اجازه محاصره یمن را نمی‌دهیم

نویسنده
مریم کاشانی

» فشار برای تغییر شیوه مواجهه با عربستان

امیرعبداللهیان معاون وزارت خارجه جمهوری اسلامی در گفتگو با شبکه المنار وابسته به حزب‌الله لبنان تاکید کرد که ایران اجازه محاصره یمن را نخواهد داد.

به گزارش خبرگزاری تسنیم، وابسته به سپاه پاسداران معاون وزارت خارجه تاکید کرد: “امنیت یمن، امنیت ایران و منطقه است.” او گفت: “امروز یمن، غزه نیست که آن را محاصره کنند، ما به تلاش‌های خود برای رساندن کمکهای بشردوستانه به یمن ادامه می‌دهیم و هرگز اجازه محاصره آن را نخواهیم داد.” عبداللهیان همچنین تأکید کرد که عربستان سعودی به یک کشور اسلامی در منطقه، یعنی یمن، تجاوز کرده است.

در همین حال شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی با صدور اطلاعیه‌ای اعلام کرد که روز جمعه این هفته، روز همبستگی با مردم یمن خواهد بود و قرار است که بعد از برگزاری نماز جمعه در سراسر کشور، راهپیمایی صورت گیرد. در اطلاعیه این سازمان از همه مسلمانان خواسته شده علیه آنچه که “تجاوز آشکار و وحشی گری و تفرعن رژیم آل سعود” نامیده است، قیام کنند.

در حالی که نزدیک به چهل روز از حمله نظامی عربستان به یمن می‌گذرد، تنش در روابط ایران و عربستان هر روز شدت بیشتری گرفته است. چند روز پیش اعلام شده بود که حملات هوایی عربستان به یمن متوقف خواهد شد و ایران نیز از این خبر استقبال کرد، اما یک روز بعد، این حملات بار دیگر از سر گرفته شد و تلاش‌های ایران برای توقف این حملات نیز ثمری نداشت. از سوی دیگر به نظر می‌رسد انتقادهایی که جریانهای تندرو داخل ایران از دستگاه دیپلماسی دولت دارند و آن را به مماشات با عربستان متهم می‌کنند، آرام آرام در حال تاثیرگذاری بر سیاست خارجی دولت نیز بوده است.

چند روز پیش و پس از تغییر وزیر خارجه عربستان، تبریک محمدجواد ظریف در حالی به وزیر خارجه جدید عربستان ارسال شده بود که همزمان کاردار سفارت عربستان در تهران نیز احضار شد. با اینهمه آنچه بیشتر دیده شد و مورد انتقاد قرار گرفت، نامه تبریک ظریف بود.

 ظریف در پیام خود ابراز امیدواری کرده بود که مسئولیت جدید عادل بن احمد الجبیر، گسترش روابط “دو ملت و دو دولت جمهوری اسلامی ایران و پادشاهی عربستان سعودی” را به دنبال داشته باشد. همزمان با این تبریک، کاردار عربستان در تهران به وزارت امور خارجه احضار و مراتب اعتراض نسبت به جلوگیری جنگنده‌های سعودی از فرود هواپیمای ایران در فرودگاه صنعا تسلیم وی شده بود‌.

پیام تبریک محمدجواد ظریف به همتای عربستانی‌اش، بلافاصله مورد انتقاد راستگرایان تندرو در داخل قرار گرفت. سرتیپ پاسدار سیدمحمد باقرزاده، فرمانده کمیته جست وجوی مفقودین ستاد کل نیروهای مسلح گفته بود: “آیا مصالح انقلابی کشورمان و عزت ملی و حکمت‌های اداره دستگاه دیپلماسی کشورمان چنین اقتضا می‌کند که برای جنایتکاران آل سعود پیام تبریک بفرستیم آن هم در شرایطی که مردم مظلوم یمن چشم امید به جمهوری اسلامی ایران دارند و هر روز و شب دهها زن و کودک بیگناه و دیگر شهروندان یمنی در خاک و خون می غلطند. ” او اضافه کرده بود: “من دیپلمات نیستم اما به عنوان یک پاسدار انقلاب اسلامی وظیفه دارم این نکته را به آقای ظریف یادآوری کنم که اگر می دانستم شما اصرار داشتید و می خواستید پیام تبریک برای وزیر جدید خارجه آل سعود ارسال کنید، به شما پیشنهادی می دادم، این پیام تبریک را همراه با پیکرهای سه شهید یمنی که اخیرا بر اثر شدت جراحات بمباران های آل سعود در بیمارستان های تهران به شهادت رسیده اند ارسال فرمایید؛ پیکرهایی که ما تا کنون طی دو مرحله اعزام با هواپیما نتوانستیم آنها را به وطنشان برگردانیم.”

