همزمان با افزایش شمار اعدام ها در ایران و هشدار دادستان کل کشور در خصوص اجرای احکام بیشتراعدام در روزهای آینده، جمعی از فعالان حقوق بشر و روزنامه نگاران ایرانی اقدام به راه اندازی یک کمپین بین المللی با هدف لغو مجازات مرگ در کشور کردند.
یکی از سخنگویان این کمپین با اشاره اینکه تلاش های فعالان و مدافعان حقوق بشر ایران در راستای لغو احکام اعدام در کشور مقطعی و محدود بوده است، در مصاحبه با روز از فعالیتهای مستمر و مبارزه این کمپین برای توقف صدور این احکام خبر می دهد. کمپین بین المللی لغو مجازات مرگ در ایران در شرایطی فعالیت اش را آغاز کرده است، که دیگر منابع حقوق بشری در ایران با استناد به آمارهای اعلام شده از سوی دستگاه قضایی جمهوری اسلامی از اعدام دست کم 121 نفر در طول شش هفته گذشته خبر داده اند.
غلامحسین محسنی اژه ای، دادستان کل کشور، هفته گذشته درجمع خبرنگاران بدون ذکر اسامی از اعدام تعدادی از قاچاقچیان مواد مخدر در بیرجند، تهران و کرج خبر داد.
همزمان منابع حقوق بشری در ایران از اعدام دهها نفر از متهمان موادمخدری در زندان بیرجند طی ماه های گذشته خبر داده اند.
در این راستا کمپین بین المللی حقوق بشر در ایران، با اشاره به زندان وکیل آباد و اعدام هایی که در طول ماه های گذشته در این زندان انجام شده اعلام کرده است که “مقامات قضایی از اعلام اعدام های گسترده پنهانی در این زندان خودداری کرده اند.”
این نهاد مدافع حقوق بشر با انتشار آمارهای گردآوری شده و رسمی اجرای احکام اعدام و اعلام اینکه جمهوری اسلامی تنها در طول شش هفته گذشته دست کم 121 نفر را به دار آویخته، از اعدام پنهانی دست کم 50 نفر دیگر در زندان وکیل آباد مشهد، طی پنج ماه گذشته خبر داده است.
منابع حقوق بشری استان خراسان پیشتر در مهرماه از اعدام مخفیانه 23 نفر دیگر در زندان وکیل آباد مشهد به اتهامات مرتبط با مواد مخدر خبر داده بودند. آنها در مصاحبه با روز با اعلام اینکه اجرای این احکام بدون اطلاع و حضور وکلا و خانواده متهمان انجام شده است گفته بودند: “بیشتر از 2000 زندانی در زندان وکیل آباد مشهد هم اکنون به این خاطر اتهاماتی نظیر حمل و یا خرید و فروش مواد مخدر به مجازات اعدام محکوم شده اند.”
بسیاری از نهادها، فعالان و مدافعان حقوق بشر طی هفته های گذشته در داخل و خارج از کشور با یادآوری اعدام های گسترده دهه شصت، از اینکه در میان اعدام شدگان افرادی نیز به دلایل سیاسی وجود داشته باشد ابراز نگرانی کرده اند.
در واکنش به اعدامهای گسترده جمهوری اسلامی، کمیسر عالی حقوق بشر، سازمان عفو بین الملل، سازمان دیده بان حقوق بشر، کمیپن بین المللی حقوق بشر در ایران، اتحادیه اروپا، دولت کانادا، شیرین عبادی، میرحسین موسوی و مهدی کروبی از جمله نهادها، شخصیت ها و دولت هایی بوده اند که ضمن محکوم کردن موج جدید اعدامها در ایران با “هشدار” به دولت محمود احمدی نژاد، خواستار توقف اجرای احکام اعدام شده اند.
مقامات رسمی جمهوری اسلامی تا این لحظه به واکنشها و اعتراضها پاسخی نداده اند، اما برخی از نمایندگان دولت محمود احمدی نژاد در کشورهای همجوار، اجرای احکام اعدام را مطابق با قوانین کشور ذکر کرده و گفته اند در این زمینه حساسیت هایی وجود دارد “که در حقیقت نباید اینطور باشد.”
آیت الله محسنی گرکانی، رئیس دیوان عالی کشور نیز چند روز پیش در همین ارتباط با استناد به آیات قرآنی گفته بود: “حیات، آسایش و آرامش زندگی ما به اعدام و قصاص بستگی دارد.”
