تشدید درگیریها با چه انگیزه ای؟

سامان رسول پور
سامان رسول پور

samanrasoulpour.jpg

به گزارش برخی خبرگزاریها، طی هفته های اخیر درگیریهای نظامی میان نیروهای وابسته به سپاه پاسداران با چریکهای ‏حزب حیات آزاد کردستان موسوم به “پژاک” دربرخی مناطق شمال غرب و غرب ایران شدت پیدا کرده است و از هر دو ‏طرف درگیری، شماری کشته یا زخمی شده اند. ‏

این درگیریها پس از تاسیس پژاک در 2003، هر ساله در فصول بهار و تابستان اتفاق می افتد به این دلیل که امکان ‏ورودچریکهای این حزب به قلمرو ایران در زمستان تقریبا نامیسر است. ‏

این گروه مخالف جمهوری اسلامی پس از تاسیس اعلام کرد که برای ایجاد “ایرانی فدرال” می جنگد اما چندی بعد هدفش ‏راتشکیل”ایرانی کنفدرال” و “سکولار” دانست و سران این حزب، برای رسیدن به این هدف، از مبارزه مسلحانه به ‏عنوان”دفاع مشروع” یاد کردند. در طول چهار سالی هم که از تشکیل پژاک گذشته، صدها تن از مرزبانان و اعضای سپاه ‏پاسداران و همچنین شماری از اعضای این حزب کشته شده اند. ‏

خبرگزاری فارس همین هفته پیش خبرداد که نیروهای سپاه در ارومیه 12 عضو پژاک را کشته اند وآنسوتر کانال ماهواره ‏ای “نوروز” ـ مستقر در سوئد- که به این حزب کُرد وابستگی دارد، از کشته شدن دهها عضو سپاه در مناطقی مانند ‏سردشت، اشنویه و مریوان خبر داد. ‏

در همین حال ژنرال جبار یاور، سخنگوی پیشمرگان کُرد عراقی هم به خبرگزاری آسوشیتدپرش گفته که نیروهای سپاه ‏برای انهدام قرارگاههای پژاک در کوههای قندیل، برخی مناطق کوهستانی و روستایی را در کردستان عراق توپ باران ‏کرده اند. ‏

در مقابل، پژاک هم مدعی شده که پایگاه فرماندهی نیروهای هوایی وابسته به سپاه پاسداران در تهران را هدف حمله قرار ‏داده و سه نفر را کشته وخساراتی هم به آن مکان وارد کرده است. بعلاوه بگفته مسئولان این گروه، یک چریک زن هم به ‏اسارت نیروهای امنیتی درآمده است. ‏

در صورتی که این خبر تائید شود باید گفت در سه دهه گذشته، این برای اولین بار است که یک گروه مسلح کُرد به مواضع ‏نیروهای نظامی جمهوری اسلامی در پایتخت حمله می کند. پیشتر، دامنه فعالیت نظامی گروههای کُرد متخاصم جمهوری ‏اسلامی به مناطق کردنشین ایران محدود بود. و هنوز معلوم نیست انتقال درگیری مسلحانه به مرکز ایران به چه انگیزه ای ‏صورت گرفته است. ‏

حدود یک ماه پیش، یکی از اعضای مرکزی این حزب در گفتگو با “فرانس پرس‎” ‎تهدید کرده بود اگر فشارها بر پژاک ‏ادامه یابد، اینبار تهران راآماج حملات گروهش قرار خواهد داد؛این اظهارات اما بلافاصله از سوی “عبدالرحمان حاجی ‏احمدی” رییس این گروه تکذیب شد. هر چند پژاک انگیزه اش رااز حمله به پایگاه سپاه در تهران، گرفتن انتقام کشته شدن ‏اعضایش عنوان کرده، اما در این میان احتمالات دیگری هم وجود دارند. ‏

مقامات جمهوری اسلامی بارها از حمایت آمریکا و اسراییل از پژاک سخن گفته اند؛ آمریکا اما تا کنون این ادعا را تکذیب ‏کرده و مقامات این کشور بارها در مصاحبه های مطبوعاتیشان با تاکید بر اینکه تحرکات پژاک را زیر نظر دارند گفته اند ‏با آنکه این حزب را تروریستی نمی دانند اما حزب مادر آن، یعنی پ ک ک را یک گروه تروریستی قلمداد می کنند. ‏

