آسیه امینی
بیش از 2200 زن فعال در جنبش های زنان از حدود 150 کشور جهان در شهر کیپ تاون در افریقای جنوبی گرد هم آمدند تا طی روزهای 14 تا 17 نوامبر 2008، درباره مسائل زنان در کشورهای مختلف به بحث و بررسی و تبادل تجربه ها بپردازند.
در روز نخست این کنفرانس جهانی، که در آن چهره هایی از فعالان زن ایرانی نیز شرکت کرده اند، در پانل مربوط به فعالان کمپین یک میلیون امضا، شیرین عبادی درباره فعالیتها و خواسته های فعالان جنبش زنان و نیز فعالیتها و دستاوردهای این کمپین سخن گفت.
وی جنبش زنان ایران را یکی از قوی ترین جنبشهای زنان در خاورمیانه برشمرد و گفت: این جنبش که ویژگی آن نداشتن رهبر و اداره مرکزی است به دلیل تکیه بر همه مردمی که به برابری حقوق زن و مرد اعتقاد دارند، یک جنبش مردمی قوی است. و به همین دلیل است که حکومت توان فروپاشاندن آن را ندارد.
وی سپس به برخی دستاوردهای این جنبش از جمله حضانت فرزند اشاره کرد که به موجب آن بعد از طلاق زن ومرد، هفت سالگی به جای سپردن اجباری فرزندان به پدر، در صورت داشتن اختلاف دادگاه باید درباره بودن فرزند در پیش پدر یا مادر تصمیم بگیرد.
شیرین عبادی، با شاره به مصداقهایی از تبعیض های قانون اسلامی که بعد از انقلاب در ایران به تصویب رسید، گفت: عجیب اینکه تعداد زنان تحصیل کرده در ایران، بیش از مردان تحصیل شده است و در دانشگاه ها، 65 درصد دانشجویان را زنان تشکیل می دهند. زنانی که در مشاغل مختلف جامعه همچون استاد دانشگاه، پزشک، مهندس و حتا مدیران مختلف اداری مشغول به کارند، نمی توانند قوانین تبعیض آمیز و تحقیرآمیز را تحمل کنند. زیرا این قوانین با واقعیت زندگی آنها تطبیق ندارد.
وی با ایراد مثالی درباره اینکه زنان طبق قانون اجازه بیرون رفتن از خانه را بدون رضایت و اجازه همسر، ندارند، گفت: حالا فرض کنید این زن نماینده مجلس باشد و شوهرش به خاطر یک دعوای خانوادگی، مانع رفتن او به بیرون شود. آیا طبق قانون صندلی پارلمان باید خالی بماند؟!
برنده جایزه صلح نوبل که در این پانل، بین چند تن از فعالان کمپین یک میلیون امضا نشسته و سخن می گفت، این کمپین را به خاطر فراگیری و تاثیرهایش، یکی از موثرترین حرکتهای زنان در ایران و خاورمیانه دانست.
در این پانل که با حضور چند تن از فعالان کمپین یک میلیون امضا برگزار شده بود همچنین موضوعاتی همچون نحوه کار و فعالیت کنشگران، ویژگی چهره به چهره بودن کمپین، قوانین نابرابری که برای مردم در مورد آنها توضیح داده می شود، استراتژی هایی که کنشگران استفاده می کنند، حضور سه نسل از زنان در کنار هم، چگونگی تامین منابع مالی از خود کنشگران، غیر وابسته بودن کمپین به منابع خارج از کمپین و حضور مردان برابری خواه در کنار زنان برای حاضرانی که یکی از شلوغترین و پر شنونده ترین سالنهای کنفرانس را تشکیل داده بودند، توضیح داده شد.
