معیشت مردم، گروگان برجام هسته‌ای

نویسنده
حمید احدی

» کدام گروه به مردم فشار می‌آورد، دولت با مخالفانش

یک روز بعد از حمله روزنامه کیهان به دولت و متهم کردن دولت روحانی به ایجاد بحران مصنوعی در معیشت مردم برای وادار کردن آنان به کوتاه آمدن در مقابل دشمنان و پذیرش برجام هسته ای، گزارش های نشان می دهد ارز دوباره درگیر نوسانات لحظه به لحظه شده و دلار که تا دیروز دلار تا مرز ۳‌هزار و ۵۰۰ تومان بالا رفته بود، به یک‌باره تا ۳‌هزار و ۳۹۰ تومان سقوط کرد. این موضوع در شرایطی اتفاق افتاد که حدود یک ماه پیش از این، شایعه دلار ۳‌هزار و ۵۰۰ تومانی دهان‌به‌دهان در محافل اقتصادی می‌چرخید و مشخص نبود منبع این شایعه کجاست و چه هدفی را دنبال می‌کند. 

کیهان ضمن حمله به دولتمردان که چرا یارانه های نقدی دوران احمدی نژاد را مصیبت عظما می خوانند و متهم کردن آنان به نگران کردن مردم برای کسب رای در انتخابات آینده نوشته بود بحران مصنوعی دیگری که بحران‌سازان برای وادار کردن مردم به تسلیم در برابر غرب ایجاد کرده‌اند، بحران ارز است. در حالی که براساس وعده‌های داده شده و براساس منطق مذاکراتی دولتمردان، حصول توافق باید به کاهش بهای نرخ دلار می‌انجامید، اما در نهایت تعجب شاهد آنیم که نه تنها چنین نشد، بلکه ارز روز به روز گران‌تر هم شد!

 به نظر این روزنامه تندرو که در این هفته و همزمان با پیروزی اوباما در کنگره آن کشور و در حالی که گمانه می رود برجام از خطر رد کنگره در امان مانده است به حملات خود به برجام و حمایت از کمیسیون تندروهای مجلس شدت بخشیده عده‌ای معیشت مردم را گروگان توافق هسته‌ای گرفته‌اند و هر صدای مخالفی را با ایجاد نوسان در زندگی مردم پاسخ می‌دهند و مردم را و زندگی و حیات اقتصادی آنها را سپر اهداف حزبی و جناحی و انتخاباتی خود کرده‌اند.

کیهان که این مقاله را در تیتراول روز یکشنبه خود قرار داده بود مطابق همیشه از نهادهای امنیتی و نظارتی و دستگاه قضایی در برابر این رفتار فاجعه‌آفرین واکنش نشان دهند.

روزنامه های هوادار دولت درباره نوسان بازار ارز نوشتند که بحث نظارت جدی بانک مرکزی بر صرافی‌های غیرمجاز، با تقابل برخی از صرافان روبرو شده و فعالان بازار ارز می‌خواهند که باز هم مهلت بگیرند تا فعالیت‌های گذشته خود را به روش قدیمی ادامه دهند!ب

روزنامه شهروند روز یکشنبه را روزی خاص نامید که در آن تب شایعه و تقاضا در آن حرف اول را زده و با فعالیت خاص دلال‌ها، روزی پر نوسان را برای نرخ دلار ثبت کرده است. در این میان هم، گاهی صرافی‌های تهران از قیمت لحظه‌ای دلار جا ماندند و درحالی‌که نمودارهای اتحادیه طلا و جواهر کشور مدام بالا و پایین می‌شد، صرافی‌ها از قیمت‌های حدودی صحبت می‌کردند.

دلار که دیروز در اولین ساعات فعالیت بازار، با نرخ سه‌هزار و ۴۲۴ تومان آغاز کرده بود به ناگهان و پیش از ظهر به ۳‌هزار و ۳۹۰ تومان یعنی آخرین نرخ روز شنبه سقوط کرد اما این سقوط با شتاب یکباره و در کمتر از چند دقیقه به قیمت سه‌هزار و ۴۶۰ تومان رسید که رکورد دار قیمت در روز یکشنبه ۲۲ شهریور ماه بود. این اوج‌گیری اما چند دقیقه‌ای بیشتر نپایید و نرخ دلار به سه‌هزار و ۴۲۷ تومان ریزش کرد و دقایقی بعد دوباره تا نزدیکی رکورد دیروز یعنی سه‌هزار و ۴۵۸ تومان صعود کرد. 

