نرگس محمدی روز گذشته پس از ۶ و نیم ساعت بازجویی و پاسخ به بیش از ۵۰ سوال به خانه بازگشته است. او می گوید که علاوه بر بازپرس شعبه دوم بازپرسی دادسرای اوین، در ساختمان مجاور این دادسرا از سوی یک نهاد امنیتی مورد بازجویی قرار گرفته.
نرگس محمدی می گوید که سیر بازجویی هایش در روز گذشته نشان می دهد که تمرکز نهادهای امنیتی بر از بین بردن جامعه مدنی و جلوگیری از هرگونه فعالیت از سوی فعالان مدنی است.
این فعال مدنی دیروز در حالی در دادسرای اوین حضور یافت که گوهر عشقی (مادر ستار بهشتی) و برخی از فعالان سیاسی و مدنی او را همراهی می کردند. احضار نرگس محمدی به دادسرای اوین پس از حضور او در تجمع اعتراضی مقابل مجلس شورای اسلامی در اعتراض به اسیدپاشی بر زنان اصفهانی و همچنین سخنرانی او در دومین سالگرد جان باختن ستار بهشتی بر مزار این وبلاگ نویس جوان، موجی از واکنش ها و گمانه زنی ها را ایجاد کرده بود. هرچند او خود می گوید که احضاریه اش قبل از سالگرد ستار بهشتی و سخنرانی بر مزار او فرستاده شده بود و در باره این مراسم به طور مشخص از او بازجویی نشده است: یک پرونده ای را بعد از دیدار من با خانم اشتون باز کرده اند ولی واقعیت این است که این پرونده هر روز دارد قطورتر می شود و هر فعالیتی که من انجام می دهم توی همان پرونده و ذیل همان اتهامات قرار می گیرد و برای همان پرونده برای من احضاریه می آید.
نرگس محمدی پس از دیدار با کاترین اشتون، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا احضار و به اقدام علیه امنیت ملی و تبلیغ علیه نظام متهم شده بود او در مصاحبه با “روز” توضیح می دهد: من ۱۷ اسفند ماه ۹۲ دیداری با خانم اشتون داشتم که پرونده ای به خاطر همین دیدار برای من تشکیل دادند و سیر امنیتی این پرونده از ۲۴ اسفند توسط نهادهای مدنی شروع شد. این پرونده اردیبهشت امسال وارد سیر قضایی شد و تا امروز برای این پرونده ۵ بار احضاریه گرفته ام و دیروز پنجمین باری بود که رفتم. احضاریه اول درواقع احضاریه ای بود که مرا علیرغم ممنوع الخروج بودن به موجب این پرونده هم ممنوع الخروج می کردند. بعد اجتماع و تبانی علیه امنیت ملی و تبلیغ علیه نظام دو ردیف اتهامی من بود که گفتند و دلایل اش ملاقات با خانم اشتون و فعالیت های مدنی من بود.
او می افزاید: این پرونده به نحوی در دادسرا مطرح است که هرنوع فعالیت من در هر زمانی و در هر چارچوبی، روی این پرونده اضافه می شود. بنابراین علیرغم اینکه من مرداد ماه آخرین دفاع را کرده بودم و این پرونده برای رسیدگی به شعبه ۱۵ دادگاه انقلاب ارجاع شده بود اما قاضی صلواتی پرونده را برگردانده بود مبنی بر اینکه تحقیقات ناقص است و متهم باید در اختیار نهادهای امنیتی قرار بگیرد برای اینکه تحقیقات کامل شود. یعنی در واقع دیروز دنبال نوعی بازداشت موقت و بردن توی بندهای امنیتی بودند که به این شکل اجرا شد که توی یکی از اتاق هایی که مربوط به نهادهای امنیتی بود تقریبا ۶ ساعت و نیم بازجویی داشتم. ۵۰ سوال از من شد که کاملا و مشخصا در حیطه فعالیت های مدنی است که من انجام می دهم و خیلی جالب است برای من که مشخصا مربوط به نهادهای مدنی است که من با آنها کار می کنم. مشخصا مربوط به لگام است مربوط به کانون شهروندی زنان است و مربوط به کانون مدافعان حقوق بشر.
