رهبر جمهوری اسلامی سال 1390 را با هشدار به مسئولان نظام درباره بالا گرفتن اختلافات و علنی کردن آنها آغاز کرد و با تعیین ترکیب جدید شورای مجمع تشخیص مصلحت نظام و ابقای هاشمی رفسنجانی در کرسی ریاست آن به پایان رساند.
آیت الله علی خامنه ای درست در روزی ترکیب جدید مجمع تشخیص مصلحت را تعیین کرد که در آن محمود احمدی نژاد نخستین رئیس جمهوری اسلامی شد که برای پاسخگویی به سئوال های نمایندگان مجلس به صحن علنی پارلمان احضار شده بود.
احمدی نژاد اگرچه آنگونه که گفت، تلاش کرد تا جلسه سئوال از خود را به شوخی و خنده برگزار کند اما کنایه ها و نقدهای برنده اش علیه مجلس و اعتراض های تند نمایندگان علیه وی که به طور علنی در رسانه های رسمی جمهوری اسلامی مانند صدا و سیما و مطبوعات منتشر شد، نشانه ای از بی توجهی ارشدترین مقامات جمهوری اسلامی به هشداری بود که رهبر نظام در نخستین روز فروردین ماه 1390 در مشهد داده بود.
آیت الله خامنه ای در آن سخنرانی در جمع زائران حرم امام رضا گفت که “من به مسئولان کشور به طور جد در این زمینه [علنی کردن اختلافات] تذکر و هشدار می دهم.”
به جز حوزه سیاست داخلی، سخنرانی روز اول فرودین 90 رهبر جمهوری اسلامی در مشهد، به مسئله سیاست خارجی و دشمن همیشگی جمهوری اسلامی در این حوزه یعنی آمریکا نیز اختصاص داده شد.
او در آن سخنرانی با اشاره به تحولات اجتماعی و انقلابی گسترده در کشورهایی مانند مصر، تونس، لیبی و بحرین، به سیاست های آمریکا در منطقه خاورمیانه و مناطق همجوار آن حمله و پیش بینی کرد که “سلسله شکست‌های آمریکا در منطقه ادامه پیدا خواهد کرد.”
رهبر جمهوری اسلامی در ادامه آن اظهارات افزود که آمریکایی ها به دنبال پیاده کردن سیاست براندازی از درون در ایران هم بودند.
به گفته وی “در این ترفند، عوامل آنها در داخل کشور، افراد ضعیف و فرومایه و حقیقتاً دست‌خوش هواهای نفسانی (بودند) که سعی کردند شاید بتوانند این کار را انجام دهند، اما معلوم بود حرکت شکست‌خورده و کاریکاتوری مضحک و بی‌نتیجه است و ملت ایران بر دهان آنها کوبیدند.”
اما یک سال بعد و پس از آنکه رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا از دور بودن احتمال حمله نظامی به ایران سخن گفت، آیت الله خامنه ای از این سخنان وی استقبال کرد.
رهبر جمهوری اسلامی بر خلاف اظهارات تندی که در مشهد بیان کرده بود، این بار در آخرین روزهای آخرین ماه سال 1390 در جمع اعضای مجلس خبرگان رهبری گفت که رئیس جمهور آمریکا اکنون “عاقلانه” سخن گفته است.
او افزود: “دو روز پیش شنیدیم که رئیس جمهور آمریکا گفته است ما به جنگ با ایران فکر نمی کنیم. خیلی خوب، خوب است. این حرف عاقلانه ای است، این خروج از توهم است.”
اختلاس بی سابقه در سال جهاد اقتصادی
نامگذاری سال 1390 به نام سال جهاد اقتصادی، نشاندهنده اهمیت این این حوزه نزد آیت الله خامنه ای بود. او در سخنرانی های متعدد خود در این سال بارها تاکید کرد که دولت، مجلس و دیگر نهادهای حکومتی باید با از بین بردن فساد مالی و اقتصادی و برنامه ریزی صحیح و نیز اجرای درست سیاست ها، رشد و پیشرفت اقتصاد کشور را موجب بشوند.
با وجود این، سال جاری شاهد افشای بزرگترین فساد و اختلاس اقتصادی تاریخ ایران بود. میزان این اختلاس تاریخی در سیستم بانکی 3000 میلیارد تومان اعلام شد.
آیت الله خامنه ای مدتی پس از افشای این اختلاس بی سابقه و برانگیخته شدن خشم عمومی از آن، مانند همیشه خواستار برخورد قاطع مسئولان با ریشه ها و عوامل فساد در کشور شد و به مردم وعده داد که با متخلفان به سختی برخورد خواهد شد.
