باراک اوباما که در جریان تبلیغات انتخاباتی مقدماتی ایالات متحده سناتوری تازه نفس و دموکرات بود، در یکی از مناظراتش اعلام کرد اگر پاکستان در نبرد با تروریست ها خصوصاً در نواحی قبیله ای شمالغرب همکاری لازم را نکند، از بمباران یکجانبه آن کشور حمایت خواهد کرد. این اظهارات، هیاهوئی به راه انداخت.
نامزد تازه کار ریاست جمهوری که از دیرباز مخالف جنگ عراق بود، سعی می کرد پایه های سیاست خارجی و امنیت ملی خود را درصحنه بین المللی تبیین کند.
اوباما در جریان تبلیغات انتخاباتی عمومی نیز از قصد خود برای برقراری تماس غیر تهدید آمیز با حکومت های سخت و دشوار نظیر ایران و گفتگوهای بدون پیش شرط با مقامات آن کشور از جمله محمود احمدی نژاد سخن می گفت. رئیس جمهور ایالات متحده، به دلیل امیدی که این تغییرات در دل جامعه جهانی پدید آورد، برنده جایزه صلح نوبل هم شد.
منتقدان می گفتند گفتگوهای چند ساله هیچ پیشرفتی به همراه نداشته و بعید به نظر می رسد هیچ تغییر ناگهانی در این روند ایجاد شود. به اعتقاد آنها، رئیس جمهور تازه کار آمریکا بازیچه دست دولت هائی قرار می گیرد که فقط گفتگو می کنند تا زمان بخرند و از سوی دیگر، طرح هائی مانند تولید تسلیحات هسته ای را عملی کنند.
قضیه وقتی پیچیده تر می شود که اسرائیل، کشوری که خود دارای جنگ افزار هسته ای است و احمدی نژاد از عزم خود برای نابودی آن سخن می گوید، طرح های دفاعی- تهاجمی خاص خود را مطرح می کند. این موضوع، زمان نامشخصی را در اختیار اوباما قرار داده تا از طریق گفتگو به جای اقدام نظامی به نتیجه برسد.
باوجود همه تماس های اوباما، از دعوت وی از دیپلمات های ایرانی برای حضور در مراسم 4 ژوئیه در سفارت خانه های آمریکا گرفته تا محکوم کردن سرکوب مرگبار معترضان دموکراسی خواه ایران در اوائل سال جاری، احمدی نژاد هیچ علائمی از ابراز تمایل و یا همکاری از خود نشان نداده است. حتی پیام تبریک اخیر اوباما به مناسبت اعیاد مذهبی ایران نیز با واکنش سرد آن کشور روبرو شد.
اوباما از مدت ها پیش 31 دسامبر را به عنوان ضرب الاجل ایران برای همکاری و یا تحمل برخی عواقب نامشخص تعیین کرده است. با این حال، ایران و حتی پیش از آن عراق در زمان صدام حسین، از تمام سال هائی که جامعه بین المللی در فضای تردید به سر می برد، استفاده کافی را بردند.
جورج استفانوس مجری برنامه «این هفته» شبکه ای- بی- سی در تازه ترین برنامه اش از دیوید اکسلورد مشاور اوباما و روزنامه نگار سابق، درباره در پیش بودن ضرب الاجل مورد نظر اوباما پرسید.
معمولاً در گفتگو با دیپلمات ها، آنچه بر زبان نمی آید از اهمیت بیشتری برخوردار است. اکسلورد از از تأکید بر تاریخ 31 دسامبر به عنوان ضرب الاجل خودداری کرد. نگاهی به سؤال مجری و پاسخ اکسلورد می اندازیم:
استفانوس: سؤال آخر درباره ایران. روزنامه تایمز لندن اوائل هفته جاری از بدست آوردن مدارکی دال بر کار ایرانی ها بر روی شتاب دهنده هسته ای خبر داده است. این مسأله مورد توجه نهادهای امنیتی هم قرار گرفته است و اگر درست باشد، مهمترین مدرک موجود تا کنون است که نشان می دهد ایران یک برنامه هسته ای را دنبال می کند…
اکسلورد: ببینید، هیچکس درباره قصد و نیت دولت ایران دچار سرگشتگی و توهم نیست. ما به آنها فرصت می دهیم عکس این را اثبات کنند، این کار را از طریق ارسال مواد هسته ای شان به خارج از کشور برای غنی سازی بیشتر می کنیم. آنها تا حال این توافق را نپذیرفته اند. اگر آنها نظرشان را عوض نکنند، جامعه جهانی باید با این مسأله برخورد کند. به نظر می رسد اختلافاتی در داخل دولت ایران رخ داده است. آنچه اتفاق افتاده را درک کنید. وقتی ما (دولت اوباما) زمام امور را در دست گرفت، ایران متحد بود و دنیا در رویکرد خود دچار چند دستگی بود.
استفانوس: اما حرف آخر این است که اگر تا 31 دسامبر تصمیم شان را نگیرند، نوبت به تحریم ها می رسد؟
اکسلورد: خوب ما داریم خیلی ساده صحبت می کنیم… اگر آنها تجدید نظر نکنند، عواقبی در پی خواهد بود.
منبع: لوس آنجلس تایمز- 20 دسامبر