نرگس محمدی علاوه بر بازجویی از سوی بازپرس شعبه دوم دادسرای اوین، در ساختمان مجاور این دادسرا از سوی یک نهاد امنیتی مورد بازجویی قرار گرفته است. او می گوید: برای من احضاریه از طرف دادسرا، شعبه ۲ بازپرسی آمد اما دیروز در واقع دو جا به من رسیدگی شد. یکی بازپرس همین شعبه که پرسش هایی مطرح کرد و پاسخ دادم و بعد از ان مرا تحویل یک نهاد امنیتی دادند در ساختمان مجاور دادسرا که بدون حضور بازپرس و توسط ماموران امنیتی بازجویی شدم. اگر بخواهم بازجویی هایم را به دو بخش تقسیم بکنم یکی درباره فعالیت های من در حوزه مدنی بود. یعنی آنچه که از طرف دولت از مردم خواسته شده که در نهادهای مدنی فعالیت کنند و جامعه مدنی را احیا کنند این الان اتهامی است که دقیقا متوجه من به عنوان فعال مدنی شده. بخش دوم در رابطه با فعالیت های حقوق بشری من بود. مثلا قضیه ای که برای چند نفر از سنی های کرد اتفاق افتاده بود و آنها در آستانه اعدام بودند. خانواده های شان آمدند از شهرستان در مقابل قزل حصار و تحصن کردند ما چند نفر از اعضای لگام رفتیم سر زدیم به آنها و دلجویی کردیم. این همیشه در بازجویی های من عنوان می شود. همین طور تجمع ما در مقابل بهارستان یا همراهی ما با دراویش گنابادی همچنین فعالیت های ما در کانون مدافعان حقوق بشر.
او با انتقاد از رویه دولت روحانی در برخورد با فعالان مدنی می گوید: من در بازجویی هم گفتم خیلی متاسف هستم بابت این موضوع که در همه جوامع سعی می کنند شهروندان شان فعالیت های مدنی داشته باشند، توی نهادهای مدنی فعالیت کنند و این باعث می شود از هر گونه رفتار هرج و مرج گرایانه یا شورشی یا افراطی در جامعه ممانعت شود. متاسفانه در ایران قضیه برعکس شده و این ویژگی در نهادهای امنیتی دوره احمدی نژاد به چشم می خورد و متاسفانه در دوره آقای روحانی هم به همان عمل می کنند. نهادهای مدنی را به رسمیت نمی شناسند ومانع فعالیت های مدنی در هادهای مدنی می شوند. این یک انتقاد جدی است به دولت آقای روحانی چون نهادهای امنیتی وابسته به دولت هم این گونه با فعالان مدنی برخورد می کنند.
نایب رئیس کانون مدافعان حقوق بشر می افزاید: مثلا در رابطه با حضور ما در مقابل بهارستان من بازجویی شدم تحت عنوان اتهام اقدام علیه امنیت ملی در حالی که تجمع ما در مقابل مجلس در سی ام مهر ماه در اعتراض به اسیدپاشی بود و به نظر من این نوعی درواقع عدم توجه به مطالبات افکار عمومی است یعنی درست زمانی که این مدت از اسیدپاشی ها می گذرد می بینید که هیچ برخوردجدی صورت نگرفته یعنی هنوز عاملان، آمران و مسببان این قضیه بازداشت نشده اند و به افکار عمومی هم هیچ پاسخ قانع کننده ای داده نشده. افکار عمومی کاملا نسبت به این قضیه الان بی اطلاع است و این خیلی جالب است که ما که اعتراض به اسیدپاشی کردیم در بهارستان و یک شعار مشخص داشتیم که اسیدپاشی جنایت، دولت مجلس حمایت. دو روز بعد مهدیه گلرو که در این تجمع حضور داشت را بازداشت کردند و مرا دیروز بازجویی کردند. این به نظر می رسد که واقعا نسبت به مطالبات مردم حتی در این دولت توجه کافی نمی شود به جای اینکه با عاملان اسیدپاشی برخورد کنند با کسانی که معترض این خشونت هستند برخورد می کنند. یا نسبت به جامعه مدنی که یکی از شعارهای آقای روحانی بوده، الان فعالان مدنی به خاطر فعالیت های مدنی دارند بازجویی می شوند و محاکمه می شوند و برای آنها پرونده های قضایی تشکیل می شود.
