هم‌زمان با اوج‌گیری دوباره اعتراضات و تجمعات سیاسی و صنفی در برخی دانشگاه‌های کشور، کامران دانشجو، وزیر علوم، خبر از آن داد که بورس دانشجویانی که نسبت به جنبش سبز تعلق خاطر دارند، به سرعت قطع خواهد شد.
پیش از این وزارت علوم به طور غیررسمی نوشتن هرگونه رساله با موضوع ایران از سوی دانشجویان ایرانی خارج از کشور را ممنوع کرده بود.
وزیر علوم دولت دهم، در سخنانی تشخیص این مساله را به “مراجع ذی‌صلاح” واگذار کرد گرچه نامی از آن‌ها نبرد؛ وی گفت: “اگر مراجع ذی‌صلاح کسی را معرفی کنند که جزء فتنه و از عوامل فتنه است و ما اطلاع پیدا کنیم، حتما اگر بورسی داده شده باشد، بلافاصله قطع می کنیم”.
دانشجو دلیل این مساله را سخنان آیت‌الله خامنه‌ای در نخستین نماز جمعه پس از انتخابات مناقشه برانگیز سال 88 دانست و گفت: “بعد از نماز جمعه حضرت آقا که با امت و ملت اتمام حجت کردند از این تاریخ به بعد دیگر بحث، بحث رأی نبوده و کسانی که از عوامل فتنه سبز باشند را معاند نظام می شناسیم”.
وزیر علوم اما افزود که “شرایط دانشگاه ها را طوری فراهم می کنیم که هر کسی با هر تفکری که دارد بتواند در دانشگاه ادامه تحصیل بدهد”.
این در حالی است که طیّ دو سال گذشته، جنبش دانشجویی هزینه‌های زیادی را متحمل شده و بسیاری از دانشجویان با احکام مختلف حبس و زندان و اخراج از دانشگاه مواجه شده‌اند.
براساس گزارش‌ها تنها در سال 89 بیش از 350 دانشجو بازداشت و بیش از 800 حکم محرومیت از تحصیل یا اخراج از دانشگاه‌ها به دانشجویان منتقد ابلاغ شده است.
در همین حال فشارها بر دانشجویان دانشگاه‌های مختلف درباره مساله حجاب رو به افزایش است. هفته گذشته رییس دانشکده عمران دانشگاه علم و صنعت، 15 دانشجوی دختر را به دلیل عدم حضور در “جلسه حجاب” برای دو ترم از تحصیل محروم کرد.
این مسأله با اعتراض دانشجویان این دانشگاه مواجه شد و آن‌ها دست به اعتصاب غذا زدند. اعتصاب غذایی که با دخالت ماموران حراست و حمله آن‌ها به دانشجویان خاتمه یافت.
بحث اسلامی کردن دانشگاه‌ها مدتی است که در دستور کار اصول‌گرایان قرار گرفته است. از جمله موارد مطرح شده دراین‌باره، بحث تغییر سرفصل دروس و همچنین سخت‌گیری نسبت به پوشش دانشجویان در دانشگاه‌هاست. همچنین در برخی دانشگاه‌های کشور بحث تفکیک جنسیتی دانشجویان نیز دنبال می‌شود. کامران دانشجو درباره این طرح گفته بود که “واهمه نداریم که بگویند کار ما سیاسی است”.
طرح تفکیک جنسیتی برای نخستین بار در برخی دروس در دانشگاه‌های امیرکبیر، علامه طباطبایی و دانشگاه یزد اجرا شده بود.
رییس دانشکده عمران دانشگاه علم و صنعت در جلسه حجاب، مقررات جدیدی را درباره نحوه پوشش دختران و روابط دختر و پسر ابلاغ کرده است. وی خواستار آن شده است که دختران “تمام بدن غیر از قرص صورت و دست ها تا مچ” را بپوشاند.
وی همچنین “اختلاط غیرعلمی میان دانشجویان پسر و دختر” را ممنوع اعلام کرده و خواستار آن شده است که “دانشجویان دختر و پسر به صورت جمعی یکدیگر را با اسم کوچک” صدا نزنند و از “گفت و گو و خنده با صدای بلند” بپرهیزند.
این مسایل باعث شده است که عده‌ای از دانشجویان این دانشگاه با صدور بیانیه‌ای نسبت به این وضعیت اعتراض کرده و خواستار رفع محدودیت‌ها شوند. آن‌ها در بیانیه خود نوشته‌اند: “ضمن اعتراض شدید نسبت به چنین حرکات فراقانونی از جانب ریاست دانشکده و با توجه به نبود شورای صنفی برای پیگیری مطالبات دانشجویی، در مرحله ی اول از اساتید مستقل و دلسوز دانشکده تقاضا می کنیم تا با استفاده از جایگاه و شأن استادی خود و با بررسی شرایط و در نظر گرفتن حقوقِ دانشجویان، از حق انسانی و صنفی ما دانشجویان دفاع کنند… اعلام میداریم درصورت عدم تحقق خواسته های به حق بدنه ی دانشجویان دانشکده از مطالبات خویش دست نمیکشیم و به پیگیری حقوق مان ادامه خواهیم داد”.
هم‌زمان با سخنان وزیر علوم، دانشجویان دانشگاه مازندران دست به تجمعی گسترده در این دانشگاه زدند. این دانشجویان هفته گذشته نامه‌ای با بیش از هزار امضا خطاب به مسئولان دانشگاه نوشته و خواستار حل مشکلات صنفی خود شده بودند. در پی عدم رسیدگی به این نامه، تعداد زیادی از دانشجویان دست به تحصن در دانشگاه زدند؛ تحصنی که به گفته شاهدان عینی، از “بزرگ‌ترین تجمعات سال‌های اخیر در این دانشگاه” بوده است.
این دانشجویان با قرائت بیانیه‌ای ضمن درخواست برای حل مشکلات صنفی خود، اعلام کردند که در صورت عدم رسیدگی به مطالبات‌شان “راه‌های جدیدی از مبارزه را در پیش خواهند گرفت”.
نیروهای بسیج و حراست دانشگاه به همراه برخی ماموران امنیتی تلاش کردند تا این تحصن را پایان دهند که موفق نشدند.
هم‌زمان با دانشگاه مازندران، دانشجویان ساکن کوی دانشگاه نیز در اعتراض به شرایط خود دست به تجمع زدند. تجمع این دانشجویان با دخالت نیروهای حراست و وعده حضور مسئولان خاتمه یافت. اما دانشجویان اعلام کرده‌اند که تا زمان پاسخ‌گویی، هر شب در کوی دانشگاه دست به تجمع خواهند زد.
دانشجونیوز در این زمینه نوشته است: “در هفته های گذشته، تعداد زیادی از دانشگاه های کشور مانند امیرکبیر، شهرکرد، زنجان، مازندران، علم و صنعت، مشهد، یزد و خواجه نصیر شاهد اعتراض گسترده دانشجویان نسبت به وضعیت نامناسب و مشکلات صنفی بوده است”.