یکسال پیش بود که رییس پژاک به آمریکا سفر کرد تا توجه وحمایت مقامات این کشور را جلب کند اما جزییات این سفر و ‏میزان موفقیت وی در آنجا هنوز مشخص نیست. ‏

نکته ای که در این سفر وجود داشت، اعتراف رییس این حزب به همکاری با پ ک ک بود. به عبارتی پژاک، هم خواستار ‏همکاری با پ ک ک و هم برخورداری از حمایت آمریکا است. و این در حالی است که پژاک به خوبی می داند آمریکا پ ‏ک ک را در فهرست گروههای تروریستی جای داده است. ‏

گروهی این احتمال را مطرح می کنند که پ ک ک می خواهد از طریق پژاک و مزاحمتهایی که چریکهای مسلح آن می ‏توانند برای جمهوری اسلامی ایجاد کنند، به شکل غیرمستقیم به آمریکا نزدیک شود و به مرور از فهرست گروههای ‏تروریستی خارج شود. بخصوص اینکه در هفته های گذشته بحث حمله نظامی به ایران در برخی محافل و رسانه ها بالا ‏گرفته است. ‏

در صورت تائید حمله پژاک به پایگاه نیروی هوائی سپاه در تهران این احتمال مطرح می شود که این گروه قصد دارد ‏میزان نفوذ و حوزه عمل خود را به آمریکائی ها یادآور شود. ‏

از سوی دیگر این احتمال داده شده که حمله پژاک به نیروی هوائی سپاه انتقامی است برای بمباران مناطق تجمع آن ها در ‏کوهستان های عراق و هم از آن رو که آمریکا سپاه پاسداران را به عنوان یک تشکیلات تروریستی معرفی کرده است. ‏

مخالفان پژاک احتمال می دهند که رهبران این گروه کرد بی میل نیستند تا از یک سو روابط امریکا با پ ک ک از حالت ‏کنونی اش خارج شود و بهبود پیدا کند و از سوی دیگر توان نظامی خود را در اختیار نیروهای آمریکایی قرار دهند تا در ‏صورت وقوع احتمالی هر برخوردی بین امریکا و ایران، در جبهه آمریکا به مقابله با ایران برخیزند. نقشی شبیه آنچه که ‏احزاب کُرد عراقی هنگام حمله آمریکا به عراق ایفا کردند. ‏

در همین خصوص، عثمان اوجالان به روزنامه حریت ترکیه گفته که امریکا و اسراییل غیررسمی و غیرمستقیم هم که باشد، ‏به پژاک کمک می کنند. او برادر عبدالله اوجلان رهبر زندانی پ ک ک است که چهار سال قبل از این حزب جدا شد‎ ‎‏. ‏

در عین حال مقامات جمهوری اسلامی و ترکیه بارها برای سرکوب این دو گروه شورشی همکاریهایی داشته اند. ژنرال ‏ایلکر باش بوخ یکی از فرماندهان نظامی ترک، همکاری اطلاعاتی و نظامی کشورش با ایران را تایید کرده و از ادامه ‏همگراییها در آینده سخن به میان آورده است. ‏

علاوه بر این، ایالات متحده هم تایید کرده که به نیروهای نظامی ترک در حمله زمستانه به کوههای قندیل یاری رسانده و ‏عکسهای هوایی از مخفیگاههای پ ک ک در اختیار جنگنده های ارتش ترکیه قرار داده است. ‏

به این ترتیب همکاری آمریکا با ترکیه در سرکوب پ ک ک از یک سو و تلاش پژاک برای کسب حمایت آمریکا در مقابله ‏با ایران، به نوعی پژاک را بر سر یک دوراهی قرار می دهد:همراهی با آمریکا به شرط دور شدن از پ ک ک یا ادامه هم ‏پیمانی با پ ک ک بدون بهره گیری از حمایتهای آمریکا. ‏







‎ ‎