‏ چالش ایران و آمریکا نمایان تر شد

نویسنده

kranamrica.jpg

مری بث شریدان

قرارداد بین آمریکا و عراق، نخست وزیر عراق، نوری المالکی را مجبور کرده است تا بین دو قذرت که کشورش را ‏تحت نفوذ قرار داده اند، دست به انتخاب بزند: آمریکا یا ایران.‏

مقامات آمریکایی امیدوراند که عراق بتواند با سرعت این توافقنامه را قبل از پایان این ماه به کابینه ارائه کند< طبق این ‏توافقنامه 150 هزار سرباز آمریکایی بطور قانونی اجازه خواهند داشت تا بعد از 31 دسامبر هم در عراق بمانند. اما ‏رهبران سیاسی عراق از این کار طفره می روند. مالکی بطور علنی از توافقنامه ای که تیم مذاکره کننده اش تهیه کرده ‏اند، حمایت نکرده است.‏

این درحالی است که در صورت خروج نیروهای آمریکا از عراق، پلیتخت سیاسی آمریکا، قدرت این کشور کمرنگ تر ‏می شود و ایران شکوفا تر می شود. قاسم العطیه، روشنفکر برجسته و تحلیلگر سیاسی عراقی در بنیاد توسعه ‏دموکراسی عراق در لندن، معتقد است که مالکی در وضعیت دشواری قرار دارد. او نه می تواند ایران را با خودش ‏دشمن کند نه آمریکا را.‏

ژنرال ری اودیرنو، فرمانده ارشد آمریکا در عراق ایران را متهم به تبلیغات آشکار و پنهان برای خراب کردن روند ‏توافقنامه کرد که این شامل رشوه دادن به قانونگذاران عراقی است. این اظهارات خشم بسیاری را در عراق برانگیخت. ‏اما مقامات عراقی گفتند که ایران تلاش می کند تا عراقی ها را از این توافقنامه دلسرد کند اما نه با فرستادن افرادش با ‏کیسه های پر از پول.‏

محمد الحاج حمود، رئیس هیئت مذاکره کننده عراق در مورد توافقنامه امنیتی، گفت:« هدف ایران تلاش برای بوجود ‏آوردن فضای تنش بین آمریکاو عراق است. ایران افرادی دارد که می توانند بجای خودش کار هایی انجام بدهند.» ‏منظورش عراقی هایی بود که ترجیح داد نامی از آنها نبرد.‏

تحلیلگران معتقدند که یکی از منابع اصلی نفوذ ایران در عراق، رابطه طولانی این کشور با احزاب شیعه در عراق ‏است که بعد از سقوط دولت سنی صدام، قدرت گرفتند. عراق و ایران دارای اکثریت شیعه هستند.‏

ایران رابطه ویژه ای با یکی از متحدان مالکی دارد: مجلس اعلای اسلامی عراق که توسط شیعیان تبعید شده به ایران، ‏شکل گرفته است. شاخه نظامی آن توسط ایران تعلیم نظامی دیده اند و و در جریان جنگ ایران و عراق در دهه هشتاد ‏در حاشیه شهر ها می جنگیدند. تا اینکه در سال گذشته، این حزب یکی از آیت الله های عالیرتبه ایرانی را به رهبری ‏پذیرفت. حامیان مجلس اعلای اسلامی عراق با صدای بلند نسبت به توافقنامه بین عراق و آمریکا، اعتراض کردند.‏

حزب دعوه متعلق به مالکی قصد ایجاد کشوری با حکومت مذهبی دارد اما در عین حال چندان هم طرفدار ایران نیست ‏و با داشتن تنها 15 کرسی از میان 275 کرسی در مجلس عراق، حزب کوچکی است. یکی از اعضای شیعه و سکولار ‏مجلس معتقد است:« مالکی می داند که بدون حمایت شورای عالی اسلامی عراق، نمی تواند در قدرت بماند ».‏

مقامات ایرانی اتهامات آمریکا مبنی بر اینکه دولت این کشور در امور داخلی عراق مداخله و نیروهای نظامی را در این ‏کشور مسلح می کند را رد کردند. آنها به دولت بوش اتهام می زنند که از تهران بعنوان بهانه ای برای سیاست های ‏شکست خورده شان درعراق، استفاده می کنند. سفارت ایران در عراق به درخواست ابراز عقیده در مورد این مقاله، ‏پاسخ نداد.‏

ایران در سرزمین اصلی شیعیان در جنوب عراق، روابط مستحم تجاری دارد و با مقاماتی که در شورای عالی اسلامی ‏عراق و شاخه نظامی اش عضویت دارند، از زمانی که در ایران در تبعید بودند،روابط نزدیکی دارد.‏

تحلیلگران معتقدند که در آستانه انتخابات محلی در آغاز سال جدید، مالکی قصد دارد حزبش را برای مبارزه سیاسی در ‏جنوب عراق، آماده کند. ‏

العطیه، تحلیلگر سیاسی گفت:« اگر مالکی توافقنامه امنیتی آمریکا و عراق را بدون حمایت دوستان شیعه اش به مجلس ‏ببرد،ایرانی ها روزگارش را سیاه خواهند کرد. او هیچ شانسی برای پیروز شدن در جنوب کشور نخواهد داشت».‏

محمود احمدی نژاد گفته است که مردم عراق وظیفه دارند در مقابل آمریکا مقاومت کنند. علی لاریجانی، رئیس مجلس ‏ایران، نسبت به عواقب بد امضای این قرارداد بین عراق و آمریکا، هشدار داد. آیت الله خادم الحسینی، روحانی ایرانی ‏که با شیعیان عراق رابطخ نزدیک دارد این اقدام را حرام دانست.‏

