در حالیکه تنها سه روز به مهلت مذاکرات هسته‌ای با ایران باقی مانده، فشار گفتگوها آن‌چنان زیاد است که قرار بود مذاکره‌کننده ارشد ایران گفت، برای مشورت با رهبر این کشور روز جمعه به تهران برود، اما در همان روز سفر خود را لغو کرد.
خبرگزاری‌های ایران گزارش داده بودند که محمد جواد ظریف، وزیر خارجه این کشور برای دریافت دستورالعمل‌های بعدی به تهران بازخواهد گشت. سخنگوی وزارت خارجه آمریکا هم کمی پس از آن اعلام کرد، جان کری وزیر خارجه این کشور نیز به پاریس خواهد رفت و در آن‌جا با مقامات اروپایی مشورت می‌کند و با مقامات دولت اوباما در واشنگتن در تماس خواهد بود.
آقای ظریف پس از آن برنامه‌اش را تغییر داد و به خبرگزاری ایرنا گفت: “پیشنهاد و ایده‌های خاصی ارائه نشده که به تهران ببرد.” این باعث شد آقای کری نیز برنامه سفر خود را لغو کند.
مقامات آمریکایی و اروپایی قول داده‌اند فشار بیاورند و مذاکرات در سطح بالا را روز شنبه ادامه دهند. اما دشواری‌های مذاکرات نشان می‌دهد که توافق روز دوشنبه نهایی نخواهد بود و این مهلت تمدید خواهد شد.
یک مقام ارشد وزارت خارجه آمریکا گفت: “اختلافات زیادی باقی مانده و در حال حاضر در مورد تمدید مذاکرات حرفی نمی‌زنیم چون باعث می‌شود فشار از روی ایران برای رویارویی با مسایل سخت برداشته شود. اما مسلما در حال حاضر گفت‌وگو می کنیم و بهترین مسیر را ارزیابی می‌کنیم.”
هدف دولت اوباما در مذاکرات این است که از طریق یک توافق جامع، برنامه هسته‌ای ایران کند شود تا این کشور در صورت خروج از توافق، برای تولید سلاح هسته‌ای به حداقل یک سال زمان نیاز داشته باشد.
برای دستیابی به توافق هنوز موانع کلیدی وجود دارد. یکی این است که ایران با چه توانی می‌تواند به غنی‌سازی اورانیوم ادامه دهد؟ این مسئله ذخیره اورانیوم غنی‌شده و تعداد سانتریفیوژهای این کشور را شامل می‌شود. مانع دوم این است که ایران خواهان برداشته شدن دائم تحریم‌هاست نه تعلیق قدم به قدم آن‌ها.
آقای کری روز پنجشنبه به مذکرات جاری پیوست و با آقای ظریف و کاترین اشتون، نماینده اتحادیه اروپا سه بار دیدار کرده است.
آقای کری با وزرای خارجه بریتانیا و فرانسه نیز در مورد مذاکرات مشورت کرد. آقای هاموند، وزیر خارجه بریتانیا عنوان کرد: “شکاف عمده‌ای بین طرفین وجود دارد.”
مقامات آمریکا امیدوارند مذاکرات موفقیت‌آمیز هسته‌ای بتواند تنش با تهران را کم کند، کشورهای دیگر منطقه را از پیش گرفتن برنامه سلاح هسته‌ای بازدارد و باعث تقویت میراث دولت اوباما شود. اما این مذاکرات را اسرائیل، عربستان سعودی و بسیاری از نمایندگان آمریکایی دنبال می‌کنند. آن‌ها بیم آن دارند که توافق جدید منجر به حفظ زیرساخت‌های عمده هسته‌ای و توانایی ساخت سلاح در ایران شود.
مذاکرات سال گذشته در ژنو به منظور تعطیلی بخش اعظمی از برنامه هسته‌ای ایران چندان موفق نبود اما در نهایت به امضای یک توافق انجامید. اگر مهلت مذاکرات هسته‌ای برای دستیابی به توافق جامع تمدید شود، این دومین بار در طول امسال خواهد بود که این اتفاق رخ می‌دهد. جان کری روز پنجشنبه در یک کنفرانس خبری در پاریس سعی کرد زمان صرف شده برای توافق جامع را توجیه کند و گفت: “همین یکسال پیش بود که پس از ده‌ها سال قطع ارتباط، کشور ما اولین تماس‌های در سطح بالا (با ایران) را برقرار کرد.” در عین حال، آقای کری گفت، آمریکا به دنبال تمدید مهلت روز دوشنبه نیست. وی گفت: “ما به سمتی پیش می‌رویم که چارچوب یک توافق عملی مشخص شود.”
آقای هاموند، اوایل این هفته گفت، خیلی به حصول توافق تا روز دوشنبه خوش‌بین نیست اما ابراز امیدواری کرد که “پیشرفت‌های ویژه‌ای” بوجود آید تا تمدید مذاکرات را ضمانت کند.
منبع: نیویورک تایمز - 21 نوامبر