نرگس محمدی، تحقق جامعه مدنی را از مطالبات اصلی مردم می خواند و با اشاره به رفتارهای امنیتی با فعالان جامعه مدنی می گوید: من از اردیبهشت امسال تا الان که نیمه آبان ماه است ۸ احضاریه گرفته ام. یک پرونده درباره کانون مدافعان که از دادگاه انقلاب سه احضاریه داشتم و بقیه درباره فعالیت های مدنی ام از طرف شعبه دوم بازپرسی دادسرای اوین. این خیلی زیاد است اما ما عادت کرده ایم طی سالها که برای هر چیزی احضار شویم، بازجویی شویم، بازداشت شویم و.. اما با روی کار آمدن اقای روحانی انتظارها این بود که این روند تمام شود و حداقل اینکه کاسته شود اما متاسفانه اینطور نشده. یعنی از اردیبهشت تا الان این تعداد احضاریه ها و این حجم بازجویی و دادسرا و دادگاه رفتن برای یک فعال مدنی خیلی سنگین است و این نشان می دهد که هنوز حساسیت نسبت به فعالیت مدنی در جامعه ایران از سوی نهادهای امنیتی کم نشده و این البته خیلی جای تاسف دارد و می تواند یکی از عواملی باشد که دستاورد ملت ایران را نگذارد به بار بنشیند. تحقق جامعه مدنی یکی از مطالبات اصلی جامعه ایران است و ما از عرصه تئوری و گفتگو در جامعه مدنی عبور کرده ایم و وارد فازی شده ایم که مردم به طور عملی می خواهند کار کنند اما نهادهای امنیتی نمی گذارند این مسیر طی شود و این یکی از آسیب های جدی دولت آقای روحانی است. این دقیقا نقطه ای است که در داخل کشور در نزد افکار عمومی می تواند به موفقیت و عدم موفقیت دولت اقای روحانی بینجامد.
او سپس با اشاره به بخشی از بازجویی های روز گذشته اش در ارتباط با کانون مدافعان حقوق بشر می گوید: من گفتم به بازجو که از دی ماه ۸۷ که به طور غیرقانونی و توسط نهادهای امنیتی، کانون مدافعان حقوق بشر پلمپ شد از آن زمان تا الان که آبان ماه ۹۳ است ۶ سال است بابت کانون مدافعان حقوق بشر دارم بازجویی پس می دهم. یکی از اعتراضات دیروز من این بود که به یکسری سوالات پاسخ ندادم و از حق سکوت خودم استفاده کردم دلیل اش این بود که بابت این سوالت یکبار که نه، در این ۶ سال دهها بار پاسخ داده ام. اگر من عضو یک گروه تروریسیتی مثل داعش بودم قطعا یک نهاد امنیتی نه فقط ایران بلکه در هر کشوری بود در این ۶ سال می توانست این عنصر تروریسیتی را هویت اش را کشف و مجازات کند. من عضو کانون مدافعان حقوق بشر هستم و ۶ سال است بابت نایب رئیسی یا سخنگویی یا عضویت در این کانون بازجویی می شوم و حکم می گیرم و.. در واقع بخش مهمی از بازجویی های امروز من مربوط به کانون مدافعان حقوق بشر بود.