“حق حیات، متقدم ترین حق انسان هاست”
در طول یک ماه گذشته بسیاری از ایرانیان به صورت پراکنده با تجمع مقابل نمایندگی های جمهوری اسلامی در کشورهای خارجی، جمع آوری امضا و تقاضا از نهادهای مدافع حقوق بشری داخلی و جهانی، گسترش اعدامها در ایران را محکوم کرده اند. در همین راستا روز گذشته کمپین بین المللی لغو مجازات مرگ در ایران، اعلام موجودیت کرد.
بهداد بردبار، یکی از سخنگویان این کمپین در مورد زمینه های تشکیل این تشکل حقوق بشری به روز می گوید: “ موضوع اعدام و مجازات مرگ در ایران مساله جدیدی نیست. در قوانین ما این مجازات رسما وجود دارد و هزاران تن در چند دهه گذشته به اتهامات مختلف سیاسی و غیر سیاسی در ایران اعدام شده اند. همزمان با این اعدام ها، در سرتاسر جهان یک حرکت گسترده به سوی برچیدن مجازات مرگ از قوانین وجود داشته و به مرور بر تعداد کشورهایی که مجازات مرگ را از قوانینشان حذف کرده اند، افزوده شده.”
او می افزاید: “در ایران اما ما برعکس این موج جهانی در حرکت بوده ایم. به طوری که در طی سالهای گذشته بعد از چین، بیشترین اعدام ها را در جهان داشته ایم. موضوع اعدام در همه این سالها افکار عمومی ایران را متاثر کرده. همیشه هم تلاش هایی در اعتراض به این احکام و درخواست هایی برای لغو قوانین و در راستای تعریف مجازات های جایگزین بوده. اما همه این تلاش ها، مقطعی، محدود و ناتمام بوده است.”
“کمپین بین المللی لغو مجازات مرگ در ایران در چنین شرایطی اعلام موجودیت می کند. در شرایطی که احکام مرگ در ایران، به شکل کم سابقه ای افزایش یافته است. در شرایطی که تنها ظرف سال گذشته دست کم ۴۰۰ تن اعدام شده اند. ظرف یک ماه گذشته بیش از ۱۲۰ تن اعدام شده اند. و در مجموع موضوع اعدام ها و مجازات مرگ در ایران تبدیل به یک مساله حاد و بحرانی شده است. موضوعی که دخالت و واکنش گسترده افکار عمومی، نهادهای بین المللی و کشورهای مختلف را می طلبد”.
این را سخنگوی بخش انگلیسی این کمپین در ادامه صحبت هایش با روز می گوید.
آقای بردبار در خصوص اهداف و روش های این کمپین می افزاید: “کمپین از طریق ابزارهای رسانه ای و ارتباطی و نیز سایر روشهای مدنی و مسالمت آمیز، تلاش خواهد کرد تا از یک سو افکار عمومی ایران و جهان را نسبت به موضوع اعدام ها حساس تر کند و آنسوتر، فشارها بر دستگاه قضایی جمهوری اسلامی را به منظور توقف اجرای احکام مرگ تشدید کند. کمپین در عین حال که به شکل اورژانسی برای نجات جان محکومین به اعدام تلاش خواهد کرد، برای توقف صدور این احکام نیز مبارزه خواهد کرد چرا که ما براین باوریم که حق حیات، متقدم ترین حق انسان هاست.”
شیرین عبادی، برنده جایزه صلح نوبل، بنیاد عبد الرحمن برومند، هادی قائمی، سازمان حقوق بشر ایران، انجمن پژوهشگران ایران، کمیته گزارشگران حقوق بشر، انجمن بین المللی جامعه شناسان بدون مرز و کمپین بین المللی حقوق بشر در ایران از جمله افراد و تشکل هایی هستند که تا این لحظه از کمپین بین المللی لغو مجازات در ایران حمایت کرده اند.
در بیانیه اعلام موجودیت این کمپین از جامعه جهانی و حامیان حقوق بشر درخواست شده است که در مقابل اعدامهای گسترده به اشکال مختلف اعم از اعدام های سیاسی، اعدام های تحت عنوان قاچاق مواد مخدر، اعدام نوجوانان و مجازات های غیرانسانی همچون سنگسار، سکوت نکنند.
بنیانگذران این نهاد ویژه لغو اعدام که شماری از روزنامه نگاران و فعالان حقوق بشری ایرانی نیز در میان آنها دیده می شود، حرکت خود را حرکتی مستقل اعلام کرده اند که به هیچ حزب و سازمان سیاسی وابستگی ندارد و فعالیت هایش را بر لغو کلیه اشکال اعدام اعم از سیاسی و غیرسیاسی متمرکز خواهد بود.
