یک روز پس از آنکه میرحسین موسوی در مصاحبه ای رسما از همراهان جنبش سبز برای حضور در راهپیمایی 22 بهمن دعوت کرد، مهدی کروبی، دیگر چهره شاخص جنبش سبز نیز با انتشار بیانیه ای از سبزهای ایران خواست تا در این راهپیمایی شرکت کنند تا “آرمان های” فراموش شده را با پرهیز از “خشونت زبانی و فیزیکی” مطالبه کنند. وی خطاب به مسئولان جمهوری اسلامی هم تاکید کرده است که راه حل مشکلات اخیر “داغ و درفش” و “پاک کردن صورت مساله” نیست؛ او همزمان پنج پیش شرط هم برای خروج از بحران سیاسی اخیر پیشنهاد کرده است.
مهدی کروبی در بیانیه ای که روز گذشته منتشر کرد با اشاره به “پیوند ناگسستنی” وی با ملت ایران، “سکوت وبی توجهی به منافع ملی” را جفا نامید و از سران جمهوری اسلامی خواست تا “عاقلانه” و “به دور از حب و بغض های سیاسی” به بیانیه مذکور نگاه کنند چرا که: “مهدی کروبی از لحاظ سن و سال دیگر در وضعیتی نیست که رفتار او را بتوان با انگیزه های سیاسی و رسیدن به پست و مقام و امور دنیوی تخطئه نمود.”
رای مردم مهندسی شد
بند دوم بیانیه مهدی کروبی اشاره مستقیمی دارد به زیر سئوال رفتن “جمهوریت واسلامیت” نظام جمهوری اسلامی، چرا که انتخابات ریاست جمهوری با “مهندسی آرای مردم” همراه شد.کروبی از چیزی سخن گفته است که مخالفین از آن به عنوان یک “کودتای انتخاباتی” یاد می کنند. کروبی در ادامه به یادآوری روزهای نخست پس از انتخابات بحث برانگیز دهمین دوره ریاست جمهوری می پردازد؛ هنگامی که به نوشته وی پاسخ سئوال “رای من کو” با “سرکوب و خشونت” مواجه و “موجب شکسته شدن دیوارهای اعتماد میان مردم و حاکمیت شد”.
در همین ارتباط وی به مسئولان جمهوری اسلامی خاطر نشان می کند که: “راه حل مشکلات پیش آمده نه پاک کردن صورت مساله است و نه داغ و درفش.”
اشاره این رهبر شاخص مخالفان دولت، به امتناع سران جمهوری اسلامی از برآورده ساختن خواسته های جنبش سبز و همزمان ادامه سیاست سرکوب شدید معترضین است که مهدی کروبی مصادیق آن را چنین معرفی می کند: “بازداشت و زندان فله ای فعالان سیاسی و روزنامه نگاران و دانشجویان، دادگاه های نمایشی، اعدام و اعمال مجازات های سنگین و ایجاد فضای امنیتی.” مهدی کروبی هیچ کدام از این موارد را راهکار مناسبی برای خروج از بحران موجود نمی داند و در همین ارتباط از مراجع تقلید و “عقلای بزرگ قوم” می خواهد تا “بدور از مشاجرات لفظی بی حاصل، با ارائه طرح های واقع بینانه به داد اسلام و مردم برسند.”
این بحث در حالی مطرح می شود که اخبار حکایت از آن دارد که بسیاری از مراجع و روحانیون شهر قم مخالف سیاست های دولت در سرکوب جنبش سبز هستند، اما به علت فشارهای حاکمیت، سکوت کرده اند.
انتقاد از احمدی نژاد
مهدی کروبی در بند سوم بیانیه خود به شرایط سخت مردم، از جمله شرایط اقتصادی، سیاسی و امنیتی و به ویژه بی توجهی به حقوق شهروندی، تاکید می کند انکار این مسائل واقعیت را تغییر نمی دهد. او با انتقاد از افرادی که جنبش سبز را فتنه می خوانند، به برخی “دلخوشی”های جناح راست اشاره می کندو می افزاید: “یکی از بزرگترین مشکلات امروز کشور همین انکار مشکلات یا دلخوش نمودن به نام های دیگر است؛حضرات نه تنها تلاش می کنند معضل را نبینند و آن را نپذیرند بلکه سعی می کنند واقعیت های تلخ موجود را با شبیه سازی های ناشیانه و بچگانه وارونه جلوه دهند. فلذا قدمی در جهت علاج آن بر نمی دارند. درحالی که از اداره امور ساده کشور درمانده اند، ادعای اداره امور جهان را دارند.”
این سخن دبیر کل حزب اعتماد ملی، اشاره به سخنان محمود احمدی نژاد است که گفته: “علی‌رغم میل برخی می‌گویم که حتی برای مدیریت جهان آماده باشیم.”
مهدی کروبی با یادآوری مشکلت جامعه به محمود احمدی نژا، می نویسد “نابرابری و تبعیض در جامعه موج می زند” و در وصف فساد اقتصادی که دولت نهم و دهم پدید آورده است می گوید : “بنا بر آخرین آمارهای بین المللی کشورمان دراین امر با سقوط معنی داری در رتبه ۱۶۸ کشور دنیا قرار گرفته است.”
وی با انتقاد از آکنده شدن “چاپلوسی وتزویر” به “بی هویت های خشک مغز با چشمان بسته و دهان های باز” اشاره می کند که “در کمال امنیت، بدون پروا مداحی و خودفروشی می کنند و با ایراد تهمت و افترا عرصه را بر پاکان و نیکان تنگ کرده که از این آشفته بازار باید به خدا پناه برد.”
