در سالهای گذشته، نقض حقوق بشر در ایران روندی تصاعدی داشته و مشکلات فعالان حقوقبشردر این زمینه بیشتر شده است. امروز در شرایطی هستیم که دیگر امکان فعالیت حقوقبشری در ایران وجود ندارد. برای مثال میتوان به زلزله آذربایجان که به بخشی از هموطنان ما آسیبهای جانی و مالی زد، اشاره کرد. برخی از حامیان و فعالان حقوق بشر برای کمک به هموطنان خود به آذربایجان رفتند، اما نه تنها مانع از ادامه کار و فعالیت آنها شدند، بلکه آنها را بازداشت کردند و با وجود گذشت چند ماه از این اتفاق، هنوز برخی از این افراد در زندان هستند. طبیعتا در این شرایط ادامه فعالیتهای حقوقبشری در ایران مقدور نیست و به همین دلیل است که کانون مدافعان حقوقبشر گرچه تعطیل نشده، اما فعالیتهایش در داخل کشور کمرنگ تر شده است.
در این شرایط ما به عنوان کسانی که خود را مدافع و حامی حقوقبشر میدانیم و در خارج از مرزهای ایران زندگی میکنیم، برای کمک به هموطنان خود چه کاری میتوانیم انجام دهیم؟ در خارج از کشور، بهتر است که فعالیتها مطابق قوانین و عرف کشورهایی باشد که در آنها سکونت داریم. انجام فعالیتهای جمعی و گروهی در این کشورها، میتواندبازخورد و نتیجه مناسبتری برایما به همراه داشته باشد.
به همین دلایل بود که نیاز به تاسیس یک ان.جی.او حقوقبشری در خارج از کشور احساس شد و من به همراه برخی از همکاران کانون مدافعان حقوق بشر که اکنون در خارج از ایران سکونت دارند، اقدام به تاسیس مرکز حامیان حقوقبشر کردیم؛ مرکزی که در راستای اهداف کانون مدافعان حقوقبشر فعالیت میکند.
این مرکز، که مرکزی غیرانتفاعی و بدون وابستگی به حزب، گروه یا حکومتی است، تاسیس شده تا اهداف زیر را پیگیری کند:
ما تلاش میکنیم به اشاعه ارزش های حقوق بشری و بهبودوضعیت حقوقبشر در ایران و در منطقه خاورمیانه کمک کنیم. برای رسیدن به این هدف، چند طرح کلی مدنظر داریم. یکی از کارهایی که در این زمینه انجام خواهیم داد، تهیه گزارش ماهانه از وضعیت حقوقبشر در ایران است. پیش از این، گزارشهای ماهانه به وسیله من و با نام خودم تهیه و منتشر میشد. از این پس اما این گزارشها تحت نام مرکز حامیان حقوقبشر منتشر خواهد شد.
از دیگر برنامههایی که این مرکز در نظر دارد، برگزاری سمینارهایی برای تحقیق همهجانبه و علمی پیرامون تاثیر جنش فمینیستی بر روند دموکراسیخواهی در ایران است. به این منظور در نظر داریم شش سمینار با موضوعهای مختلف در این زمینه برگزار کنیم.این سمینارها هر شش ماه یک بار برگزار خواهد شد و در هر سمینار به بررسی گوشهای از فعالیتهای جنبش فمینیستی در ایران خواهیم پرداخت.
نخستین سمینار در اواخر ماه آینده میلادی و با همکاری دانشگاه لندن (SOAS) با حضور من و چهار نفر از چهرههای شناخته شده جنبش فمینیستی ایران ـ– منصوره شجاعی، خدیجه مقدم، آسیه امینی و مهنار پراکند ـبرگزار می شود و طی آن–به بحث و بررسی پیرامون جنبش فمینیستی خواهیم پرداخت.
در سمینارهای آینده نیز قصد داریم به موضوعاتی چون نقش مردان ایرانی در حمایت از جنبش فمینیستی، تاثیر جنبش فمینیستی بر فرهنگها و خرده فرهنگهای ایرانی، تاثیر جنبش فمینیستی در اقلیتهای قومی، مذهبی و جنسی و… بپردازیم.
