رابرت زارات
با تمدید مهلت چهارماهه توافق هستهای ایران، آمریکا باید فشار غیرنظامی را برای افزایش شانس پیروزی بیشتر کند. ایران باید با یک انتخاب واضح مواجه باشد و آن این است که تا پیش از مهلت ۲۴ نوامبر امتیازات قابل توجهی بدهد، یا اینکه با تحریمهای اقتصادی فلجکننده روبرو شود.
نوامبر گذشته، ایران در عوض کاهش بخشی از تحریمهای اقتصادی، بخشی از برنامه هستهای خود را متوقف کرد. با این حال جان کری وزیر امور خارجه آمریکا، به کنگره هشدار داد که ایران زیرساختهای هستهای خود را حفظ کرده و میتواند بصورت بالقوه ظرف مدت دو ماه مواد هستهای مناسب برای مقاصد نظامی را برای سلاح هسته ای تولید کند.
اینکه پیشنهاد سخاوتمندانه واشنگتن برای کاهش نهایتا جامع تحریمها، ایران را ترغیب نکرده که امتیازات قابل توجهی در زمینه هستهای بدهد، میتواند هشداردهنده باشد. در واقع، رهبر ایران، آیتالله علی خامنهای، اخیرا خاطر نشان کرده است که کشورش به جای کاهش ۱۹ هزار سانتریفیوژ، باید تعداد آنها را به ۱۹۰ هزار عدد افزایش بدهد.
دولت اوباما در مقابل ایرانی که حاضر نشده امتیازات قابل توجه هستهای بدهد، تصمیم گرفت زمان بیشتری برای دستیابی به توافق اختصاص بدهد. اما اگر فقط به همینکار بسنده کند، مسلما شکست میخورد.
فشار غیرنظامی بر ایران، در شکل تحریمهای اقتصادی، در را برای دیپلماسی باز کرد. پرزیدنت اوباما نیز در سخنرانی سالیانه خود در سال ۲۰۱۴ گفت: “تحریمهایی که ما اعمال کردیم این فرصت را پدید آورد.” فشار بسط یافته غیرنظامی میتواند در دیپلماسی را باز نگه دارد و ایران را به قبول یک توافق درازمدت قابل قبول و جامع هستهای راضی کند.
کاخ سفید میبایست کار را با همکاری با کنگره آغاز کند. به عنوان مثال قانون تحریمهایی که سپتامبر گذشته، سناتور رابرت منندز و سناتور مارک کرک ارائه کردند، میتواند سودمند باشد. این اقدام یک چارچوب جدید برای توازن بهتر دیپلماسی با فشار غیرنظامی ایجاد میکند و تضمین می کند که اگر ایران امتیازات قابل توجهی ندهد، تحریمهای اقتصادی فلجکننده و شدید اعمال خواهد شد.
پرزیدنت اویاما وعده داده که از تمام ابزار ممکن برای جلوگیری از سلاح هستهای ایران استفاده کند، اما همچنین بدرستی گفته است: “توافق نداشتن بهتر از یک توافق بد است.” او نباید یک ابزار امتحان شده را فراموش کند و آن فشار غیرنظامی است.
منبع: یو اس ای تودی - 20 ژوئیه 2014