حسین شریعتمداری نیز در کیهان نوشته بود: “پیام تبریک؟! آنهم از سوی وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران به یکی از جرثومه‌های فساد و پلیدی در رژیم کودک‌کش آل‌سعود؟! آیا جناب ظریف از جنایات وحشیانه و شرم‌آور سعودی‌ها در یمن مظلوم و قتل‌عام همه روزه زنان و مردان و کودکان مسلمان آن مرز و بوم بی‌خبر است؟ اگر پاسخ منفی است که نمی‌تواند منفی باشد باید به حال دستگاه دیپلماسی کشورمان خون گریست و جای این پرسش هست که جناب ظریف در پیام خود، کدام ویژگی وزیرخارجه جدید آل‌سعود را شایسته تبریک دانسته است؟! و مگر آل‌سعود و وزیرخارجه جدیدش، غیر از وابستگی آشکار به صهیونیست‌ها، پادویی برای آمریکا، حمایت مالی و تدارکاتی از تروریست‌های وحشی داعش و از همه رسواتر و پلیدتر، حملات هوایی به مردم مظلوم یمن و قتل‌عام زنان و کودکان مسلمان، ویژگی دیگری هم دارند؟!”

چند روز پیش از آن نیز فرمانده کل سپاه پاسداران از مسئولین نظام خواسته بود ملاحظات خود نسبت به عربستان را کنار بگذارند. او گفته بود: “عربستان با پررویی، بی‌شرمی، وقاحت و زیر پا گذاشتن تمام اصول اسلامی به یک کشور مسلمان که به دنبال نفی نظام سلطه و استقلال است حمله کرده و بدون هماهنگی با جاهای دیگر، آنجا را بمباران می‌کند. اگر ملاحظاتی برخی مسئولان ما دارند و حرفی نمی‌زنند به خاطر مقاطع گذشته است که این (ملاحظات) باید شکسته شود چرا که آنها با بمبارانی که انجام دادند ملاحظات را شکستند.”

با اینهمه تاکنون سیاست خارجی دولت روحانی تلاش برای کم کردن تنش میان ایران و عربستان بوده است. گرچه این تلاش‌ها معمولا با رفتار دیگر نهادهای حکومتی همسو نبوده و نتیجه مشخصی در پی نداشته است.

چندی پیش محمدعلی سبحانی، سفیر سابق ایران در لبنان، با تاکید بر اهمیت عادی سازی روابط با عربستان، گفته بود: “رابطه با عربستان به سمت عادی‌سازی و کاهش تنش‌ها میان دو کشور حرکت می‌کرد که این مسیر در نهایت به حل‌و‌فصل سریع پرونده هسته‌ای ایران هم کمک می‌کرد. […] اما اظهار‌نظری در داخل و تبریک مرگ ملک عبدالله مسیر بهبود روابط میان دو کشور را تغییر داد.”

 او تاکید داشت: “تبریک گفتن مرگ این پادشاه تنها به سیاست‌خارجی کشور لطمه وارد کرد. به نظر من این‌گونه اظهار‌نظرها هیچ توجیهی ندارد مگر اینکه اغراض سیاسی در پی آن وجود داشته باشد. نمی‌شود به علت روابط خوب ملک عبدالله با آیت‌الله هاشمی رفسنجانی، رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام و به دلیل اختلافات جناحی در داخل کشور به سیاست‌خارجی کشور لطمه زد.”