بیست چهار ساعت بعد از راهپیمایی 25 بهمن که به دنبال آن صد ها نفر بازداشت و دو نفر از جمله یک دانشجو کشته شدند، خبرگزاری های دولتی، با “بسیجی” خواندن یکی از کشته شدگان، “منافقین” را عامل این قتل معرفی کردند؛ خبری که ساعاتی بعد با انتشار عکسی از یکی از قربانیان ـ صانع ژاله ـ در کنار آیت الله منتظری و بیانیه فعالان دانشجویی عضو انجمن اسلامی دانشکده هنر، تکذیب شد.
دبیر تشکل دانشجویی انجمن اسلامی، همکلاسی ها، هم اتاقی ها و همچنین هم محله ای های این شهروند کرد اهل پاوه، در مصاحبه با “روز” انتساب وی به “بسیج دانشجویی” را به شدت تکذیب و اعلام کرده اند امروز چهارشنبه با شرکت در مراسم تشییع جنازه وی، مراتب اعتراض خود را به آنچه “پروژه مصادره اعتراضات مردمی” خوانده اند اعلام می کنند.
دکتر محمد علی توفیقی، روزنامه نگار ساکن پاریس هم در مصاحبه با روز اقدام خبرگزاری های دولتی را “مشکوک” توصیف و آن را تلاشی برای “برانگیخته شدن خشم بیش از حد مردم” ارزیابی می کند.
در همین حال تعدادی از تشکل های دانشجویی نسبت با صدور بیانیه هایی اقدام خبرگزاری های دولتی در مورد صانع ژاله را محکوم و اعلام کردند در مراسم تشییع جنازه وی شرکت می کنند.
دروغ می گویند
“صانع ژاله دانشجوی بسیجی و حافظ قرآن دانشگاه هنر در تجمعات دیروز عصر تهران به ضرب گلوله منافقین به شهادت رسید تا برگی دیگر بر پرونده قطور فتنه گران بیافزاید، پرونده ای که با حمایت علنی اسرائیل و آمریکا هر روز سنگین تر از قبل می شود”. انتشار این خبر، در روز سه شنبه، 26 بهمن ماه، بر خروجی بسیاری از رسانه های وابسته به حاکمیت از جمله خبرگزاری های فارس و مهر، سایت های رجانیوز و تابناک، بلافاصله با واکنش شدید رسانه های نزدیک به اصلاح طلبان، فعالان دانشجویی و نزدیکان به آقای ژاله روبرو شد.
سحام نیوز، سایت نزدیک به مهدی کروبی، با انتشار عکسی از صانع ژاله در منزل آیت الله حسینعلی منتظری، نوشت: “جریان اقتدارگرا که در جریان حوادث پس از انتخابات ریاست جمهوری گذشته با اقدامات خشن خود نظیر شهادت جمعی از هموطنانمان و راه اندازی بازداشتگاه رسوایی چون «کهریزک» اندک آبرویی برای خود نگذاشته این بار نیز با این اقدام یکبار دیگر نشان داده است که در مرام این افراد «اخلاق» کوچکترین جایگاه و اهمیتی را ندارد.این خبرگزاری سال گذشته نیز چند تن از شهدای جنبش سبز را با ترتیب دادن مصاحبه های دروغین بسیجی خواند که بعدها با مصاحبه های خانواده هایشان چیزی جز رسوایی سهم آنها نشد.”
عکس منتشر شده از سوی این سایت صانع ژاله را به همراه جمعی از اعضای انجمن اسلامی دانشگاه تهران در منزل آیت الله منتظری نشان می دهد.
جالب اینکه بلافاصله بعد از این خبر، کارت بسیج دانشجویی منتسب به صانع ژاله از سوی فارس، خبرگزاری وابسته به نیروهای امنیتی و نظامی، منتشر شد.
در این ارتباط سراغ دبیر انجمن اسلامی دانشکده هنر دانشگاه تهران که اکنون ساکن تهران است می روم و نظرش را جویا می شوم. می گوید: “آقای ژاله یکی از اعضای عادی انجمن اسلامی بود و در بعضی از دیدار ها و مراسم ما را همراهی می کرد. در زمان انتخابات ستاد مهندس موسوی هم یکی از اعضای همراه ما بود. او به هیچ عنوان طوریکه خبرگزاری فارس ادعا کرده، یک بسیجی نبود. ما در رد این ادعا عکسهایی از ایشان را با فعالان انجمن اسلامی در منزل و کنار مرحوم آیت الله منتظری منتشر کردیم. اگر آقایان قانع نشوند، عکس هایی را هم که از ایشان با آقای سعید حجاریان وجود دارد منتشر می کنیم.”
