حجت الاسلام محمد محمدی‌گلپایگانی، رئیس دفتر رهبر جمهوری اسلامی، ظهر امروز در مراسم عمامه گذاری طلاب حوزه علمیه در گلپایگان تعریف آیت‌الله خامنه‌ای از بزرگترین منکر در جامعه را بیان کرد.
به گزارش خبرگزاری تسنیم، او گفت: “ایشان فرمودند که امروز بزرگترین معروف حفظ نظام جمهوری اسلامی و بدترین منکر مخالفت با نظام اسلامی است، ایشان با این جمله باب جدیدی را برای تحقیق و پژوهش علما باز کردند.” محمدی‌گلپایگانی اضافه کرد: “امروز برخی فکر می کنند نهی از منکر تنها نهی کردن افراد بدحجاب در خیابان است و البته که این کار بسیار مهمی است اما باید بدانیم بزرگترین منکر مخالفت با نظام اسلامی است.”
اشاره محمدی‌گلپایگانی به سخنان سیدعلی خامنه‌ای در آغاز سال جدید بود که در حرم امام هشتم شیعیان گفته بود: “بعضی تصوّر می‌کنند امر به معروف و نهی از منکر منحصر می‌شود به اینکه انسان به فلان زن یا فلان مردی که یک فرع دینی را رعایت نمی‌کند تذکّر بدهد؛ البتّه اینها امر به معروف و نهی از منکر است، امّا مهم‌ترین قلم امر به معروف و نهی از منکر نیست. مهم‌ترین قلم امر به معروف و نهی از منکر عبارت است از امر به بزرگترین معروفها و نهی از بزرگترین منکرها. بزرگترین معروفها در درجه‌ی اوّل عبارت است از ایجاد نظام اسلامی و حفظ نظام اسلامی؛ این امر به معروف است.”
او اضافه کرده بود: “نقطه‌ی مقابل اینها هم عبارت است از منکرها. ابتذال اخلاقی منکر است، کمک به دشمنان اسلام منکر است، تضعیف نظام اسلامی منکر است.”
اظهارات رئیس دفتر سیدعلی خامنه‌ای در واقع پاسخی به سخنان مکرر حسن روحانی و هواداران اوست که در ماه های اخیر، بارها اعلام کرده اند بزرگترین منکر در جامعه ایران بیکاری و فساد است. اما به نظر می‌رسد اختلاف نظری مشخص درباره بزرگترین معروفها و بزرگترین منکرها، بین دو جریان حاکم در ایران در جریان است.
حسن روحانی چندی پیش در مراسم بزرگداشت همسر آیت‌الله خمینی گفته بود: “زن و مرد در مسایل اجتماعی تفوق ذاتی بر یکدیگر ندارند و اینکه در نگاه برخی، امر به معروف و نهی از منکر از جایگاه رفیع خود محدود به تذکر در خیابانها شده است، جای تأسف بسیار دارد. امروز بزرگترین منکر جامعه، بیکاری است و بزرگترین معروف پیشرفت. نباید امر به معروف و نهی از منکر از عرصه مسایل اساسی کشور به چند مسأله فرعی محدود شود.”
رئیس جمهوری اسلامی اخیرا در جمع اعضای نیروی انتظامی هم طی سخنانی جنجال‌برانگیز اعلام کرد: “برای ایجاد امنیت ابتدا باید به ریشه‌ها در این موضوع توجه کنیم، اولین دلیل ایجاد ناامنی فقر و بیکاری است و باید آنها را از بین ببریم، چسبیده‌ایم به چند فرع اسلام و فکر می‌کنیم دنیای منکر و معروف آنجاست.”
آیت‌الله خامنه‌ای یکی از مدافعان سرسخت حکومتی است که خود بر آن ریاست می‌کند. او در سخنرانی‌های خود بارها از اینکه عبارت “حکومتی” به معنی منفی به کار می‌رود انتقاد کرده و آن را مقدمه سکولاریسم دانسته است. او معتقد است که همه باید در خدمت حکومت جمهوری اسلامی باشند.