او می افزاید: به ماموران امنیتی اعتراض کردم که نزدیک ۵۰ سوال از من کردید و همه مربوط به نهادهای مدنی است. درباره لگام تعداد سوال زیادی کردند لگام یک نهاد مدنی است و چند نفر از چهره های شناخته شده برای لغو اعدام یک نهادی تشکیل دادند و یکسری کارهایی در وسع خودشان انجام می دهند. شما مقوله اجتماعی و حقوق بشری را تبدیل می کنید به بحث امنیتی در حالیکه کاهش اعدام به نفع کشور جمهوری اسلامی ایران است. یا کانون شهروندی که تعدادی از زنان برای رفع تبعیض و خشونت علیه زنان فعالیت می کنند خب همین اسیدپاشی خشونت علیه زنان است که به هر دلیلی صورت می گیرد و امیدواریم به سرنوشت قتل های زنجیره ای چار نشود اما به هر دلیلی دارد صورت می گیرد و این نشانگر خشونت علیه زنان است. گفتم به بازجو که شما مساله زن را منطبق بر مسائل امنیتی کردید. اعدام به عنوان مساله حقوق بشری را امنیتی می کنید بعد مساله حقوق بشر را مساله ای کاملا امنیتی می کنید یعنی تمام حوزه های مدنی را امنیتی می کنید و هیچ حوزه ای را برای فعالیت فعالان مدنی مجاز نمی شمرید. فکر می کنید برآیند این بعد از چند سال به چه فاجعه ای می تواند منجر شود؟
نرگس محمدی می گوید: سیر بازجویی های من دیروز نشان می داد که در واقع تمرکز نهادهای امنیتی روی از بین بردن جامعه مدنی است یا محدود کردن فعالیت های فعالان جامعه مدنی.
مصاحبه با رسانه های خارج از کشور از دیگر محورهای بازجویی روز گذشته از این فعال مدنی بوده است: یکی از محورهای بازجویی ها مصاحبه های ما با سایت ها و رسانه های فارسی زبان خارج از کشور است. و به نظر من این در تقابل با ازادی بیان است. اگر قرار بود بنا بر ضوابطی که نهادهای امنیتی در داخل عمل می کنند این نوع بازجویی ها یک نوع ایجاد مانع در راه ازادی بیان است که در داخل نمی توانید و با سایتهای خارج هم مصاحبه نکنید.
نرگس محمدی سپس می گوید که بازجو از او خواسته است امروز نیز برای بازجویی حضور یابد اما: گفتند این بازجویی ها ادامه پیدا می کند و از من خواستند امروز دوباره به دادسرا بروم که این بازجویی ها توسط این نهاد امنیتی ادامه پیدا کند. گفتم من اینکار را نمی کنم مگر اینکه احضاریه قانونی بیاید در غیر این صورت اینکه این بازجویی ها به صورت روال دربیاید که من هر روز یک ساعتی را بروم برای بازجویی من نمی پذیرم. مگر اینکه احضاریه بیاید و من براساس قانون بروم.
نرگس محمدی، نایب رئیس کانون مدافعان حقوق بشر و رئیس هیات اجرایی شورای صلح از سوی شعبه ۲۶ دادگاه انقلاب به ۱۱ سال حبس تعزیری محکوم شده بود؛ حکمی که در دادگاه تجدید نظر به ۶ سال حبس تعزیری تبدیل شد. “اجتماع و تبانی علیه امنیت کشور، فعالیت تبلیغی علیه نظام و عضویت در گروه ها یا جمعیت هایی که با هدف بر هم زدن امنیت کشور فعالیت می کنند”، اتهامات این فعال حقوق بشر است.او پس از گذراندن ۵ ماه از محکومیت ۶ ساله اش به دلیل وخامت وضعیت جسمی با قرار وثیقه از زندان آزاد شد
او می گوید من با وثیقه چهارصد میلیون تومانی برای مرخصی ده روزه آمدم بعد گفتند از دادستانی برای برگشتن به زندان تماس می گیرند که تاکنون تماس نگرفته اند.