در این سمینارها تلاش میکنیم تا حد ممکن از کلیه فعالان فمینیست دعوت کنیم تا به بیان نظرات خود درباره مسایل مختلف بپردازند. این نظرات پس از گردآوری، جمعبندی خواهند شد و با تهیه مجموعه سخنرانیها، نقش و تاثیر جنبش فمینیستی بر روند دموکراسی خواهی در ایران را بررسی خواهیم کرد.
- از دیگر اهداف این مرکز، حمایت از فعالیتهای وکلا در ایران است. وکلا در ایران، یکی از بیپناهترین اصناف هستند. ما همیشه شاهدیم که وقتی به طور مثال هنرپیشه سینما دستگیر می شود سایر همکاران او اعتراض می کنند، یا وقتی کارگری را دستگیر می کنند تعدادی از کارگران نامه می نویسند و اعتراض میکنند؛ ولیکن هیچ یک از وکلا و همچنین هیات مدیره کانون وکلا به دستگیری هیچ وکیلی اعتراض نکرده و در کمال بی تفاوتی از کنار این مساله گذشتهاند. از خرداد ۱۳۸۸ تاکنون بیش از ۵۰ وکیل به علت دفاع از موکلان خود تحت تعقیب کیفری قرار گرفتهاند. بسیاری از این وکلا بازداشت شده، برخی در زندان هستند و برخی دیگر پس از اتمام دوران محکومیت از زندان آزاد شدهاند.
در غیاب نهادی که به دفاع از وکلا بپردازد، ما تصمیم گرفتیم تریبون آزادی برای وکلا در مرکز حامیان حقوقبشر تاسیس کنیم. در این تریبون سعی میکنیم درهر نوبت به سرگذشت یکی از وکلایی بپردازیم که به دلیل انجام وظیفه و دفاع از موکلان خود، دچار مشکل شدهاند. تلاش میکنیم تا جدیدترین اخبار مربوط به وکلا را در آن درج کنیم و در نهایت شبکهای میان وکلای مستقل ایجاد کنیم.
- از دیگر فعالیتهایی که در مرکز حامیان حقوقبشر مدنظر ما قرار دارد، تهیه بانک اطلاعاتی از تمامی زنانی است که از ابتدای مشروطیت تاکنون برای رسیدن به اهداف و آرمانهای خود، آزادی و برابری و دموکراسی، به زندان رفته یا توسط حکومتها به دار آویخته شدهاند.
در کنار این فعالیتها تلاش میکنیم کلیه اخبار مربوط به نقض حقوقبشر را نیز تهیه کنیم؛ اخباری که سعی میکنیم علاوه بر کامل بودن، مستند نیز باشد. همچنین در پی راه اندازی یک کتابخانه الکترونیک مجهز هم هستیم که اسناد بینالمللی حقوقبشر را در آن قرار دهیم.
تلاش ما این است که کلیه فعالیتهای این مرکز ـ– و از جمله سمینارهایی که برگزار میکنیم ـ– به دو زبان فارسی و انگلیسی باشد. دلیل تاکید من بر فعالیت به زبان انگلیسی آن است که مردم بقیه دنیا را نیز در جریان اتفاقاتی که در کشور رخ میدهد و نقض حقوقبشر در ایران قرار دهیم. به این شکل بخش بزرگتری از مردم دنیا متوجه خواهند شد که در ایران چه می گذرد و حقوقبشر چگونه نقض میشود.
امید من و همکارانام این است که با بهبود وضعیت حقوقبشر در ایران، با احیای فضای فعالیت نسبی و آزاد شدن تمامی همکاران دربندم، این امکان به وجود آید که کانون مدافعان حقوقبشر مجددا کار خود را آغاز کند و مانند سالهای گذشته بتواند به فعالیت خود برای دفاع و بسط حقوقبشر در ایران بپردازد. در صورت وقوع چنین اتفاق خجستهای، میتوانیم شاهد همکاری متقابل میان حامیان و مدافعان حقوقبشر در ایران و اروپا باشیم.