لیندا کیارامونته، بولونیا
شیرین عبادی، وکیل ایرانی و اولین زن مسلمان برنده جایزه صلح نوبل(سال 2003)، از مبارزه زنان کشورش برای آزادی می گوید. چند روز پیش عبادی در شهر بولونیا، در کنار گروهی از وکلا و قضات که در راه دموکراسی مبارزه می کنند، مهمان کنفرانس بین المللی درباره آزادی و حقوق بشر و بخصوص حقوق زنان و کودکان بود.
شیرین عبادی که بارها اعلام کرده است طرفدار جدایی دین از سیاست است، درباره مقوله دنیای اسلام و حقوق بشر صحبت کرد. وی گفت: “غالبا از اسلام بعنوان شمشیر استفاده می شود و عاملی است که برای ایجاد تبعیض، پشت سر آن پنهان می شوند. گاهی اوقات از اسلام برداشت غلط می شود و این یک رقیب شکست ناپذیر در مقابل دموکراسی است. برای جلوگیری از این اتفاق، باید از درباره سوء استفاده هایی که از دین می شود، آگاه باشیم. باید دین را مانند شیشه ای شفاف ببینیم تا بتوانیم از ایده هایی که پشت آن پنهان شده است، بخوبی ببینیم. قرآن 15 قرن پیش نازل شده است، شناخت و آگاهی ما در قرن حاضر، با آن زمان فرق می کند. حکومت کردن بر پایه مذهب، امکان پذیر نیست؛ باید بر اساس قوانین مدنی، حکومت کرد. همانطور که کشورهای اسلامی نباید از قوانین اسلام سوء استفاده کنند، کشورهای غربی هم نباید به اسم دموکراسی و حقوق بشر، دست به چنین کاری بزنند و مثلا به یک کشور حمله کنند. دموکراسی نه یک هدیه است که آن را به کسی تقدیم کنیم و نه کالایی که بشود آن را صادر کرد و حقوق بشر را هم نباید مثل بمب خوشه ای از آسمان به زمین ریخت. بگذاریم که دموکراسی و حقوق بشر مقدس بمانند و آن را به دست ملت ها بسپاریم و نه قدرتمندان و کسانی که می خواهند از آن سوء استفاده بکنند”.
اخیرا، خانم عبادی در کنار روشنفکران و فمینیست های کشورش، درگیر یک کمپین جالب شده است؛ جمع کردن یک میلیون امضا برای تغییر دادن قوانین تبعیض آمیز علیه زنان در جامعه، سیاست و خانواده. این کمپین در تابستان سال 2006 آغاز شد و منجر به یک جنبش بزرگ شد.
خانم عبادی، کمپین یک میلیون امضا برای تغییر قوانین تبعیض آمیز علیه زنان، به کجا رسید؟
این کمپین بسیار خوب پیش می رود و حتی دولت هم برای متوقف کردن آن تلاش می کند. بیش از 50 فعال که امضا جمع می کردند، متهم شده اند؛ اتهان شان “اقدام علیه امنیت ملی” عنوان شده است. زمانی که در دادگاه از آنان دفاع می کردم، گفتم که اگر زنی قبول نکند که شوهرش همسر دوم بگیرد، مسلمما این اقدامی علیه امنیت ملی محسوب نمی شود، همین موضوع در مورد برابری زنان و مردان در مقابل قانون، صدق می کند. دادگاه هیچ جوابی به موضوعی که مطرح کرده بودم، نداشت. یکی از همکارانم به دو سال زندان محکوم شد و تنها اتهام او قبول نداشتن چند همسری مردان بود. با وجود همه این سختی ها، زنان به پیش می روند و مقاومت می کنند و به کاری که می کنند، ایمان دارند.
این جنبش، به کجا رسیده است؟
جنبش برای رسیدن به برابری قانونی زنان، هرگز در ایران متوقف نشده است. زنان ایرانی بسیار منظم هستند و بیش از شصت درصد دانشجویان دانشگاه ها، زن هستند. سایتی که برای این کمپین درست شده بود، هشت بار توسط دولت فیلتر شد و هر بار دوباره را اندازی شد و حتی اعضای کمپین با رفتن خانه به خانه، امضا جمع کردند. این کار را اکثرا دانشجویان انجام می دهند.
