نگاه

نگاهی به فیلم “رژیم طلایی” ساخته رضا سبحانی

کمدی با طعم مهریه !

تهیه کنندگان: عبداله علیخانی و حسین فرحبخش، کارگردان: رضاسبحانی، نویسنده فیلمنامه:محمود مهرآور “ براساس طرحی از رضا سبحانی”، مدیرفیلمبرداری: احمد احمدی، مدیرتولید: پیمان حمیدی، تدوین: مستانه مهاجر، دستیار اول کارگردان و برنامه ریز: علی افشین راد، طراح چهره پردازی: عبداله اسکندری، طراح صحنه و لباس: حجت اشتری، صدابردارهمزمان: بابک اخوان، صداگذاری وترکیب صدا: حسین ابوالصدق، دستیاران کارگردان: مریم راسخ و محسن نعیمی، منشیصحنه: بهناز تاجیک، عکاس: لیلا خوشکنار، محصول موسسه پویا فیلم.

بازیگران : مهدی هاشمی، مریلا زارعی، امین حیایی، پروین ملکی، صنم سجادیان، حسین قورچی، انوشیروان نعیمی، نازنین لواسانی، حسین لواسانی، مجید علیزاده، اشکان هورسان، آرش راد، علی مددی وحیدرعلیزاده.

خلاصه داستان : زن وشوهری برای مهریه ازدواجشان به اندازه وزن خود طلا قرارداده اند. همین امرباعث بروزمشکلات واتفاقاتی میان این زوج می گردد وهرکدام ازآنها سعی دارند با اضافه وزن وگرفتن رژیم به نفع خودشان ماجرا را رقم بزنند.