مقامات آمریکایی هم در پاسخ به عراق هشدار دادند که اگر توافقی صورت نگیرد، نیروهای آمریکایی ممکن است ‏انقضای تاریخ تعیین شده از سوی سازمان ملل در تاریخ 31 دسامبر عملیاتشان را در عراق به پایان برسانند. آدمیرال ‏مایکل مولن، رئیس ستاد مشترک ارتش آمریکا، گفت:« این موضوع می تواند باعث فقدان بزرگی در امنیت عراق ‏بوجود بیاورد.‏

ایران و عراق بعنوان دو کشور همسایه، بطور ذاتی علاقه دارند تا روابط سیاسی و اقتصادی خود را حفظ کنند. در این ‏میان ایران اهداف ملی خودش را نیز دنبال می کند: جلوگیری از تشکیل یک حکومت دیکتاتور سنی دیگر و محدود ‏کردن توانایی های آمریکا و استفاده اش از عراق بعنوان سکوی حمله به ایران. آمریکا هنوز به ایران که به آن برچسب ‏تروریست بودن زده است، حمله نکرده است.‏

ایران تا قبل از حمله آمریکا به عراق در سال 2003، نفوذ کمی در عراق داشت. دولت صدام حسین که از حامیان ‏انقلاب اسلامی ایران در هراس بود، حزب دعوه را منحل کرد و صدها شیعه را به جرم داشتن ارتباط با این حزب، ‏اعدام کرد.‏

بعد از سقوط صدام، ایرانیان به اماکن مقدس عراق هجوم بردند و عراقی ها هم ناگهان به برنامه های ماهواره ای که از ‏کشورهمسایه شان خبر هایی پخش می کرد، دسترسی پیدا کردند. احزاب شیعه از تبعید بازگشتند تا قدرتی را که در ‏اختیار حزب بعث صدام حسین بود، در جریان انتخاباتی با نظارت آمریکا، در دست بگیرند.‏

در گزارش آکادمی نطامی آمریگا، وست پوینت، آمده است:« اولین روش ایران برای داشتن نفوذ در عراق، حفظ رابطه ‏دوستانه اش با احزاب عراق است. این کاملا درست است که ایران در پنج سال گدشته نسبت به آمریکا نفوذ بیشتری در ‏عراق داشته است».‏

در این گزارش سیاستمداران آمریکایی را به دلیل تمرکز بیش از حدشان بر آموزش دهندگان ایرانی و انتقال اسلحه به ‏عراق مورد انتقاد قرار داده اند و از تلاش های سیاسی ایران غافل شده اند. در گزارش وست پوینت آمده است که تمرکز ‏استراتژیک بر کمک های نظامی ایران به نظامیان عراقی، بزرگ ترین عامل شکست سیاست های آمریکا در عراق ‏است».‏

تحلیلگران معتقدند که نفوذ ایران در گروه های نظامی عراق از این کشور مهره ای موثر در امور داخلی عراق ساخته ‏است. بعنوان مثال بهار گذشته، زمانی که ارتش عراق به کمک آمریکا در حال اجرای مانور در بصره، در جنوب ‏عراق بود، آتش بس را زیر پا گذاشت. در آن زمان کنترل شهر در دست روحانی تندرو شیعه، مقتدی الصدر، بود.‏

العطیه معتقد است:« مالکی بعد از این حمله قدرت زیادی بدست آورد. اما باید به این نکته توجه داشت که آنچه در بصره ‏اتفاق افتاد بدون کمک ایرانیان امکان پذیر نبود. کمک های آمریکا به تنهایی کارساز نبود.‏

یکی از اعضای مجلس عراق که نخواست نامش فاش بشود، گفت:« این که ایران گروه های نظامی در عراق را تحت ‏کنترل دارد تاثیر مایوس کننده ای بر سیاست می گذارد.» وی که با بسته شدن توافقنامه امنیتی موافق است گفت:« تعداد ‏زیادی از اعضای پارلمان از اعلام موضع می ترسند. آنها احساس می کنند که مورد انتقام ایرانیان قرار می گیرند و ‏حتی ممکن است به قتل برسند».‏

بغیر از ایران، دلایل دیگری هم برای مخالفت با این توافقنامه وجود دارد. بعضی از اعضای پارلمان نسبت به قراردادی ‏که پشت درهای بسته تهیه شده است، تردید دارند. اعضای دموکرات کنگره آمریکا هم از اینکه در جریان قرار نگرفته ‏اند، گله می کنند و به این اظهارات دولت بوش نعترند که گفته است این توافقنامه نیازی به تایید کنگره ندارد.‏

این توافقنامه این اختیار را به دولت عراق مط دهد تا کنترل بیشتری بر نیرو های متحد داشته باشند و نیروهای ‏آمریکایی را متعهد می کند که تا سال 2009 از شهر های عراق بیرون بروند و تا آخر سال 2011 از کشور رفته ‏باشند، مگر اینکه عراق تقاضا کند که بیشتر بمانند.‏

همچنین به دادگاه های عراق که با کمک آمریکایی ها تشکیل می شود، به عراقی ها اجازه می دهد تا سربازان آمریکایی ‏که در زمان مرخصی و یا خارج از پایگاه های خود مرتکب جرم های سنگین می شوند را محاکمه کنند.‏

منبع: واشینگتن پست 28 اکتبر‏

‎ ‎

‏ ‏

‏ ‏

‏ ‏

‏ ‏

‏ ‏


‏ ‏

‏ ‏

‏ ‏

‏ ‏

‏ ‏

 

‏ ‏

‏ ‏

‏ ‏

‏ ‏