در حالی که آمار نشان می دهد میوه تازه امسال با ۸۵ الی ۱۶۴ درصد افزایش، یکی از بیشترین میزان گرانی را تجربه کرده، در درگیری های دو جناح سیاسی بار دیگر بحث وجود مافیای میوه بر سر زبان ها افتاده است. اتحادیه واردکنندگان و صادرکنندگان میوه هم این مافیا را مورد تاکید قرارداده است.
مافیای میوه در کشور که پیش از این در نامه سرگشاده اتحادیه وارد کنندگان و صادرکنندگان میوه به اسامی آنها اشاره شده بود، اینک بنا به گزارش ها آنچنان قدرت یافته که با وجود دستور صریح حسن روحانی مبنی بر کنترل قیمتها، هر روز قیمت هایش بالا می رود.
موضوع مافیای ۱۰ نفره ای که کنترل بازار میوه در کشور را در اختیار دارند، حالا در یک میزگرد تلویزیونی نیز مطرح شده و طی آن عنایت الله بیابانی، رئیس اتحادیه باغداران، با وجود احتیاط در پاسخگویی، سرانجام این حلقه را تایید کرد.
به گزارش خبرآنلاین، این مقام گفته است: “۵۴۰۰ میوه فروشی در تهران از یک خانواده ۱۰ نفره میوه می خرند. اینها میوه فروشهای زیادی را در اطراف و داخل شهر دارند که موظفند با ضمانت نامه هایی که از اینها گرفته شده، از اینها جنس بخرند. اگر کسی خارج از تعهدش عمل کند، سفته هایش به اجرا می رود. گیلاس وارد میدان می شود یک قیمت دارد و ۶ بار فکتور می شود و بعد از میدان میوه بیرون می آید”.
او از نامیدن آنها به عنوان “مافیا” پرهیز داشته و گفته است: “ما سالهاست نتوانستیم مشکل میوه را حل کنیم. ما میوه به اندازه کافی تولید می کنیم. علت این که نتوانستیم قاعده بگذاریم؛ عدم نظارت است. وقتی می بینیم انگور شیری را کیلویی ۶۰ هزار تومان می فروشند، این قابل رسیدگی است و باید این سئوال بپرسند که این انگور که روی تابلو زده اید ۶۰ هزر تومان، از کجا آمده؟ زنجیره تحویل میوه به علت تمرکز در میدان مادر، دست گروه خاصی هستند”.
قدرت این مافیا در حدی است که ابراهیم شهرآبادی، رئیس سازمان تعزیرات حکومتی نیز رسما از عدم توانایی برخورد با آنها خبر داده و می گوید: “تعزیرات نمی تواند با باندهای مافیایی توزیع میوه مقابله کند.ما مرجع رسیگی کننده هستیم و با افراد و باندها کار نداریم. برخی متولی تعیین قیمتند. ممکن است میوه ای با قیمت تعیین شده مثلا گیلاس ۱۰ هزار تومان باشد. فرضا ما هم فکر کنیم این گران است ولی وقتی ما می توانیم وارد شویمکه بفروشند ۱۰ هزار و یک تومان. ما مرجع قیمت گذاری نیستیم”.(لینک)
اسامی برخی از گردانندگان بازار میوه در کشور چندی پیش در نامه اتحادیه وارد کنندگان و صادرکنندگان میوه به علی لاریجانی مورد اشاره قرار گرفته بود.
آنطور که روزنامه دنیای اقتصاد نوشته، در این نامه آمده بود: “شرکت صادرات میوه اتحاد به مدیریت حاج علی اصغر رزازیان (اولین واردکننده موز و صاحب نظر در زمینه واردات و رنگآوری موز) و شرکت میوه طلایی ایران به مدیریت محمود رزازیان، بازرگانی گروه ارجمندی به عنوان یکی از بزرگترین سرمایه‌گذاران و فعالان صنعت میوه در خاورمیانه که در دهه هفتاد با تشویق اتحادیه نسبت به آغاز سرمایه‌گذاری در کشور اقدام نمودند، شرکت میوه جهانی پارس با مشارکت شرکت خارجی UniFruiti متعلق به حمیدرضاطاهری و داود محمدی مقدم، شرکت عبدالرحمن ارجمندی وشرکت مواد غذایی اتاق‌های سرد با مدیرعاملی محمد زاهدی نیا و مدیریت توزیع فرزاد ارجمندی”.(لینک 1 و 2)
نامه این اتحادیه پس از آن منتشر شد که نقوی حسینی، نماینده ورامین در مجلس اعلام کرد که “انحصار واردات میوه در کشور دست مافیا و آن هم ۳ الی ۴ نفر است”.