در عین حال او در همین سخنرانی که در جمع مسئولان و دست اندرکاران حج ایراد شد، سخن مشهور خود را بیان کرد: “رسانه ها قضیه اختلاس را کش ندهند.”
رهبر جمهوری اسلامی، سال 1390 را نیز کمابیش مشابه همه سال های دوران رهبری خود بر ایران آغاز کرد و به اتمام رساند. سالی سرشار از سخنرانی، جلسه های علنی و محرمانه، درس خارج فقه، برگزاری نماز جماعت در دفتر خود، دستورات جنجالی و عادی، دخالت و نظارت بر کار دستگاه های حکومتی، نظامی و امنیتی و مواجهه تبلیغاتی و ایدئولوژیک با جامعه بین الملل و بخصوص کشورها و دولت هایی که او آنها را دشمن می نامد.
بهمن ماه برای مسئولان جمهوری اسلامی معمولا ماه خوبی بوده است. ماهی که جشن های سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی در سه دهه گذشته به طور ممتد در آن برگزار شده است. بهمن ماه 1389 اما چنین احساسی برای رهبر جمهوری اسلامی نداشت.
آیت الله خامنه ای در 25 بهمن آن سال برای دومین بار پس از عاشورای 88، شعارهای “مرگ بر خامنه ای”، “مرگ بر اصل ولایت فقیه” و “مرگ بر دیکتاتور” را به بی سابقه ترین شکل ممکن از خیابان های پایتخت شنید.
او سال 90 را در حالی آغاز کرد که خاطره آن روز آزارش می داد و به همین خاطر در سخنرانی خود در مشهد، هرگونه تشابه میان اعتراضات علیه خود در داخل ایران با اعتراضات علیه حسنی مبارک، رئیس جمهور سابق مصر را رد کرد.
رهبر جمهوری اسلامی گفت که این اعتراضات به تحریک و مداخله آمریکا و دیگر کشورها صورت می گیرد اما “مردم ایران در ۲۲ بهمن هر سال در میدان آزادی جمع می شوند و شعار آنها مرگ بر آمریکا است.”
نزاع با دولت احمدی نژاد
سال گذشته از منظری دیگر هم برای آیت الله خامنه ای سالی متفاوت بود. او در نخستین ماه سال با استعفا / برکناری حیدر مصلحی، وزیر اطلاعات دولت محمود احمدی نژاد مخالفت کرد و دستوری محرمانه برای ابقای او به رئیس جمهور صادر کرد.
دولت و رسانه های متعلق به آن ابتدا درباره این خبر محرمانه سکوت کردند اما پس از تایید و انتشار رسمی آن بود که ماجرای مشهور خانه نشینی 11 روزه احمدی نژاد آغاز شد. او به این اعتراض داشت که چرا باید اختیارات قانونیش در برکناری یک وزیر کابینه توسط رهبر جمهوری اسلامی محدود و نقض شود.
احمدی نژاد در نهایت نتوانست در برابر احاطه آیت الله خامنه ای بر امور اجرایی کشور راه به جایی ببرد و ناچار شد تا به دولت بازگردد و همزمان با حضور مصلحی در کابینه نیز کنار بیاید اما مقاومت او در برابر دستور رهبر جمهوری اسلامی، بحرانی بی سابقه را در بالاترین لایه های نظام یکدست اصولگرا دامن زد.
این ماجرا بازتابی گسترده نه تنها در داخل ایران بلکه در رسانه های بین المللی داشت و این مسئله رهبر جمهوری اسلامی را واداشت تا پس از مدتی بار دیگر از مسئولان جمهوری اسلامی بخواهد به گونه ای رفتار کنند که سبب خوشحالی دشمنان همیشگی را فراهم نکنند.
نگرانی از حمله نیروهای خارجی به ایران نیز یکی دیگر از مشغولی های آیت الله خامنه ای در سال گذشته بود. تنش فزاینده با قدرت های جهانی به رهبری آمریکا و بالا گرفتن اختلاف با آژانس بین المللی انرژی اتمی بر سر برنامه هسته ای جمهوری اسلامی، به وضع تحریم های بی سابقه بین المللی علیه تهران منجر شد.
در سال1390 برای نخستین بار، برخی از کشورهای جهان و مهمتر از همه آنها اتحادیه اروپا که وارد کننده حدود 20 درصد نفت ایران است، دست به تحریم بانک مرکزی، دیگر بانک های ایران و همچنین صادرات نفت جمهوری اسلامی زدند.
آمریکا، اسرائیل، اتحادیه اروپا و شورای امنیت سازمان ملل متحد، حکومت ایران تحت رهبری آیت الله خامنه ای را به برنامه ریزی برای ساخت تسلیحات هسته ای در پوشش تحقیقات علمی و پزشکی متهم می کنند.
