رئیس یک بیمارستان فوق تخصصی در تهران گفته است کودکان و افرادی که قربانی مین میشوند، تحت پوشش بیمه قرار نمیگیرند. عثمان مزین، وکیل شماری از قربانیان ادوات جنگی هم در مصاحبه با روز میگوید قوانین و مقررات بیمهای هیچگونه توجهی به قربانیان مین و حمایتهای درمانی و معیشتی از آنها ندارند.
رامین کردی، رئیس بیمارستان فوق تخصصی نور افشار، روز سهشنبه، ۱۳ آبانماه در گفتوگو با خبرگزاری ایلنا با اشاره به ملاقات وزیر بهداشت از شش کودک قربانی انفجار مین در شهر مریوان در بیمارستان نورافشار گفته است: “نکته بسیار مهمی که در خصوص این بیماران مورد توجه قرار گرفت، پوشش بیمهای آنها بود.”
حسن هاشمی، وزیر بهداشت در مرداد ماه ۹۳ شش کودک قربانی مین در مریوان را ملاقات کرد و وعده داد که پیگیر روند درمان کامل آنها خواهد شد. این کودکان روز ۲۶ مهرماه سال ۹۲ در روستای نشکاش مریوان بر اثر انفجار مین مصدوم و برای معالجه به یکی بیمارستانهای تهران اعزام شده بودند.
رئیس بیمارستان فوق تخصصی نورافشار که اولین بیمارستان بازتوانی و پزشکی ورزشی کشور است، خواهان حل مشکلات بیمهای قربانیان مین شده و خواسته است که درمان آنها در درازمدت مورد توجه قرار گیرد.
محرومیت از خدمات بیمهای قربانیان مین را در شرایط بسیار ناگوار درمانی و معیشتی قرار داده است.
عثمان مزین، پژوهشگر وضعیت قربانیان جنگ به روز میگوید: “طبق قانون وضعیت قربانیان مین در کمیسیونهایی در فرمانداریها بررسی میشود و آن کمیسیون ها تعیین میکند که قربانی مین تحت پوشش کمیته امداد یا بهزیستی یا بنیاد شهید و امور ایثارگران قرار میگیرد یا خیر.”
اما به گفته این وکیل دادگستری “این کمیسیونها با تنگنظری و مانع تراشی مبادرت به رد درخواستهای آنان میکنند.ضمن اینکه حتی اعلام نظر کمیسیونها بعد از استعلامها و مراتب اداری طولانی مدت انجام می شود و آنها غالبا بعد از پنج یا ده سال رای خود را صادر میکنند. در حالیکه قربانی مین در روزهای اولیه نیازمند حمایت مالی و درمانی ست، چرا که غالبا قربانیان مین بعد از انفجار مین قدرت کارکردن را از دست می دهند و چون سرپرست خانواده هستند امرار معاش خانواده و فرزندان آنها دچار اخلال جدی می گردد.”
اما برخورداری از خدمات بیمهای تنها مشکل قربانیان مین و ادوات جنگی نیست، آنچه آنها را با دشواری دو چندان روبرو کرده، عدم پذیرش در بیمارستان های دولتی است.
عثمان مزین که وکالت شماری از خانوادههای قربان مین را به عهده دارد میگوید: “دستگاههای اداری، وضعیت ناگوار آنان را مدنظر قرار نمیدهند و بیمارستانها هم از پذیرش قربانیان مین خودداری میکنند. کما اینکه کودکان نشکاش هم توسط یک بیمارستان خیریه در تهران مداوا شدهاند چون بیمارستانهای دولتی از پذیرش آنان خودداری کرده و حتی در استان کردستان هم در ازای ساخت پای مصنوعی برای گشین (یکی از قربانیان حادثه مریوان) وجه آن را از این دختر معصوم مطالبه کردند و پای مصنوعی جدید برای وی درست نکردند.”
در سالهای گذشته دهها شهروند به ویژه در استانهای کردستان، ایلام، کرمانشاه، آذربایجانغربی و استان خوزستان که مناطق اصلی آلوده به مین در ایران هستند، به دلیل انفجار مین و سایر ادوات جنگی جان خود را از دست داده یا مصدوم شدهاند.
با وجود تاکید مقامات وزارتخانههای مربوطه مبنی بر پاکسازی این مناطق از ادوات جنگی سالانه دهها مورد از انفجار این ادوات گزارش میشود.
در فروردین ماه سال ۹۱ روزنامه اعتماد در گزارشی نوشت که با وجود اعلام مرکز جامع مین زدایی مبنی بر رو به پایان بودن پاکسازی مین در پنج استان غربی و جنوبی کشور، انتشار خبرهایی درباره انفجار مین در پنج استان ایلام، آذربایجان غربی، کرمانشاه، کردستان و خوزستان همچنان این شائبه را تقویت میکند که جمع آوری مینهای خنثی نشده در این پنج استان، حداقل تا پایان دهه ۹۰ هم زمانبر خواهد بود.
ایران جزو کشورهایی است که به پیمان “اتاوا” که کشورهای عضو را از تولید، فروش، ذخیرهسازی و کار گذاشتن مینهای ضد نفر منع میکند، نپیوسته است. ۱۵۷ کشور جهان به این معاهده پیوسته و ۳۷ کشور دیگر از جمله ایران، آمریکا، روسیه، چین و اسرائیل به عضویت آن در نیامدهاند.
عدم عضویت ایران در این کنوانسیون امکان استفاده از تجهیزات پیشرفته پاکسازی مین را در مواردی غیر ممکن کرده؛ موضوعی که به گفته کارشناسان، باعث افزایش میزان قربانیان ادوات نظامی بازمانده جنگ است.