ساموئل برک
ایران بر خلاف کشورهای همسایه اش، از جامعه مدنی قدرتمندی بهره مند است: روشنفکران و حرفه مندانی که خارج از فضای دولت و تجارت بر روند تحول جامعه تاثیر گذاشته‌اند. این موضوع خصوصا در دوران ریاست‌جمهوری محمد خاتمی صادق بود.
به گزارش دیدبان حقوق بشر این پدیده در حال از بین رفتن است.
در دوران ریاست‌جمهوری محمود احمدی‌نژاد و به دنبال سرکوب اعتراضات پس از انتخابات به تدریج کار و زندگی فعالان مدنی، وکلای حقوق بشر، وبلاگ‌نویسان و روزنامه‌نگاران به انفجار و خفقان رسید.
اگر بخواهیم ساده بگوییم، کاردانان جامعه از ترس بازداشت، زندان و حتی مرگ فرار کرده‌اند.
از سال 2009 تعداد فعالان جامعه مدنی که درخواست پناهندگی کرده‌اند به شدت افزایش یافته است. به گزارش کمیساری عالی پناهندگان سازمان ملل، 11 هزار ایرانی‌ها در سال 2009، 15 هزار نفر در سال 2010 و 18 هزار نفر در سال 2011 درخواست پناهندگی کرده‌اند.
به گزارش دیدبان حقوق بشر بسیاری از فعالان به صورت موقت و با آینده‌ای نامعلوم در ترکیه و عراق پناه گرفته‌اند.
فراز صانعی که وضعیت ایران را برای این گروه نظارت می‌کند، به کریستین امانپور گفت که دولت ایران از انتخابات 2009 به عنوان بهانه استفاده کرد که تمام ناراضیان و مخالفان را هدف بگیرد.
وی گفت: “این یعنی کوشش برای انهدام سازمان‌های غیردولتی مستقل، روزنامه‌نگاران مستقل منتقد دولت و فعالان حقوق بشر. بسیاری از آن‌ها زندانی شدند، بسیاری در بازداشت‌گاه‌های مخفی بودند، شکنجه شدند و به سلول‌های انفرادی افتادند. به وکیل هم دسترسی نداشتند.”
صانعی می‌گوید، بسیاری از این حرفه‌ای‌های جامعه مدنی با دادگاه‌های ناعادلانه مواجه و محکوم به پنج تا 20 سال زندان شدند. زندانی شدن آن‌ها اغلب به جرم انجام دادن کار حرفه ای اشان بوده است: انتقاد از دولت و عملکردهایش.
به گزارش کمیته روزنامه‌نگاران معترض در حال حاضر 45 روزنامه‌نگار در ایران زندانی هستند که بعد از ترکیه بیشترین تعداد در جهان را داراست.
سال‌ها سرکوب باعث فرار مغزها شده است؛ البته در اینجا مهاجرت های انبوه صورت نگرفته و فرسنگ‌ها با بحران مهاجرت در سوریه فاصله دارد.
وکلای حقوق بشر یا در حال فرار هستند یا زندانی شده‌اند، از جمله بسیاری از همکاران شیرین عبادی، برنده صلح نوبل.
از دید بسیاری، تحریم‌ها به ایجاد تغییر از جانب دولت کمک می‌کند، اما بسیاری از ایرانی‌های معمولی شکایت می‌کنند که تحریم‌های بین‌المللی به مردمی آسیب می‌رساند.
گروه‌هایی مثل دیدبان حقوق بشر به دنبال تحریم‌های حقوق بشر هدفمند هستند؛ تحریم افراد رده‌بالا و نیز نیروهای امنیتی و اطلاعاتی که گفته می شود در بسیاری از موارد در نقض حقوق بشر دست دارند.
آن‌ها امیدوارند این اقدامات فضای منقبض جامعه مدنی ایران را عوض کند.
منابع: سی‌ان‌ان – 14 دسامبر