برخلاف روزنامه کیهان که بحران بازار ارز و بورس و سختی معیشت مردم را توطیه دولتمردان خوانده گروه هایی از فعالان بورس، وضعیت وخیم اقتصادی را در شرایطی که دلیل خاصی برای آن وجود ندارد ناشی از مخاصمه جناح راست با دولت خوانده و گمانه زنی کرده اند که این درگیری به قصد ایجاد بدبینی در دولت تا انتخابات آینده مجلس که در آن احتمال پیروزی اصلاح طلبان زیاد است، دنبال خواهد شد. خبرنگار روزنامه شهروند با برخی از فعالان بازار درباره علت نوسان بهای ارز گفتگو کرده و نوشته: ان ها می‌گفتند علت را باید از دلالان کف بازار پرسید. چرا که به باور آنها، همه چیز به دست این دلال‌هاست و صبح به صبح قیمت‌ها از آن‌جا اطلاع‌رسانی می‌شود. اوج‌گیری تقاضا، دلیل دیگری بود که صرافی‌ها به خبرنگار “شهروند” توضیح دادند. یکی از صرافان در این حوزه می‌گفت که، به دلیل سفر حج و مسافرت‌های آخر تابستان و تزریق ناچیز ارز به بازار، نوسان‌ها را ایجاد کرده است.


به نوشته این روزنامه: چند صرافی نوسانات اخیر قیمت دلار را غیرطبیعی توصیف کرده و گفتند فراز و فرود ۷۰ تومانی قیمت دلار در یک روز و پس از ثبات نسبی بازار دو‌سال اخیر روال چندان عادی به‌شمار نمی‌آید. یکی از فعالان بازار ارز که در منطقه تجریش صاحب یک واحد صرافی است دراین‌باره به «شهروند» توضیح می‌دهد: درست است که سفرهای پایان تابستان، بازار ارز را در شهریور ماه با رشد تقاضا مواجه می‌کرد اما این موضوع به‌حدی نبود که در یک روز قیمت دلار حول و حوش ۷۰-۸۰ تومان نوسان کند و به نظر می‌رسد .

تقاضاهای کاذبی نیز در بازار شکل گرفته است.

سیاست روز روزنامه ای که به جناح معتدل تر جناح راست تعلق دارد در سرمقاله یکشنبه خود از جناح های سیاسی خود نوشت پس از حضور سعید‌‌‌ جلیلی و تیم هسته‌ای قبلی د‌‌‌ر کمیسیون برجام فضا‌سازی‌های بسیاری د‌‌‌ر رسانه‌ها و از سوی افراد‌‌‌ مختلف انجام شد‌‌‌ که به نظر می‌رسد‌‌‌ این فضا‌سازی‌ها از جنبه حمایت از حقوق هسته‌ای کشورمان خارج شد‌‌‌ه است و اینک جنبه جناحی و حزبی گرفته است. این د‌‌‌ر حالی است که مرد‌‌‌م به د‌‌‌نبال نگاهی کلی و منصفانه به روند‌‌‌ 

اپروند‌‌‌ه هسته‌ای هستند‌‌‌ و می‌خواهند‌‌‌ د‌‌‌اد‌‌‌ه‌ها و ستاد‌‌‌ه‌ها بررسی و قضاوت شود‌‌‌. 

 این روزنامه در سرمقاله خود هم از هر دو جناح سیاسی خواسته برجام را وارد بازی های خود نکنند. و از ورود برجامی که با نظر رهبر تنظیم شده است به دالان بگومگو های جناحی ابراز نگرانی کرده است

در همین حال به دنبال اظهار نظر عباس عبدی در مجله هفتگی صدا که گفته بود مجلس جرات رد کردن توافقی را که زیر نظر مقامات عالیه نظام صورت گرفته ندارد و جناح راست با سروصداهای خود فقط در جهت امتیازگیری است روزنامه های هوادار دولت نیز خوانندگان خود از نگرانی درباره سرنوشت توافق ها در مجلس برحذر داشته اند. چنان که اعتماد هم در سرمقاله اول هفته خود نوشت هر فرد عاقلی می‌داند که پذیرش چنین توافقی بدون هماهنگی‌های قبلی در سطوح سیاسی تصمیم‌گیر، غیرممکن است زیرا هیچ ساختار عاقلی اجازه نمی‌دهد که نمایندگان آن توافقی را بپذیرند، سپس در مرحله تصویب آن را رد کنند! و هزینه‌های زیادی را بر خود بار کنند.

 به نوشته اعتماد: چگونه ممکن است که در ایران بتوان درباره اصل آن تصمیم‌گیری کرد؟ از این رو طبیعی است که این توافق از نظر ایران همان زمان که اعلام شد، پذیرفته شده نیز تلقی شود. حال با این توضیح آیا عقلانی است که چنین توافقی را موجب تحقیر نظام معرفی کنیم؟ کاری که مذاکره‌کننده سابق ایران در کمیسیون مربوط رسیدگی‌کننده به برجام کرد. فارغ از اینکه این سخن درست است یا خیر، آیا از منظر عقل سیاسی بیان آن قابل دفاع است؟ وقتی که این توافق به اجرا درآمد، آیا باز هم ادعای تحقیر نظام را بیان 

خواهید کرد؟ آیا تبعات مدیریتی آن را می‌پذیرید؟