ایران این اتهام ها را رد می کند و آیت الله خامنه ای می گوید که جمهوری اسلامی نه تنها احتیاجی به ساخت بمب های ویرانگر اتمی ندارد بلکه ساخت آنها را از نظر دینی حرام می داند.
تهدیدهای مقام های نظامی و سیاسی آمریکا و اسرائیل علیه ایران اما با این توضیحات پایان نگرفت.
خطر جنگ در سال گذشته در مقاطعی آنقدر بالا گرفت که رهبر جمهوری اسلامی را چندین بار به واکنش مستقیم واداشت. در مهمترین این واکنش ها او در آبان ماه به آمریکا و اسرائیل هشدار داد که پاسخ هر گونه تجاوزی به کشور “سیلی محکم و مشت پولادین” ارتش و سپاه خواهد بود.
آیت‌الله علی خامنه‌ای در جمع دانشجویان افسری به آمریکا و دست‌نشاندگان این کشور هشدار داد که هر کس فکر تجاوز به جمهوری اسلامی داشته باشد باید خود را برای سیلی‌های محکم و مشت‌های پولادین ارتش و سپاه و بسیج آماده کند.
او مشابه این هشدار را پس از تحریم نفتی ایران هم بیان کرد و گفت که “آمریکا و دیگران بدانند و می دانند که ما هم در برابر تهدید و تحریم نفتی، تهدیدهایی داریم و هر وقتی لازم باشد، اعمال می کنیم.”
رهبر جمهوری اسلامی اما در مورد ماهیت این نوع تهدیدها توضیحی نداد.
آیت الله خامنه ای در همان سخنرانی خود که در خطبه های نماز جمعه 14 بهمن تهران بیان می شد مجددا به تهدید ایران به حمله نظامی واکنش نشان داد و گفت که “تهدید به جنگ به ضرر آمریکاست و خود جنگ، ده برابر آن برای این کشور ضرر دارد.”
سرنوشت نامعلوم
سال 1390 در حالی برای آیت الله خامنه ای به پایان می رسد که حکومت تحت رهبری او توانست با برگزاری انتخابات دوره نهم مجلس شورای اسلامی، اولین انتخابات سراسری را پس از انتخابات مناقشه برانگیز دهم ریاست جمهوری برگزار کند.
میرحسین موسوی، مهدی کروبی و زهرا رهنورد، سه رهبر جنبش اعتراضی موسوم به جنبش سبز کماکان در حبس خانگی باقی ماندند. ناظران متفق القول بر این باورند که این حبس با نظر و دستور مستقیم رهبر جمهوری اسلامی اجرایی شده است. همانگونه که بسیاری معتقدند کناره گیری اکبر هاشمی رفسنجانی از ریاست مجلس خبرگان رهبری و جانشینی محمدرضا مهدوی کنی به جای او، با نظر مثبت آیت الله خامنه ای بوده است.
او در عین حال در این سال شاهد یک شکایت بین المللی علیه خود بود. آنهم توسط رضا پهلوی، فرزند شاه سابق ایران که رهبر جمهوری اسلامی را به جنایت علیه بشریت متهم کرده است.
آیت الله خامنه ای اگرچه در 25 بهمن علیرغم فراخوان مخالفان، شاهد سر داده شدن شعار مرگ بر خود در خیابان های تهران نبود اما در عین حال نامه ها و نوشته های سرگشاده بسیاری از داخل ایران با ابتکار افرادی مانند محمد نوری زاد که از حامیان قبلی او بودند، خطاب به رهبری منتشر شد.
نامه هایی که بسیاری معتقدند در کاستن از مشروعیت و وجهه آیت الله خامنه ای در جامعه ایران و حتی در نزد برخی حامیانش تاثیر زیادی داشته است. اگرچه رهبر جمهوری اسلامی هنوز طرفداران فراوانی در داخل حکومت دارد که او را تا حد خدا بالا می برند و مخالفت با او را در حد محاربه با الله می دانند.
با سقوط بسیاری از دیکتاتورهای قدیمی در کشورهای عربی و خاورمیانه و تضعیف بی سابقه نظام سوریه به رهبری بشار اسد که اصلی ترین متحد جمهوری اسلامی به شمار می آید و همچنین افزایش فشارهای بین المللی علیه تهران که با تحریم صادرات نفت و بانک مرکزی جمهوری اسلامی به وضعیتی بی سابقه رسیده است، شاید سال یا سال های آینده برای آیت الله خامنه ای آبستن اتفاقات و وقایع متفاوتی باشد.