وی همچنین گفته بود ایران که اولین تولید کننده میوه و محصولات کشاورزی در خاورمیانه بوده است، در سالهای اخیر بر اساس آمار فائو جزو ۵ کشور اول واردات میوه بوده است.(لینک)
گرانی ۱۶۰ درصدی قیمت میوه در ایران، حتی حسن روحانی را هم خشمگین کرده و آنطور که سایت مشرق گزارش داده، تا کنون منجر به نگارش دو پی نوشت به وزرای بازرگانی و کشاورزی از سوی او شده است.
او چندی پیش در پاسخ به نامه معاون اول خود نوشت: “جهت عید سال ۱۳۹۵ برای میوه های تازه برنامه ریزی شود. همانطور که در جدول دیده می شود برخی از میوه ها ۷۰ درصد و برخی تا ۱۶۴ درصد افزایش یافته است. شیوه خرید وزارت جهاد کشاورزی غیرقابل قبول بوده. طرحی برای امسال از هم اکنون مهیا شود”.
به دنبال این نامه، اسحاق جهانگیری هم طی نامه ای به رضا ویسه، معاون هماهنگی و نظارت خود از وی خواست از هم اکنون با برگزاری جلساتی با مسئولان وزارت صنعت و جهادکشاورزی تا شهریور ماه برای تامین و توزیع میوه در نوروز سال ۹۵ چاره اندیشی کند.
در این نامه آمده بود: “جناب آقای ویسه؛ لطفا از هم اکنون جلساتی با مسئولان وزارت جهاد و کشاورزی و وزارت صنعت، معدن و تجارت تشکیل آسیب ها و اشکالات شیوه فعلی تامین و عرضه میوه آخر سال و شب عید مشخص و دستورالعمل شفاف و دقیقی حداکثر تا شهریور ماه برای تامین و عرضه میوه شب عید سال جاری تهیه شود”.(لینک)
گفتنی است که انحصار بازار میوه و غلات از صد سال قبل در میدان های تهران و شهرهای بزرگ در دست جهال و عواملی بود که عموما با مراجع تقلید در ارتباط بوده و مانند طیب حاج رضایی و مهدی قصاب و محمود مسگر با قدرت درصدی از درآمد بازار میوه را دریافت می کردند و هر دری از بازار بزرگ تهران در اختیار یکی از اینان بود. تمام کوشش های دوران رضاشاه و فرزندش برای در هم ریختن این حلقات که در نهایت بخش عمده ای از درآمد آن به علمای سیاسی و وعاظ می رسید به جایی نرسید و حتی اعدام طیب حاج رضایی در سال ۱۳۴۲ و بعد از شورش های پانزده خرداد آن سال نتوانست به طور کامل این دلالان و به قول برنامه ریزان “دست های قدرتمند دلالی” را از این بازار کوتاه کند.
در سال های پایانی حکومت پادشاهی انحصار میوه و اقلام خوراکی و اساسی در اختیار کسانی مانند دو تن از برادران پادشاه و دیگر نزدیکان وی مانند فیلکس آقایان بود که واردات این مواد و صادرات اندک آن ها را به عهده داشتند. حسین خداداد از صادرکنندگان مشهور قبل از انقلاب و از شریکان اسدالله علم و ارتشبد نصیری معاون ساواک بود، برادر وی فاضل خداداد همان کسی است که در دولت هاشمی به حکم قضایی اعدام شد در حالی که همدست وی مرتضی رفیق دوست - برادر محسن رفیق دوست - در همدستی وی به حبس محکوم شد و در آن زمان فاش گردید برادران رفیق دوست در انحصار میوه جانشین خدادادها شده اند که قبلا در خدمت آنان کار می کردند چنان که انحصار خشکبار هم در اختیار اسدالله عسگراولادی است که وی نیز از میدانی ها و دلالان همین بازار قبل از انقلاب بود.