آیت‌الله خامنه‌ای حتی یک بار در سال 1389 خطاب به روحانیون حوزه علمیه قم گفته بود: “تقسیم روحانی به حکومتی و غیر حکومتی و ارزش و ضد ارزش قلمداد کردن اینها هم یک غلط فاحش است. […] اگر روحانیِ حکومتی به آن کسی گفته می‌شود که برای ادای دین خود، برای ادای مسئولیت شرعی خود، برای خاطر خدا از نظام اسلامی حمایت می‌کند یا از مسئولینی حمایت می‌کند، این ارزش است، این ضد ارزش نیست؛ نداشتن این حالت، ضد ارزش است. پس هیچکدام از این دو مفهوم - نه مفهوم حکومت روحانی و حکومت آخوندی، و نه مفهوم آخوند حکومتی، روحانی حکومتی - مفاهیم درستی نیست. طرح اینها پس از انقلاب و تشکیل نظام اسلامی، یک طرح مغالطه‌آمیز است؛ این مفاهیم متعلق به فرهنگ این انقلاب نیست.”
هواداری از “نظام” و جلوگیری از تضعیف آن چنان از دیدگاه سیدعلی خامنه‌ای مهم است که حتی در یکی از فتواهای مذهبی خود در پاسخ به این سوال که “آیا بیان ظلم یا خیانت بعضی از مسئولین ادارات در برابر مردم جایز است؟” فتوی داده است: “گزارش دادن ظلم به مراکز و مراجع مسئول برای پیگیری و تعقیب بعد از تحقیق و اطمینان نسبت به آن اشکال ندارد و حتّی اگر از مقدمات نهی از منکر محسوب شود واجب میگردد، ولی بیان آن در برابر مردم وجهی ندارد بلکه اگر موجب فتنه و فساد و تضعیف دولت اسلامیشود حرام است.”
آیت‌الله خامنه‌ای، بدون پرده پوشی، از اینکه “ظلم یا خیانت” مسئولان در برابر مردم فاش شود، ابراز نگرانی کرده و به دلیل همین رویکرد است که از انتشار اخبار بی‌سابقه فساد سیستماتیک نظام جمهوری اسلامی ابراز نارضایتی می‌کند و بارها خواستار توقف آن شده است. اینکه چند سال پیش و بعد از افشای اولین اختلاس بزرگ در دوره محمود احمدی‌نژاد از رسانه‌ها و مسئولان خواست که موضوع را زیاد “کش” ندهند به دلیل همین نگرانی‌ها بود اما با انتشار مکرر اخبار فساد، دیگر امکان کنترل و جلوگیری از آن وجود نداشت.
خامنه‌ای در برخی دیگر از فتواهای خود نیز مستقیما درباره ولایت‌فقیه سخن گفته و انتشار نظرات مخالفان این نظریه را جایز ندانسته و خواستار اطاعت همگان-ـ حتی کسانی که اعتقاد به این نظریه ندارند-ـ شده است. از جمله در پاسخ به این سوال که “وظیفه ما در برابر کسانی که اعتقادی به ولایت فقیه جز در امور حسبیه ندارند، با توجه به اینکه بعضی از نمایندگان آنان این دیدگاه را ترویج می‌کنند، چیست؟” گفته است: “ولایت فقیه در رهبری جامعه اسلامی و اداره امور اجتماعی ملت اسلامی در هر عصر و زمان از ارکان مذهب حقّه اثنیعشری است که ریشه در اصل امامت دارد، اگر کسی به نظر خود بر اساس استدلال و برهان به عدم لزوم اعتقاد به آن رسیده باشد، معذور است، ولی ترویج اختلاف و تفرقه بین مسلمانان برای او جایز نیست.”
او در پاسخ به سوالی دیگر در باره اینکه “آیا اوامر ولی فقیه برای همه مسلمانان الزام آور است یا فقط مقلدین او ملزم به اطاعت هستند؟ آیا بر کسی که مقلد مرجعی است که اعتقاد به ولایت مطلقه فقیه ندارد، اطاعت از ولی فقیه واجب است یا خیر؟” نوشته است: “بر اساس مذهب شیعه همه مسلمانان باید از اوامر ولایی ولی فقیه اطاعت نموده و تسلیم امر و نهی او باشند، و این حکم شامل فقهای عظام هم می‌شود، چه رسد به مقلدین آنان. به نظر ما التزام به ولایت فقیه قابل تفکیک از التزام به اسلام و ولایت ائمّه معصومین(علیهم‌السلام) نیست.”
خلاصه نظرات سیدعلی خامنه‌ای و هواداران او این است که چون تضعیف نظام جایز نیست، پس حتی گزارش عمومی “ظلم و خیانت” مسئولان نظام هم جایز نیست. از طرفی ولایت فقیه حتی برای کسانی که این ولایت را “بر اساس استدلال و برهان” نپذیرفته‌اند، ولایت دارد و باید از آن اطاعت کنند.
