوری در چارچوب جامعه بین الملل راضی به ظهور یک ایران مجهز به سلاح اتمی نیست. حتی چینی ها که جدا از انرژی، منافع قابل توجه دیگری نیز در کشور آیت الله ها دارند، این موضوع را بارها تکرار کرده اند. ولی همه از این مخالفت ها برداشت یکسانی ندارند. کم و بیش اکثر کشورها آماده اند تا “راه حل ژاپن” را بپذیرند: داشتن توان تولید سلاح اتمی برای ایران بدون اینکه به این کار مبادرت ورزد. باراک اوباما به صراحت چنین چیزی را نمی گوید، ولی زمانی که بحث مخالفت با ایران اتمی مطرح می شود آن را زمزمه می کند. ازنظر اسراییلی ها که خود را در خط اول می بینند، تولید یا توان تولید بمب اتمی در ایران خود نشانه وقوع جنگ است.
منبع: اسلیت، ۱۰ مارس
