بابک دهقان پیشه
رهبران مخالف در ایران طی چند ماه گذشته از دولت خواستند اجازه ابراز دیدگاه ها و سازماندهی تظاهرات صلح آمیز را به معترضان بدهد تا اعتماد از دست رفته مردم، دوباره به دست آید. آنها هشدار دادند اگر این شیوه در پیش گرفته نشود، تظاهرات رنگ و بوی افراطی تر به خود خواهد گرفت. میر حسین موسوی در تیرماه گذشته گفت: «خطر در پیش است.
حکومتی که 30 سال به اعتماد مردمش متکی بوده، نمی تواند ظرف یک شب فقط به نیروهای امنیتی خود اتکا کند… ما هنوز می توانیم آسیب وارد شده به اعتماد مردم را ترمیم کنیم. امنیت حکومت به همین مسأله پیوند خورده است.» آن پیشی بینی ها در روز دوشنبه رنگ واقعیت به خود گرفت و هزاران معترض، به برخورد با نیروهای امنیتی متوسل شدند و با سر دادن شعارهائی، مشروعیت رژیم و حاکمیت آیت الله علی خامنه ای رهبر عالی کشور را به چالش کشیدند. سر دادن چنین شعارهائی، حتی در روزهای اول پس از انتخابات نیز دور از ذهن به نظر می رسید. با تندتر شدن آتش اعتراضات، سرکوب ها هم شدت گرفت که خود، لبه تیغ مخالفت ها را تیز تر کرد و این چرخه همچنان ادامه دارد.
فایل های ویدیوئی، تصاویر و گزارش های منتشر شده از مراسم روز دوشنبه در وب سایت های مخالفان و یوتیوب نشان می دهد معترضان به شیوه های افراطی و رادیکال تر رو آورده اند. شعارهای «خامنه ای قاتل است، ولایتش باطل است» و «دین از سیاست جداست، این شعار ماست» دراین روز سر داده شد. اما شاید پرمعناترین شعار که گریزی به رهبری جنبش سبز توسط موسوی می زند، این باشد: «موسوی یک بهانه است، حکومت هدف ماست». اولین موج اعتراضات پس از انتخابات، منحصراً بر روی تقلب های انتخاباتی متمرکز بود و عقیده بر این بود که نظام به بازنگری نتایج خواهد پرداخت و هیچکس به تلاش برای براندازی حکومت متهم نخواهد شد. اما وقتی دامنه سرکوب توسط دولت وسعت پیدا کرد، موضع مخالفان نیز سخت تر شد. شعارهای روز دانشجو نشانه بارزی ازاین نکته است، که دست کم بخشی از بدنه معترضان تنها به نتایج انتخاباتی معترض نیست، بلکه خود رژیم را به چالش کشیده است. در یکی از ویدئو ها، معترضی در حال به آتش کشیدن پوسترهای خامنه ای و احمدی نژاد دیده می شود. این نمی تواند با مشخصه میانه روی جنبش مخالفان هماهنگ باشد و ممکن است نشانه آن باشد که دانشجویان معترض یک گام به جلوتر برداشته اند.
نیروهای امنیتی که به معترضان هشدار داده بودند پا به خیابان ها نگذارند، واکنش تندی از خود نشان دادند: گاز اشک آور، باتوم و شلیک هوائی. گزارش هائی نیز از هجوم گسترده شبه نظامیان بسیج و نیروهای امنیتی لباس شخصی به برخی دانشگاه ها منتشر شد. این اقدامی غیرقانونی اسا که برای مقابله با دانشجویان صورت گرفته است. در همین حال، خبرگزاری های دولتی از بازداشت تعداد زیادی از دانشجویان خبر دادند.
مشخص است که مسؤولان امنیتی کشور انتظار این مشکلات را داشتند. چندین دانشجو ظرف هفته های گذشته در سراسر کشور بازداشت شدند و بسیاری از دانشجویان دیگر، نامه های الکترونیک و پیامک های تهدید آمیز دریافت کرده بودند. در یکی از این پیامک ها آمده بود: «مشترک گرامی، شما به دلیل شرکت در تظاهرات سیاسی پس از انتخابات شناسائی شده اید. باید از حضور در این تظاهرات خودداری کنید.» وزارت ارشاد نیز با ارسال پیامی به خبرنگاران خارجی حاضر در تهران، به آنها هشدار داد کارت خبرنگاری شان برای مدت سه روز بی اعتبار است و آنها اجازه حضور در هیچگونه تجمعی را ندارند. گزارش های متعددی نیز از اختلالات اینترنت و شبکه تلفن همراه منتشر شده است.
در مورد نحوه مدیریت اعتراضات جاری، اختلافات جدی در بدنه حاکمیت بوجود آمده است. آیت الله هاشمی رفسنجانی روحانی ارشدی که فاصله خود با مخالفان را ظرف ماه های اخیر حفظ کرده است، بر علیه سرکوب های سنگین موضع گرفت و توضیح داد که چرا اخیراً شفاف تر صحبت نکرده است. وی در جمعی از دانشجویان شهر مشهد گفت: «من ساکت نیستم. انتقاد سازنده در این کشور تحمل نمی شود. فرستادن بسیج و سپاه برای مقابله با مردم، کار درستی نبود.»
میرحسین موسوی رهبر مخالفان با انتشار بیانیه ای که روز یکشنبه در وب سایت وی قرار گرفت، حتی از این هم واضح تر سخن گفت: «شما راهپیمائی های روز دانشجو را تحمل نمی کنید. روزهای پس از آن را چه خواهید کرد؟» درحالیکه به نظر می رسد معترضان افراطی تر می شوند و البته واکنش دولت نیز سنگین تر می شود، اوضاع ایران تنها رو به بدتر شدن می رود.
منبع: نیوزویک- 7 دسامبر
