تجمع خانواده دستگیر شدگان روز 13 فروردین ماه آذربایجان که روز دوشنبه با حمله ماموران امنیتی در تبریز به صحنه شعارهای تند و درگیری با نیروهای امنیتی تبدیل شده بود، دیروز نیز با بی نتیجه ماندن پیگیری خانواده زندانیان ادامه داشت.
همزمان سازمان عفو بین الملل در بیانیه ای با اشاره بازداشت قریب به 70 شهروند آذربایجانی در تبریز و حدود 20 نفر دیگر در ارومیه، خواهان آزادی سریع و بی قید و شرط و مشخص شدن محل نگهداری بازداشت شدگان شده است.
فعالان آذربایجانی نیز در مصاحبه با روز پیش بینی می کنند در صورت ادامه بی توجهی مقامات جمهوری اسلامی، دامنه اعتراضات مردم به شرایط زیست محیطی خود در شهرهای آذربایجان گسترده تر و منجر به طرح خواسته های سیاسی خواهد شد.
مقامات پاسخ نمی دهند
به دنبال فراخوان فعالان مدنی و محیط زیستی آذربایجان، روز 13 فروردین ماه یک گردهمایی اعتراضی نسبت به وضعیت دریاچه ارومیه در در میدان آذربایجان تبریز و پارک ائللرباغی ارومیه برگزار شد.
به گزارش منابع خبری آذربایجان در پی این تجمع ۷۰ نفر در تبریز و بیش از 20 نفر ددر ارومیه بازداشت شدند.
به گزارش وب‌سایت خبری آداپ، انجمن دفاع از زندانیان سیاسی آذربایجانی در ایران “نیروهای انتظامی به معترضین و همچنین اشخاص دارای لباس یا علامت های سرخ رنگ، حمله و بسیاری از آنها را بازداشت و عده‌ای را زخمی کردند.”
سعید خضرلو، رسول رضوی، داوود شیری، صمد کریمی، حسن خویی، حبیب پورولی، حسین عبدالهی، حامد حسینی، جلیل علمدار میلانی، حجت مختارزاده، علی سلیمی، رحیم طربناک، علی بالنده، کاضم واحدی، سعید سیامی، علی باباپور و الیاس شکری از جمله بازداشت شدگانی هستند که منابع خبری آذربایجان به اسامی آنها اشاره کرده اند.
بر اساس ویدیوهایی که در شبکه های اجتماعی منتشر شده، تظاهر کنندگان شعارهایی چون “دریاچه ارومیه تشنه است”، “مرگ دریاچه ارومیه مرگ آذربایجان است”، “دریاچه ارومیه را محافظت کنید”، “یاشاسین آذربایجان” و “سدها را باز کنید و دریاچه ارومیه را پر کنید” را سرداده اند.
به گزارش عفو بین الملل تعدادی از بازداشت شدگان این تجمع آزاد شده اند، اما همچنان از محل نگهداری و وضعیت تعدادی از آنها اطلاعی در دست نیست.
از طرفی پایگاه خبری “دانشجو نیوز” گزارش داده است که روز دوشنبه، 15 فروردین، خانواده های گروهی از بازداشت شدگان در تبریز در مقابل زندان این شهر تجمع کرده اند.
بنا بر این گزارش، مامورین زندان تبریز با حمله به تجمع کنندگان سعی در پراکنده کردن آنها داشته اند.
مقامات قضایی هم هیچ پاسخی به خانواده ها نداده اند و پیگیری مردم بی نتیجه مانده است.
در واکنش به بازداشت های گسترده روز 13 فروردین سازمان عفو بین المل، در اطلاعیه ای که روز سه شنبه 16 فروردین بر پایگاه اطلاع رسانی این سایت قرار گرفت از مقامات جمهوری اسلامی خواست تا “به سرعت و بدون قید و شرط”، حبیب پورولی، جلیل علمدار میلانی، علی سلیمی، سعید صیامی و سعید خیضرلو و معترضان دیگر را آزاد کنند.
این سازمان حقوق بشری اعلام کرده کسانی که در ارتباط با ابراز نظرات خود به طور مسالمت آمیز و شرکت در تجمعات صلح آمیز دستگیر شده اند، زندانی عقیده به حساب میایند.
عفو بین الملل در ادامه از شهروندان آذربایجانی خواسته است در نامه ای که رونوشت آن نهادهای جمهوری اسلامی ارسال می شود از مقامات جمهوری اسلامی بخواهند هر چه سریعتر محل نگهداری بازداشت شدگان را مشخص کنند و اطمینان دهند که آنان در معرض شکنجه و بدرفتاری های دیگر قرار نگرفته و به وکیل، اعضا خانواده خود و امکانات درمانی مورد نیاز دسترسی خواهند داشت.