همچنین استفاده از تکنولوژی های جدید ارتباطی همچون موبایل و اینترنت توسط یکی از کنشگران توضیح داده شد. در این بخش از تاثیرات اس.ام.اس در اطلاع رسانی، ای میل و مسنجرها توضیح داده شد و تاثیر سایتهایی که تنها رسانه های تحت انتشار کمپین هستند و وبلاگها و وبسایتهای خواهر که در مناطق مختلف ایران و جهان، اخبار و مسائل مرتبط با کمپین را منتشر می کنند در اطلاع رسانی و توزیع آگاهی بین مردم سخن گفته شد.
در بخش دیگری از این پانل، تهدیدات و فشارهای وارد شده بر کنشگران در دو بخش پیش از دستگیری و پس از دستگیری بازخوانی شد. فشار در محیط کار و دانشگاه، محرومیت از تحصیل، محدود کردن فضاهای عمومی، ممنوع الخروج شدن از کشور، از جمله روشهای سرکوب پیش از بازداشت عنوان شد. سخنران این بخش درباره تاثیرات زندان و بازداشت فعالان کمپین گفت: بازداشتها باعث شد ما با قربانیان واقعی نابرابری های حقوقی بین زنان و مردان آشنا شویم.
در این کنفرانس بزرگ جهانی هر روز حدود چهل نشست، به صورت سخنرانی، گفت و گوی جمعی و پرسش و پاسخ، ورک شاپ و میزگرد برگزار شده و تجربه های مختلف جنبش های زنان در کشورهای مختلف شنیده می شود. برخی از مسائل مطرح شده در این کنفرانس عبارتند از بلند شدن صدای فمینیسم در اسلام، فمینیسم اگر و مگر ندارد، رابطه فمینیسم و خانواده، ساختن و حمایت فعالیتهای جنسیتی در توده ها، حقوق کارگران زن و تامین بودجه برای جنبش های فمینیستی، شرایط زنان معلول جسمی و ذهنی، زنان و ایدز، حقوق کارگران زن جنسی، گامهای نخست برای جنبش سازی، نگاه از درون به بنیادگرایان مذهبی، چرا سکولاریزم موضوع زنان است؟، نئولیبرالیزم و بنیاد گرایی در نظم جدید جهانی، زنان و عدالت اجتماعی و اقتصادی، مسائل زنان کشاورز، فقر، سقط جنین، بهداشت باروری و…
کنفرانس کیپ تاون توسط “انجمن حقوق زنان در توسعه”(Association for Women’s Rights in Development) تشکیل شده که یک سازمان بین المللی مبتنی بر عضویت است. هدف این انجمن که با نام اختصاری آن “اوید” (AWID) شناخته می شود، تقویت صدای مدافعان حقوق زنان و همچنین قدرت بخشی به جنبش های زنان است. فروم بین المللی اوید، یکی از بزرگترین نشست هایی است که رهبران جنبشهای زنان و فعالان حقوق زنان، را هر سه سال یکبار گرد هم می آورد تا ضمن تدوین راهبردها تا در یک فضای پر انرژی از یکدیگر بیاموزند.
نرگس محمدی یکی از فعالان زن ایرانی شرکت کننده در این کنفرانس درباره تاثیرات فروم جهانی زنان می گوید: موضوع زنان یک موضوع فراملی است. زنان، صرف نظر از این که مسائل خاص خودشان را در کشورها و جوامعشان دارند، به صفت زن بودن، دارای یک ویژگی جهانی هستند؛ ویژگی که به آنها حرکت و قدرت می بخشد. جنبش زنان ایران نیز جزیره نیست. متعلق به همان جامعه جهانی زنان است و بسیاری از مسائل ما با مسائل زنان پاکستانی، افریقایی، لهستانی، اندونزیایی، امریکایی و هرجای دیگر دنیا مشترک است.
حضور زنان فعالان جنبش زنان در فروم جهانی به حدی قوی بود که در بسیاری از نشستها و بروشورها، تصاویر مختلفی از این جنبش به عنوان نمونه موفق حرکت زنان، به نمایش گذاشته می شد.