سجاد رضایی، در مورد کارت منتشر شده از سوی خبرگزاری فارس هم می گوید: “در صورتی که این کارت وجود خارجی داشته باشد، مربوط به دوران قبل از دانشگاه است. اینجانب به عنوان دبیر انجمن اسلامی اکیدا هرگونه عضویت یا ارتباط ایشان با بسیج دانشگاه را تکذیب می کنم.”
هاتف سلطانی، یکی از هم دوره ای های صانع ژاله در دانشگاه هنر هم که خود از بازداشت شدگان پس از حوادث انتخابات است و اینک در آلمان زندگی می کند، هویت بسیجی آقای ژاله را تکذیب می کند. او می گوید: “صانع یک سال قبل از ما یعنی در بهمن 87 برای تحصیل در رشته نمایش وارد دانشگاه شد. تا جایی که به شناخت بنده از وی مربوط می شود، آقای ژاله از بچه های سبز دانشگاه و از طرفداران میرحسین موسوی در انتخابات بود. او در بیشتر راهپیمایی های سال گذشته شرکت می کرد. به هر صورت ژاله وابسته به هر جریانی بوده باشد، تصور اینکه او یک بسیجی باشد دشوار و تا حدودی غیر ممکن است. حتی به فرض اینکه او یک بسیجی هم بوده باشد، به معنی گرایش اعتقادی وی به این سازمان نیست، چراکه بعد از انتخابات خیلی چیزها از جمله گرایش های سیاسی شهروندان عوض شد. با این حال باز هم تاکید می کنم که او یک بسیجی نبود.”
فراخوان بسیج پاره شد
همکلاسی های این دانشجوی کشته شده در تظاهرات 25 بهمن هم هر گونه ارتباط وی با نهاد بسیج دانشجویی را رد می کنند. یکی از آنها با توصیف فضای دانشگاه بعد از اطلاع از خبر مرگ صانع ژاله به روز می گوید: “ما خبر را از طریق فراخوانی که روی تابلو اعلانات دانشکده نصب شده بود دریافت کردیم. در آن فراخوان با معرفی صانع ژاله به عنوان «شهید بسیجی»، از دانشجویان دعوت شده بود که در مراسم تشییع جنازه روز چهارشنبه شرکت کنند. ما همه شوکه شده بودیم. اصلا باور نمی کردیم. موضوع را از طریق مسئولان بسیج دانشگاه پیگیری کردیم. آنها گفتند بروید خبر را در سایت های دولتی بخوانید.”
او می افزاید: “بچه ها فراخون بسیج را پاره کردند، چون صانع تحت هیچ شرایطی یک بسیجی نبود. او یکی از دانشجوهای آرام و سربه زیر بود. معمولا اهل فعالیتهای صرفا سیاسی هم نبود. هم اتاقی هایش می گویند او گاهی تا صبح در خوابگاه مطالعه می کرد. او حتی یک آدم مذهبی هم نبوده و آنطور که هم اتاقی هایش می گویند علیرغم اینکه آدم معتقدی بوده، حتی اهل نماز و عبادت هم نبوده است.”
در همین ارتباط سجاد رضایی، دبیر انجمن اسلامی می گوید: “اصلا بسیج دانشجویی وجود خارجی ندارد. تعداد آنها در دانشگاه ها بسیار محدود و کم است. مراسم فردا هم متعلق به آنها نیست، از طرف دانشگاه برگزار می شود. ما شرکت می کنیم و اجازه نخواهیم داد نه بسیج نه هیچ نهاد و گرایش سیاسی دیگری روح مرحوم ژاله را به تصاحب و مصادره خود درآورد. ما فردا ساعت هشت صبح پیکر ایشان را از دانشگاه هنر به سمت دانشگاه تهران تشییع می کنیم. بعد از آن نیز در دانشگاه یک مراسم ویژه در بزرگداشت ایشان برگزار می کنیم.”
در مورد آخرین تماس ها با آقای ژاله می پرسم. یکی از همکلاسی های او میگوید: “صانع روز 25 بهمن حوالی ساعت 6 بعد از ظهر به یکی از دوستانش تلفن می زند و ابراز دلتنگی می کند. دوست صانع وی را به خانه خودش دعوت می کند. تا جایی که ما اطلاع داریم ژاله در مسیری که به سمت خانه دوستش در حرکت بوده مورد ضرب گلوله مستقیم قرار گرفته و کشته شده است. بچه ها حداقل تا جایی که در جریان هستند می گویند اطلاعی از اینکه او به قصد شرکت در مراسم از خابگاه خارج شده باشد ندارند.”