گمان می کنید به هدف خود که جمع کردن یک میلیون امضاست، برسید؟
قصد نداریم که تا زمانی که از یک ملیون امضا گذشتیم، آن را اعلام کنیم. تا آن زمان چیزی نمانده است. هدف ما آموزش حقوق زنان است و به همین دلیل کلاس هایی برای آموزش این حقوق برگزار کردیم. هدف کمپین این است که حقوق زنان تبدیل به یک مقوله اجتماعی بشود. زمانی که افکار عمومی درباره ایران صحبت می کند، روی مباحثی چون دموکراسی، شکنجه و انرژی هسته ای متمرکز می شود و حقوق نقض شده زنان در ایران، فراموش می شود. گاهی وقت ها انسان فکر می کند که مفاهیمی چون دموکراسی و آزادی برای مردان خلق شده است و اگر چیزی باقی ماند، به زنان می رسد. ما با برپایی این کمپین، قصد داریم توجهات را به قوانین نابرابر جلب کنیم. یک جنبه مهم دیگر این کمپین این است که بخشی از جنبش جانشجویی با جنبش زنان در هم آمیخته است. همچنین کمیته ای به نام “ کمیته مادران” تشکیل داده ایم که به دادگاه دانشجویان محکوم، می رسد. این کمیته پلی است بین جنبش زنان و جنبش دانشجویی. مردان زیادی برای کمپین یک میلیون امضا کار می کنند. ما در این مبارزه از حمایت آنان برخورداریم، زیرا آنها می دانند که پیروزی زنان در این مبارزه، منجر به دموکراسی می شود.
معنای آزادی در کشور شما، چیست؟
متاسفانه در ایران، آزادی بسیار محدود است. در سیاست، صلاحیت افراد باید بارها مورد تایید شورای نگهبان قرار بگیرد. مردم فقط می توانند به افراد از پیش انتخاب شده رای بدهند. برای انتشار یک کتاب باید مجوز دولتی داشت و همین مجوز برای ساختن فیلم و روی صحنه بردن تئاتر، لازم است.
چهاردهم ماه مارس، در ایران انتخابات مجلس صورت می گیرد، نظرت درباره رد صلاحیت هزاران کاندیدای میانه رو چیست؟
بسیاری از این کاندیدا ها به دلایل مربوط به بوروکراسی، رد صلاحیت شدند، سوابق کاری آنها با شرایط امروز مطابقت نداشت. شورای نگهبان است که در مورد صلاحیت کاندیدا ها تصمیم می گیرد و متاسفانه هر کس ذره ای انتقاد کرده باشد، رد صلاحیت می شود. با این وضعیت، مجلس بار دیگر به دست تندرو ها خواهد افتاد.
نظر تان درباره سیاست های اتمی رئیس جمهور، احمدی نژاد، چیست؟ از تهدید های امریکا نمی ترسید؟
این سوالی است که باید از رئیس جمهور پرسید که آیا احساس می کند که کشور را بخطر انداخته است یا نه. بوش چندین بار گفته است که همه گزینه ها، حتی گزینه حمله نظامی، همچنان مطرح است. دنیا به دولت ایران، اعتماد ندارد. برای اینکه دنیا به ایران اعتماد کند، باید غنی سازی اورانیوم موقتا متوقف شود و دموکراسی پذیرفته شود.
شیرین عبادی، از طرف زنان برنده جایزه نوبل به شهردار بولونیا، کوفراتی پیشنهاد کرد که یاد بودی یا عنوان “قربانی گمنام” درست کند؛ به یاد همه افراد غیر نظامی، بخصوص زنان، که در جنگ ها کشته شده اند، و کسی آنها را نمی شناسد.
منبع: ایل مانیفستو، 23 فوریه