دهه ۸۰ درسینمای ایران آغازگرگونه یی بود که توسط بسیاری ازفیلمسازان مورد توجه قرارگرفت. ژانر کمدی گونه یی ست که طی یک دهه گذشته به دفعات توسط نویسندگان ودست اندرکاران سینما برای ساخت اثرشان مورد نظرقرارگرفته، اما مهمترین نکته یی که دراین میان بیش ازهرچیزحائزاهمیت است چگونگی ساخت وپرداخت درونمایه این آثارچه درحوزه فرم وچه درحوزه محتواست. بسیاری ازاین دسته آثاردررده فیلمهای سطحی وضعیفی قرارمی گیرند که تنها برای بازگشت سرمایه عوامل فیلم ساخته و به روی پرده رفته اند. ژانرکمدی یکی ازجذاب ترین گونه های سینمایی دنیا به شمارمی آید که هرساله فیلمسازان بسیاری آثارشاخصی دراین حوزه تولید می کنند. اما درسینمای ایران اتفاق دیگری طی سالهای گذشته رخ داده است که بی ارتباط با مسائل اجتماعی وسیاسی درون جامعه نیست. همین امرموجد شکل گیری موجی درسینمای ایران گردیده است که ماحصل آن فیلمهایی ست که هدفی جزبه هجوکشیدن ارتباطات انسانی وارزش های بشری را ندارند. “رژیم طلایی” که چهارمین ساخته بلند سبحانی درمقام کارگردان است براساس داستانی شکل گرفته که به یکی ازمعضلات وناهنجاریهای سالهای اخیرجامعه ایران می پردازد. تعیین مهریه سنگین ازسوی خانواده ها رفتارنابهنجاری ست که درجامعه ماده گرای امروزه هرچه بیشتربرروابط میان زوجین سایه افکنده است. سبحانی با تمرکزبرچنین مضمونی اثرخود را به تصویرکشیده، ساختارروایی رژیم طلایی برارتباط میان یک زوج که برای یکدیگرمهریه طلا به اندازه وزن شان تعیین کرده اند، بنا گردیده است. مهدی که نمی خواهد تحت امرهمسرش درآید ومهریه سنگین همسررا به وی پرداخت کند اقدام به گرفتن رژیمی می کند که درنقطه مقابل عمل پری قراردارد. زن که مهریه اش را به اندازه وزن خود طلا تعیین کرده درطول ساختارروایی می کوشد تا با هرخوردن افراطی بروزن خود بیفزاید تا میزان طلای بیشتری را نصیب خود کند. درواقع نویسنده برای خلق کشمکش محوری جهان داستانی خود بریکی ازمهمترین خصلت های کاراکترهایش چشم دوخته است. حس برتری جویی وطمع دوویژگی اصلی شخصیت های داستان است. نویسنده سایراتفاقات وحوادث فرعی اثررا درراستای برآوردن چنین نیازی استوارکرده واضافه شدن شخصیت های فرعی مانند منصور” امین حیایی “ باعث شکل گیری رویداد جدیدی درقصه نمی گردد. منصوربا حضورش درکنارمهدی تنها محرک انگیزه های وی می شود تا برتصمیم خود مبنی برایستادگی درمقابل همسرش پایداربماند. سبحانی با انتخاب زوایای دوربین، قاب بندی ها وگزینش ترکیب بندی های دوتایی ریتم موثری به اثرش بخشیده است. اتخاذ چنین تمهیداتی ازسوی وی باعث گردیده تا مخاطب ازهمان بخش آغازین اثربا خط روایی قصه همراه گردد وتا پایان اثردرانتظارنتیجه کشمکش میان مهدی وپری باقی بماند. عنصری که باعث بروزچنین اتفاقی درمخاطب می گردد تأکید برالمان های انسانی ست که بسیاربا ویژگی های زندگی امروزه آنها وجه تشابه دارد. سبحانی با پررنگ کردن چنین نقاطی درشخصیت ها وروابط شان، وارد جهانی می گردد که مخاطب چندان با آن غریبه نیست. نمونه بارزچنین تمهیدی سکانس مشاجره مهدی وپری درآشپزخانه برسردرست کردن غذاست. سبحانی درحوزه فرم هم موفق عمل می کند وبه خوبی از تکنیک های سینمای کمدی بهره می جوید. توجه به رنگ ها درلباس – بافت صحنه ها و نورپردازی از مهمترین مواردی ست که سبحانی با بکارگیری آنها برجذاب ترکردن فضاهای قصه اش می افزاید. درحوزه بازی هم کارگردان هدایت هماهنگ ومنسجمی را انجام داده است. مهدی هاشمی درنقش ” مهدی” چهره باورپذیری ازمردی را به نمایش می گذارد که تنها به هدف خود می اندیشد وبرای رسیدن به آن ازهرترفندی سود می جوید. یکی ازاصلی ترین خصلت های بازی هاشمی اتخاذ شیوه درونی برای    بازی ست. اوبا استفاده مناسب ازچشم هایش وعضلات صورت بخش عظیمی ازبارمعنایی شخصیت را به ابزارهای ذکرشده منتقل می کند. دورریختن حشووزوائد ازبازی ازشاخص ترین ویژگی های بازی هاشمی طی دهه های گذشته است. اما درسوی دیگرزارعی درنقش “ مریم ” درنقطه مقابل هاشمی قرار دارد. زارعی درخلق شخصیت مریم چندان موفق عمل نمی کند، اوتنها با متمرکزشدن بررویه های ظاهری نقش تصویری تیپیک ازکاراکترمریم ارائه می دهد. تصویری که گرچه برای مخاطب جذاب است اما فاقد عمق وبه دورازپیچیدگی های معنایی ست. “ رژیم طلایی ” کمدی مفرحی ست که تلاش کرده براساس قواعد سینمای کمدی بنا گردد اما برای رسیدن به یک کمدی منسجم راهی طولانی درپیش دارد. با این همه به نظرمی رسد سبحانی درمقام کارگردان به سادگی ازکنارساختاراثرش عبورنکرده وتنها دراندیشه فتح گیشه نبوده است.