کمپین بین المللی حقوق بشر هم شب گذشته با بیان اینکه این دانشجوی کشته شده عضو تشکل دانشجویی دفتر تحکیم وحدت هم بوده است، در مورد آخرین ساعات زندگی ژاله، به نقل از یکی از اعضای این تشکل اعلام کرد: “او در خوابگاه شهید رهساز دانشگاه هنر در خیابان بالاور تهران ساکن بوده و آخرین بار ساعت ۶ عصر از خوابگاه به قصد حضور در تجمعات خارج می شود. ساعت ۹ شب از یک تلفن ناشناس به دوستان صانع تماس گرفته می شود و فرد ناشناسی میگوید که موبایل و لباس های ایشان را پیدا کرده و بیایید بگیرید. دوستان شهید ژاله به خاطر اینکه فرد ناشناس بوده و تلفن مشکوک بوده، هیچ اقدامی نمیکنند. اما ساعاتی بعد یکی از اعضای نهاد رهبری این دانشگاه به دوستان این شهید اعلام می کند که ایشان توسط گلوله مستقیم کشته شده و بلافاصله در رسانه های دولتی به دروغ گفته می شود که ایشان بسیجی بوده است.”
موضوعی که سجاد رضایی، دبیر دانشکده انجمن اسلامی دانشکده هنر دانشگاه تهران نیز در مصاحبه با روز آن را تائید می کند.
دانشگاه ملتهب شد
تعدادی از تشکلهای دانشجویی دانشگاه تهران اعلام کرده اند امروز چهارشنبه، در مراسم تشییع جنازه صانع ژاله شرکت خواهند کرد.
همکلاسی های آقای ژاله هم می گویند در نظردارند در این مراسم شرکت کنند: “ما کاری به فراخوان بسیج نداریم و در مراسم آنها هم شرکت نخواهیم کرد. به عنوان یک همکلاسی اگر اجازه بدهند یک مراسمی هم در ساعت 2 بعد ازظهر خواهیم گرفت. از اساتید و سایر دانشجویان هم خواسته ایم در مراسم شرکت کنند.”
آنها که به شدت از درگذشت همکلاسی شان ناراحت و نگران هستند می افزایند: “ما همانقدر که از موضوع کشته شدن او ناراحت و متاثریم، از انتساب او به بسیج و یا حتی جریانات مخالف بسیج هم عصبانی هستیم. از حاکمیت می خواهیم همکلاسی ما را بازیچه قرار ندهد. او قبل از هر چیز یک انسان بود که حالا دیگر در حیات نیست. نباید او بازیچه ترفند های حاکمیت و یا حساسیتهای مخالفان آن شود. نگذارید این دانشجوی هنرمند بازیچه شود.”
در همین راستا شورای تهران دفتر تحکیم وحدت هم با صدور بیانیه ای که نسخه از آن به روز ارسال شده است، نوشت: “شهادت جوان برومند این سرزمین، شهید زنده یاد صانع ژاله، عضو شورای عمومی انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه هنر تهران، را به خانواده این جاودان عزیز و مردم غیور ایران تسلیت می گوید و از عموم دانشجویان دعوت می کند تا با حضور خود در تشییع پیکر پاکش، راه بر هذیان گویی دروغگویان بسته و یاد سبز او را گرامی بدارند.”
در واکنشی دیگر سازمان دانش آموختگان ایران اسلامی (ادوار تحکیم وحدت) با صدور اطلاعیه‌ای ضمن محکومیت حوادث خونین ۲۵بهمن ۸۹، شهادت تعدادی از هموطنان را به ملت ایران تسلیت گفت.
در خواست ها برای شرکت در مراسم تشییع جنازه صانع ژاله، در حالی مطرح می شود که روز گذشته، تعداد زیادی از دانشجویان دانشکده هنر با برگزاری تجمعی کشته شدن هم دانشکده ای خود را محکوم کردند.
آقای رضایی در مورد مراسم روز گذشته دانشکده هنر و فضای دانشگاه می گوید: “فضای دانشگاه بسیار ملتهب بود. کسی نمی توانست باور کند. همه ناراحت و نگران و افسرده بودند. دانشجویان از انتساب شهید صانع به بسیج به شدت عصبانی بودند. ما تجمع کردیم و در رد این ادعا بنده به عنوان دبیر انجمن اسلامی سخنرانی کردم. در همین مراسم ما از مسئولین خواستیم که در سریع ترین زمان ممکن قاتل یا قاتلان شهید صانع را معرفی کنند.”