سازمان عفو بین الملل، در اطلاعات تکمیلی بیانیه خود نوشته است: “زبان آذربایجانی های ایران ترکی و بیشترشان مسلمان شیعه میباشند. آنها بزرگترین اقلیت در ایران بوده و قریب 25 تا 30 درصد جمعیت این کشور را تشکیل میدهند. بیشتر آذربایجانیها در شمال و شمال غرب کشور و همچنین در تهران بسر میبرند. با اینکه عموما بخوبی در جامعه ایرانی ترکیب شده اند اما در سالهای اخیر بصورت فزاینده ای درخواست حقوق فرهنگی و زبانی بیشتر از جمله اجرای حق تحصیل به زبان ترکی آذربایجانی که در قانون اساس ایران آمده است مینمایند.”
هشدار نماینده مجلس
اعتراضات مردم تبریز، ارومیه و برخی دیگر از شهرهای آذربایجان در واکنش به پایین آمدن سطح آب دریاچه ارومیه طی سالهای گذشته انجام گرفته است. بر اساس گزارشهای منتشر شده سطح آب دریاچه ارومیه نسبت به سال گذشته در همین زمان ۲۷ سانتی‌متر پایین‌تر رفته است.
کیومرث کلانتری، مدیرکل محیط زیست آذربایجان غربی پیش از این گفته بود: “براثر این کاهش، سطح شوره‌زارهای سواحل دریاچه به شدت در حال افزایش است.”
او یادآوری کرده: “ورودی آب دریاچه ارومیه نیز در همین مدت ۱/۵ میلیارد متر مکعب نسبت به سال قبل کاهش نشان می‌دهد.”
پیشتر برخی از نمایندگان این منطقه در مجلس شورای اسلامی به نسبت به پیامدهای این بحران زیست محیطی هشدار داده بودند.
چند ماه پیش، جواد جهانگیرزاده نماینده ارومیه در مجلس گفته بود: “مسئولان یا عمق فاجعه را نمی‌دانند یا مردم را بازی میدهند زیرا تغییر شیوه های آبیاری دو استان آذربایجان غربی و شرقی بیش از ۳ هزار میلیارد تومان پول نیاز دارد”.
به گفته این نماینده مجلس: “اگر به همین منوال به مشکلات دریاچه ارومیه بی‌توجهی شود این دریاچه کاملا از بین خواهد رفت و اگر این دریاچه دچار مشکل شود باید صدها میلیارد دلار سرمایه‌گذاری مجدد شود. یک تا ۱۰ میلیارد تن نمکی که باد از این دریاچه از غرب به شرق کشور می‌برد می‌تواند زندگی ۱۳ میلیون نفر را تحت تاثیر قرار دهد و حتی زندگی مردم تهران را هم دچار مشکل کند”.
اعتراضات ریشه دار
در چنین شرابطی فعالان آذربایجانی معتقدند نادیده گرفتن این خواسته زیست محیطی منجر به دامنه دار شدن اعتراضات مردمی و مطرح شدن دیگر خواسته ها در این مناطق می شود.
وحید قره باغلی، فعال حقوق بشر آذربایجان در این مورد به روز می گوید: “باحضور پررنگ مردم تبریز به نظر می رسد که شهروندان آذربایجانی بیش از گذشته به مسائل پیرامون خود حساسیت دارند و ما امیدواریم حکومت جمهوری اسلامی هم این حساسیت را ببیند و تبعات آن را در نظر بگیرد، چون اگر این امر صورت نگیرد ممکن است این حساسیت ها به اعتراضات عمومی تبدیل شود. به نظر ما در حال حاضر این پتانسیل بیش از هر زمان دیگری در این مناطق وجود دارد.”
او همچنین معتقدست این اعتراضات ریشه در سلسه اعتراضاتی دارد که از چند سال گذشته در مناطق آذربایجان وجود داشته است.
به اعتقاد آقای قره باغلی: “اگر حکومت نسبت به این خواسته ها بی توجه باشد وبه جای گفتگو و چاره اندیشی برای حل مسائل راه دیگری چون سرکوب در پیش بگیرد، مردم را در برابر خود قرار خواهد داد. در غیر این صورت اعتراضات دامنه دار خواهد شد. مردم نمی خواهند همانطور که فرهنگ و زبان آنها از بین می رود طبیعت و زیست محیطشان نیز از بین برود. این مساله،مساله ای جدی است.”
