ریچارد بیستون
محمود احمدی نژاد حق داشت که در پایان دیدارش از بغداد، به خود ببالد. او نه تنها اولین رییس جمهور ایرانی نام گرفت که از بغداد دیدن کرده، بلکه قدم بزرگی را در دستیابی به پیروزی برداشت که آیت الله خمینی- پدر انقلاب ایران- از دیدن آن محروم ماند.
آیت الله خمینی بیست سال پیش و پس از آن که کشورش در مرداب خونین جنگ با عراق گرفتار شده بود، حاضر به سازش شد. بعد از کشته شدن یک میلیون انسان در جریان جنگ هشت ساله، او دست برداشتن از این نزاع را به نوشیدن جام زهر تعبیر کرد، و یک سال پس از آن هم درگذشت.
احمدی نژاد وقتی در بغداد مورد استقبال “ کاک جلال”، یعنی جلال طالبانی- رییس جمهور عراق، قرار گرفت دریافت که عراق در برابر استیلای ایران، سر تسلیم فرود آورده است.
درحالیکه تهاجم به عراق تحت رهبری ایالات متحده مورد انتقاد گسترده ای در تمام خاورمیانه قرار گرفته است، ایران منتفع اصلی این کشمکش محسوب می شود.
صدام حسین به عنوان دشمن کینه توز ایرانی ها، به همراه رژیم بعثش، از سر راه برداشته شده اند. حالا رهبران شیعه به جای او نشسته اند و این در حالی است که اغلب این رهبران، سال های تبعید خود را در ایران سپری کرده بودند و تحت تاثیر القائات هم قطارانشان در ایران بوده اند. ایرانی ها امیدوارند که این وفاداری سیاسی به یک رابطه جدید در خاک عراق منجر شود، خصوصاً در منطقه جنوب عراق که به عنوان نقطه غنی نفتی تحت کنترل مسلمانان شیعه قرار دارد.
به جز اظهارات همیشگی ضد آمریکایی احمدی نژاد در روز گذشته، او از ابتکارات جدیدی هم سخن گفت که عراق را هرچه بیشتر به ایران نزدیک می سازد.
مشوق های ایرانی شامل توافقات بازرگانی، اکتشاف مشترک نفت، برپایی منطقه آزاد مشترک، و نیز ساخت یک فرودگاه با مقاصد زیارتی در نردیکی شهر مقدس نجف است. ضمناً ممکن است ایران کار تامین برق شهر بصره در جنوب عراق را نیز بر عهده بگیرد.
منظور کاملاً روشن است. ایران بدون شلیک حتی یک گلوله، در حال تبدیل شدن به متحد سیاسی غیر قابل چشم پوشی و یک شریک بازرگانی عراق است. برخلاف تلاش های انگلیس در بازسازی جنوب عراق، ایرانی ها متعهد به تامین همه چیز – از کالاهای تجاری گرفته تا تامین برق- شده اند. اما در پشت صحنه، آنها همچنان مشکوک به تجهیز، تامین مالی و سرپرستی جنگجویان شیعه یعنی تنها نیروی اصلی در عراق هستند.
در حالی که ایران از خلاء قدرت بوجود آمده در عراق نهایت استفاده را می برد، هم پیمانان عرب بغداد به کندی از خود حرکتی نشان داده اند. سفارت ایران در بغداد از همان اولین روز اشغال این کشور تحت فرماندهی ایالات متحده، باز بوده و پنج سال است که به فعالیت خود ادامه داده است. در مقابل، خیلی از کشورهای عرب حتی دفتر نمایندگی دیپلماتیک خود را در پایتخت عراق هنوز بازگشایی نکرده اند.
منبع: تایمز آنلاین – 4 مارس