مهسا آسا
در حالی که دو سال از اجرای برنامه‌چهارم توسعه گذشته و دولت هیچ نشانه ای به داشتن علاقه به این برنامه نشان نمی دهد و مجلس هم به ناچار از نظارت صرف نظر کرده و دست دولت را در اعمال خلاف برنامه چهارم باز گذاشته، یکی از اعضای دولت احمدی نژاد خبر داد که دولت مشغول تدارک برنامه پنجم بر اساس بر اساس الگوی توسعه اسلامی- ایرانی است و برای این کار از آیات، احادیث، روایات و نظرات فقهی به خصوص نگرش سیستمی به مقوله دینی استفاده می‌شود.
علی عسگری، معاون امور اقتصادی و هماهنگی برنامه و بودجه در گفت‌وگویی با نشریه “برنامه” ضمن اشاره به مقدمات تدوین برنامه پنجم، خبر دیگری هم داد که به معنای آغاز رسمی عدول از برنامه چهارم است به گفته وی بودجه سال 1387 به صورت مجمل و مختصر تهیه می شود و تبصره‌های بودجه از این پس محدود خواهد شد تا بررسی بودجه در دولت و مجلس با دقت بیش‌تر و زمان کم‌تری انجام شود.
عسگری ادامه داد: “یکی از اهداف در تعیین الگوی توسعه اسلامی- ایرانی ارزیابی و بررسی این موضوع است که نظام پولی کشور در چارچوب این الگو چگونه می‌تواند کارکرد اسلامی و توسعه‌ای خود را بهتر ایفا کند. داعیه ما در بحث الگوی توسعه اسلامی- ایرانی آن است که با این الگو می‌توانیم در جهان حضور فعال‌تری داشته باشیم در تدوین الگوی توسعه اسلامی - ایرانی از مبانی و مجموعه مستندات دینی اعم از آیات، احادیث، روایات و نظرات فقهی به خصوص نگرش سیستمی به مقوله دینی استفاده می‌شود.
این مقام دولتی عمل دولت را مستند به گفته های رهبر جمهوری اسلامی کرده و اظهار داشته: “پس از سخنرانی مقام معظم رهبری در مشهد و سخنانی که در گذشته معظم‌له در ارتباط با الگوی توسعه اسلامی ایرانی مطرح کرده‌بودند، یکی از محور‌های کلیدی که در تدوین برنامه پنجم توسعه مورد توجه قرار گرفت بحث الگوی توسعه اسلامی ایرانی بود که یکی از شاه‌بیت‌های برنامه پنجم توجه به این مفهوم است.”
وی بر اساس عادت مقامات دولت که در هر سخنرانی نقدی از گذشته می کنند تاکید کرده: “یکی از موارد ضعف برنامه چهارم این بود که نتوانستیم به درستی برای اهدافی که در سند چشم‌انداز به آن توجه شده است، شاخص‌های دقیقی را طراحی و اهداف را ارزیابی کنیم، گرچه به خیلی از اهداف در برنامه چهارم توجه شده اما شاید در تعیین شاخص‌های مشخص و مسیر تحقق اهداف سند چشم‌انداز و این‌که باید به چه سمت و سویی برویم، دچار ضعف بوده‌ایم.”
عسگری در این مصاحبه گفته “در کنار این کار‌ها با توجه به لزوم تـدویـن الگوی توسعه اسلامی ایرانی، معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رییس‌جمهوری و همچنین موسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت برنامه‌ریزی اقدام‌هایی را برای استفاده از خدمات صاحب نظران و محققان انجام داده و تاکنون با چند گروه موسسه مطالعاتی وابسته به حوزه‌های علمیه صحبت‌های مفصلی داشته و در حال انجام رایزنی‌های لازم در این زمینه هستیم.”
سعید لیلاز در سرمقاله روزنامه سرمایه نوشته در حالی که هنوز دولت گزارش مکتوب و روشنی از عملکرد برنامه چهارم توسعه ارایه نکرده و به پیگیری‌ها و تذکرات نمایندگان و رییس مجلس برای ارایه گزارش نظارتی برنامه چهارم پاسخ مثبت نداده است، از تدوین برنامه پنجم توسعه براساس الگوی توسعه اسلامی- ایرانی سخن به میان آمده است و در عین حال، توضیح چندان روشنی نیز پیرامون این الگو ارایه نشده است.
به نوشته لیلاز در حالی که دولت در تقدیم گزارش عملکرد برنامه چهارم تعلل دارد، هیچ سندی را نیز برای پایه‌ریزی برنامه جدید (برنامه پنجم توسعه) عرضه نکرده و مبانی اقتصادی و علمی برنامه پنجم مطلوب دولت، مشخص نیست.البته تا زمانی که درآمد سرشار نفت وجود دارد، دلارهای نفتی امکان می‌دهد تا کاستی‌ها و برخی سوءمدیریت‌ها را از طریق افزایش بودجه و هزینه‌ها جبران و به راحتی به برنامه توسعه نیز پایبند نبود و حتی آن را تغییر داد.