شرایط برای حصول توافق مهیا است

نویسنده
حسین محمدی

» دلهره و خوش بینی در آخرین روزهای مذاکرات

هم‌زمان با روز دوم برگزاری مذکرات هسته‌ای میان ایران و گروه ۱+۵ در وین، حسن روحانی گفت که در صورت عدم “زیاده‌خواهی طرف مقابل” شرایط برای “توافق مهیا است”. هم‌زمان وزیر خارجه بریتانیا گفته است که نسبت به رسیدن به توافق با ایران تا پایان ضرب‌الاجل خوش‌بین نیستو یک مقام کاخ سفید نیز رسیدن به توافق جامع را مسوولیت ایران دانست.

حسن روحانی پس از جلسه دیروز خود با سران دو قوه دیگر - علی و صادق لاریجانی - گفت که اگر طرف مقابل جمهوری‌اسلامی در مذاکرات هسته‌ای “برای توافق اراده سیاسی داشته باشد و زیاده‌خواهی نکند، شرایط برای حصول توافق مهیا است”.

پیش از این نیز محمدجواد ظریف، وزیر امورخارجه،  پس از مذاکره باکاترین اشتون، گفته بود که بعد از “صحبت‌های خوبی” که دو طرف داشته‌اند تنها “به اراده سیاسی نیاز است تا به نتیجه برسیم”.

به گفته رییس جمهوری “درباره کلیات مساله مذاکرات هسته‌ای و اهدافی که دنبال می‌کنیم و نیز حمایت از مذاکره‌کنندگان در نظام هماهنگی وجود دارد”.

این سخنان روحانی هم‌زمان شده با حمایت برخی از اصول‌گرایان منتقد عمل‌کرد دولت در مذاکرات هسته‌ای که گفته‌اند انتقاد آن‌ها نه به دولت روحانی یاتیم مذاکره‌کننده، بلکه خطاب به آمریکاست.

در تحولی دیگر  فیلیپ هاموند، وزیر امور خارجه بریتانیا، گفت که “من خوش‌بین نیستم که تا روز دوشنبه بتوانیم همه کارها را به سرانجام برسانیم. اما فکر می‌کنم که اگر پیشرفت قابل توجهی داشته باشیم، شاید بتوانیم راهی برای تمدید ضرب‌الاجل پیدا کنیم که به ما امکان دستیابی به توافق نهایی را بدهد”.

هم‌زمان تونی بیلکن، معاون مشاور امنیت ملی کاخ سفید، نیز درباره مذاکرات هسته‌ای گفت: “چنین پیداست که هم اکنون دستیابی به توافق هسته‌ای با ایران تا روز دوشنبه هفته آینده مشکل است و به نظر من در حال حاضر گفتن اینکه ما به کجا می‌رویم در حال سخت‌تر شدن است، اما توافق جامع هسته‌ای غیر ممکن نیست. توافق نهایی بستگی کامل به این موضوع دارد که آیا ایران خواست و تمایل به برداشتن گام‌هایی دارد که به آمریکا و شرکایش اطمینان دهد که برنامه هسته ایش کاملا صلح آمیز خواهد بود یا نه؟ ما مذاکره می‌کنیم، اما در چنین مرحله‌ای نیستیم”.

ایران و گروه ۱+۵ پیش از این توافق‌نامه‌ای را امضا کرده بودند که به دو طرف تا سوم آذرماه سال جاری مهلت می‌داد به توافق جامع هسته‌ای دست یابند. توافقی که همه مذاکره‌کنندگان رسیدن به آن را سخت توصیف کرده‌اند.

هفته گذشته و با میانجی‌گری عمان، مذاکراتی در مسقط بین ظریف،‌جان کری و کاترین اشتون برگزار شد. هدف از برگزاری این مذاکرات تلاش برای رسیدن به توافق جامع عنوان شده بود.

با این حال به نظر می‌رسد مسوولان جمهوری‌اسلامی پس از برگزاری این مذاکرات، از آن راضی نبوده‌اند. حسن روحانی، رییس‌جمهوری، پس از پایان گفت‌وگوها در مسقط گفته بود که  “امیدواریم همه کشورهای عضو گروه ۱+۵ و به ویژه آمریکا که گاهی در مذاکرات به دنبال زیاده خواهی است، متوجه شرایط باشند”.

پس از آن‌که این مذاکرات از سوی علاالدین بروجردی “تلخ” توصیف شد، ابراهیم کارخانه، رییس کمیته هسته‌ای مجلس، نیز درباره آن گفت: “آمریکایی‌ها در اقدامی گستاخانه با ارائه پیشنهادات ۸ صفحه‌ای در مذاکرات مسقط، معادلات مذاکرات را به هم ریختند. پیشنهاد ۸ صفحه‌ای آمریکا در مسقط یک معاهده ترکمنچای هسته‌ای است که بدون شک تیم مذاکره‌کننده هرگز زیر بار آن نخواهد رفت.  طرح آمریکایی‌ها برای محدود کردن تعداد سانتریفیوژها در حد چرخش دکوری و حیات نباتی و توقف تحقیق و توسعه در حد سانتریفیوژهای نسل کهنه (نسل یک) و تعطیلی طولانی مدت آب سنگین اراک به بهانه بازطراحی و تغییر ماهیت به آب سبک و اعلام بازرسی‌های نامحدود و سرزده از تمامی تاسیسات هسته‌ای و در امتداد آن از تاسیسات نظامی است”.

هم‌زمان محمدعلی جعفری، فرمانده سپاه پاسداران نیز با تاکید بر این‌که “امروز‌ در برخی مواقع‌ ممکن است لطمه‌ای به عزت ما وارد شود ولی بدانیم که در واقع، این دشمن ما یعنی آمریکاست که با ذلت به دنبال توافق هسته‌ای است”، گفت: “ما لغو همه تحریم‌ها را می‌خواهیم و اگر انشالله مذاکرات هسته‌ای به نتیجه برسد همه خواهند دید که ما کوتاه نیامد‌ه‌ایم”.