راهکارهایی برای خروج از بحران
سیاسی ترین بخش از بیانیه جدید مهدی کروبی، قسمتی از آن است که وی برای بخش هایی از حاکمیت که دنبال راه حل اصولی هستند، پنج پیش شرط بر می شمرد. ”کنترل زبان و قلم خشونت گرایان” و طرد “بازار دین فروشی و انحصار طلبی” نخستین پیش شرط است. پس از آن دبیر کل حزب اعتماد ملی بر “اجرای کامل تمام اصول قانون اساسی” تاکید می کند و با انتقاد از “ساطور نظارت استصوابی” که توسط شورای نگهبان اعمال می شود، حذف آن را خواستار می شود: “بدعت زشت شورای نگهبان که تمام ایرانیان از جمله چهره های شاخص و شناخته شده را به ساطور نظارت استصوابی می سپارد باید حذف گردد. میزان باید فقط رای ملت باشد نه گزینش و مهندسی آرای مردم بر اساس سلایق عده ای خاص.”
در حالی که در هفت ماه اخیر خیل عظیمی از فعالین سیاسی، روزنامه نگاران و فعالین مدنی پاسخ انتقاد های خود از دولت را با بازداشت در سلول های انفرادی و احکام حبس طولانی و تعزیزی دیده اند، مهدی کروبی سومین شرط خود برای خروج از بحران را چنین معرفی می کند: “آزادی بی قید و شرط زندانیان سیاسی.”
انتقاد چهارم کروبی به عرصه مطبوعات و دانشگاه اشاره دارد. در حالی که سیر توقیف نشریات و فشار بر روزنامه ها برای سانسور اخبار، پس از انتخابات اوج گرفته و از سویی دانشگاه ها با سرکوب خونین، بی سابقه و بازداشت گسترده دانشجویان مواجه بوده است، کروبی خواستار “فضای باز مطبوعات”، “به رسمیت شناختن نقد و نقادی” و “بازگرداندن آرامش به دانشگاه ها” شده است.
این کاندیدای مخالف دولت از فضای امنیتی و جو پلیسی اعمال شده از سوی حاکمیت انتقاد می کند و به عنوان پنجمین راهکار ضمن تاکید بر لزوم برداشته شدن “محیط رعب و وحشت” خاطرنشان می کند: “در این فضا بستر وحدت و همکاری نیست.”
توصیه به پرهیز از خشونت
همزمان مهدی کروبی به معترضین سبز که قرار است در راهپیمایی شرکت کنند پیرامون تلاش حاکمیت برای سوق دادن جنبش به فضای خشونت هشدار می دهد: “این امر خواست مخالفان و دشمنان حرکت مسالمت آمیز شماست. رفتن در فضای خشونت و یا گرفتار شدن در فضایی که ممکن است خود به نام شما طراحی کرده و مرتکب رفتاری خلاف مصلحت و مقررات شوند، خواست سرکوبگران بی منطق است. هشدار که مبادا عوامل نفوذی و بیگانگان و اجانب در صفوف شما رخنه نموده و ارزش های دینی و اخلاقی و ملی را خدشه دار نمایند.”
دغدغه رهبران سیاسی جنبش سبز نسبت به احتمال بروز کنش های خشونت آمیز پس از آن بروز یافت که در روز عاشورا طیف هایی از جنبش سبز نسبت به خشونت های بی حد و حصر ماموران انتظامی و شبه نظامیان بسیج واکنش فیزیکی دادند، که به بروز نگرانی هایی پیرامون دور شدن جنبش سبز از خصلت خشونت گریزآن انجامید.
جنبش سبز در هشت ماه گذشته در تمامی مناسبت های سیاسی تقویمی از جمله روز قدس، 13 آبان و شانزدهم آذر حضور گسترده ای در خیابان های شهر تهران داشته است و ناظران این مناسبت های رسمی را فرصتی برای ادامه اعتراض های مسالمت آمیز جنبش سبز علیه دولت احمدی نژاد می دانند.
فصل مشترک جنبش سبز
در پایان این بیانیه که یک هفته پیش از خیز جنبش سبز برای حضور در تظاهرات 22 بهمن انتشار می یابد، مهدی کروبی به تبیین خصلت های تکثر گرایانه جنبش سبز برای مردم و به ویژه “قشر تحصیل کرده و طبقه جوان” می پردازد و می نویسد: “آنچه امروز به نام جنبش اعتراضی در جامعه جریان دارد یک ایدئولوژی فراگیر نیست که خط کشی های سفت و سخت داشته باشد و افراد را بر اساس آن گزینش نموده و مسئولیت رفتار تمام حاضران در آن را بپذیرند.”
او در عین حال تاکید می کند که جنبش سبز برای دفاع از عقیده یا مرام سیاسی و دینی خاص نیست و دارای “آرا و عقاید گوناگونی” است. با این همه او فصل مشترک جنبش اعتراضی را استیفای حق رای، انتخابات آزاد، آزادی مطبوعات و آزادی بی قید و شرط زندانیان سیاسی و همچنین “اصلاح شیوه حکومت داری و قانون مداری و رعایت حقوق شهروندی” توصیف می کند و در خصوص بالا رفتن مطالبات و انحراف از اهداف ذکر شده می نویسد: “من به عنوان پدری پیر به جوانان عزیز و به عنوان برادری سرد و گرم چشیده و آب از سر گذشته به پیران و میان سالان عرض می کنم طرح مباحث دیگر به جز خواسته بحق و قانونی، انحراف از مسیر است و این خواست مخالفان این جنبش و در مواردی ساخته و پرداخته آنان یا عوامل نفوذی می باشد.”
پیش از این میرحسین موسوی دیگر رهبر سیاسی جنبش سبز نیز در بیانیه هفدهم خود پنج پیش شرط برای خروج از بحران سیاسی اخیر ارائه کرده بود.