این فعال دانشجویی روز گذشته بعد از برگزاری این مراسم به حراست دانشگاه احضار و مورد بازجویی قرار گرفت. سجاد رضایی می گوید: “بعد از سخنرانی به حراست دانشگاه احضار شدم و مورد بازجویی شدید قرار گرفتم. آنها، یعنی مسئول حراست و شخصی که از خارج از دانشگاه آمده بود، بعد از توهین های فراوان تهدید کردند که در صورتی که تجمع ها و سخنرانی ها در مورد آقای ژاله ادامه پیدا کند عاملان این تجمع ها را دستگیر خواهند کرد.”
مشکوک است
تهدید دانشجویان در شرایطی صورت می گیرد که خبرگزاری های وابسته به دولت، عامل کشته شدن صانع ژاله را گروهای مخالف جمهوری اسلامی معرفی کرده اند.
خبرگزاری فارس دیروز نوشت: “صانع ژاله توسط یکی از گروه‌های تروریستی منافقین در خیابان امیر اکرم تهران با تیر مستقیم مورد هدف قرار گرفت که پس از اعزام به بیمارستان به شهادت رسید.”
صحت ادعای این خبرگزاری وابسته به نیروهای امنیتی را از محمد علی توفیقی، روزنامه نگار و عضو سابق شورای مرکزی سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی می پرسم.
آقای توفیقی می گوید: “این قضیه تا حدود زیادی مشکوک است زیرا اولا به تبلیغات ایدئولوژیک حاکمیت نمی توان چندان اعتماد داشت و از سوی دیگر هنوز هیچ گروه یا جریانی رسما مسئولیت این تیراندازی ها را نپذیرفته است. عده ای نیز معتقدند که حاکمیت برای جلوگیری از برانگیخته شدن خشم بیش از حد مردم اقدام به جعل عنوان بسیجی برای مرحوم ژاله کرده و او توسط لباس شخصی ها کشته شده است، زیرا همین آقایان قبلا می گفتند که در جریان وقایع بعد از انتخابات تعداد زیادی از بسیجی ها کشته و مجروح شده اند اما به دلایل امنیتی از اعلام اسامی و هویت آنان خودداری می شود. اکنون چه اتفاقی افتاده است که به یکباره و در همان شب اتفاقات که هنوز اعتراضات ادامه دارد، نام و هویت یکی از کشته شدگان بسیج بعنوان جوان کرد دانشجوی اهل سنت که توسط منافقین به شهادت رسیده است از رسانه ها اعلام می شود بر ابهام ماجرا می افزاید!”
زمانی که صانع در پاوه بود
گذشته و زندگی اجتماعی صانع ژاله را با یکی از همشهری های وی که اینک ساکن پاوه است به بحث می گذارم. او که مدت چهار سال با صانع هم محله ای بوده است، می گوید: “صانع در دبیرستان شهدای هشت آبان شهرستان پاوه تحصیلات مقدماتی اش را به پایان رساند. او سربه زیر بود و آرام. تا سالهای 85-86 که من او را از نزدیک می شناختم دارای گرایش سیاسی و یا حتی مذهبی هم نبود. به شدت درس خوان بود و یکی از دانش آموزان موفق بود. رشته دبیرستان صانع ریاضی فیزیک بود، اما به هنر علاقه خاصی داشت و به نظرم همین هم باعث شد که در نهایت رشته هنر را انتخاب کند.”
هم محله ای آقای ژاله هم مانند هم کلاسی ها و فعالان دانشگاهی او هر گونه وابستگی به جریان هایی مانند بسیج را امری دور از ذهن می داند. او می گوید: “فضای کردستان به گونه ای است که فعالان بسیج یا وابستگان به نهاد هایی امنیتی در مدت زمان کمی شناسایی و بین مردم انگشت نما می شوند. معمولا افرادی که در کردستان که به بسیج و سایر نهادهای امنیتی گرایش پیدا می کنند، به خاطر وضعیت معیشتی نا مناسب دست به این اقدام می زنند و بیشتر به بسیج به عنوان یک منبع مالی گرایش پیدا می کنند تا یک نهاد عقیدتی. می خواهم بگویم در این خصوص هم صانع نیاز مالی نداشت و خانواده او علاوه بر خوش نامی در کردستان و نداشتن سابقه وابستگی به نهاد های نظامی امنیتی، نیاز مالی هم نداشتند. پدر وی مدت زمان زیادی در این شهر رئیس بانک ملی بود که چند سالی است بازنشسته شده است.”
