جو امنیتی شدید اما مخفی در تهران

نویسنده
نازنین کامدار

» اخراج دانشجویان در سکوت خبری

درحالی که رسانه های رسمی گفته ها و حرکات تبلیغاتی چند کاندیدای حکومتی را که به گفته مسعود پزشکیان “توان اداره یک مغازه را هم ندارند”به عنوان “فضای پر شور انتخاباتی” بازتاب می دهند،خبرها حاکی از برخوردهای مخفی امنیتی با دانشجویان، اساتید دانشگاه، فعالان سیاسی مستقل، روشنفکران، روزنامه نگاران و رسانه های غیر حکومتی وحتی آموزشگاه های تخصصی است.

طی هفته گذشته دهها تن از دانشجویان دانشگاه های تهران، آنهم در حالیکه وزارت علوم دوبار زمان بندی امتحانات را تغییر داده، از دانشگاه های خود اخراج و یا تعلیق شده اند.

بر اساس گزارش های رسیده به روز این دانشجویان پس از تماس دفاتر حراست دانشگاه ها و دانشکده ها، خبر اخراج خود را دریافت کرده و همگی تهدید شده اند که در صورت انتشار این خبر و یا اعتراض حقوقی نسبت به این اقدام غیر قانونی، با آنها برخوردهای تندتری خواهد شد.
ماموران اطلاعاتی مستقر در حراست دانشگاه ها در همین راستا از دانشجویان تعلیق شده تعهد گرفته اند که این حوادث را از رسانه ها مخفی نگاه دارند. به گفته برخی از این دانشجویان، به آنها تاکید شده است که در صورت درز خبر تعلیق، از ادامه تحصیل برای همیشه محروم خواهند شد.
یکی از این دانشجویان درباره موج تازه و مخفی برخوردهای امنیتی به روز می گوید: “پس از آنکه دانشگاه ما به دلیل تعطیلی زودهنگام کلاس ها و اعلام برگزاری امتحانات قبل از انتخابات با انتقاد رسانه ها مواجه شد، مسئولان دانشگاه برنامه آموزشی را دوباره تغییر دادند و امتحانات را به پس از انتخابات موکول کردند، اما پس از آن در دانشگاه ما نزدیک به ۳۰ تن از دانشجویان، از جمله من، در مقاطع لیسانس و فوق لیسانس و حتی دو مورد دکترا حکم تعلیق و اخراج گرفتند”.
او در تشریح نحوه ابلاغ حکم اش از سوی دانشگاه هم می گوید: “فردی از حراست دانشگاه با من تماس گرفت و گفت برای ارائه “پاره ای توضیحات” راس یک ساعت در محل دفتر حراست حاضر شوم. پس از حضور در محل دفترحراست، فرد دیگری که خود را معرفی نکرد، برگه تعهد نامه ای را در برابر من قرار داد و گفت که شما تعلیق شده اید اما اگر این تعهد نامه را امضاء کنید، ممکن است بتوانیم برای ترم بعد شما را مجددا به دانشگاه راه دهیم. او توضیح نداد که از کدام نهاد امنیتی است اما مسئولان حراست از وی حرف شنوی داشتند. بعد از آنکه برگه تعهد نامه را امضاء کردم، کارت دانشجویی ام را هم توقیف کردند و همان فرد مافوق مرا به بازداشت در صورت انتشار خبر تهدید کرد. این فرد تاکید کرد که ماجرا را حتی به خانواده ام هم نگویم و بهتر است هیچکس از این ماجرا با خبر نشود تا امکان بازگشت به دانشگاه برای ترم مهرماه را داشته باشم”.
وی سپس می گوید بعد از گذشت یک هفته از این اتفاق، متوجه شده که ۳۰ تن دیگر از دانشجویان نیز سرنوشتی مشابه او داشته اند. وی در پاسخ به این سئوال که “آیا سابقه فعالیت سیاسی داشته یا خیر” می گوید: “من پس از سرکوب های سال ۸۸ مدتی در بازداشت بودم. در ابتدای ثبت نام در دانشگاه نیز از من تعهد گرفتند که هیچ نوع فعالیت سیاسی و جمعی در دانشگاه نداشته باشم و من نیز تا لحظه اخراج هیچ فعالیتی نداشتم. البته در جلسه حراست هیچ اشاره ای به سابقه بازداشتم نشد”.

گفتنی است که براساس گزارشات رسیده به “روز” دانشجویان چند دانشگاه دیگر هم در تهران تعلیق و یا اخراج شده اند. اخراج دانشجویان در شرایطی ست که پیش از این وزارت علوم با تغییر برنامه آموزشی، کوشیده بود با برگزاری زودهنگام امتحانات، دانشگاه را در زمان انتخابات به تعطیلی بکشاند و به این ترتیب دانشجویان مقیم تهران را به شهرستان ها و محل های زندگی شان باز گرداند، اما حجم زیاد اعتراضات به این تصمیم منجر به تغییر رویه وزارت علوم شد و این وزارتخانه طی بخشنامه ای از بازگرداندن تقویم آموزشی قبلی خبر داده اما به جای آن با استفاده از ابزار تهدید،به صور مختلف اقدام به ساکت کردن دانشجویان کرده است.
همزمان سایت فرارو، روز گذشته از ابلاغیه جدید صندوق رفاه دانشجویان وزارت علوم درباره وضعیت دانشگاه ها در زمان انتخابات خبر داده و به نقل از این صندوق نوشته است: “هر دانشگاه با توجه به برنامه آموزشی و شرایط خاص نسبت به اتخاذ تصمیم مقتضی مبادرت نماید و لیکن از نظر صندوق ارائه خدمات رفاهی تا ۱۵ تیرماه بلامانع است. کلیه خدمات رفاهی و دانشجویی با رویکرد حمایتی و حسب برنامه های آموزشی دانشگاه تنظیم شود. با توجه به برگزاری امتحانات، معاونین دانشجویی و سایر مسئولین مربوطه حداکثر تلاش خود را برای ارائه خدمات به دانشجویان و جلوگیری از مشکلات احتمالی و رفع استرسهای ایام امتحانات مبذول فرمایند. اعضای کمیته انضباطی دانشجویان باایجاد تدابیر شایسته و تصمیم گیریهای قانونی در ایام پایان ترم تحصیلی، اقدام نمایند. هماهنگی لازم بین تمام واحدهای دانشگاه ( دفتر فنی، حراست، حوزه دانشجویی و… ) در حمایت از مسائل رفاهی دانشجویان عمل آید. مسائل کیفیت غذای دانشجویان و خوابگاهها، روزانه مورد بررسی قرار گیرد.”

 اما برخوردهای امنیتی به دانشجویان محدود نمانده و دامن اساتید دانشگاه را نیز گرفته است. طی هفته های اخیر برخی از استادان دانشگاه ها هم به دلایلی نامعلوم از حضور در کلاس های درس محروم شده اند.
گفتنی ست ماه گذشته احسان شریعتی، محمد ضیمران و جواد غلامرضا کاشی اساتید فلسفه دانشگاه تهران و علامه از تدریس محروم شده بودند.

 علاوه بر تحمیل فضای امنیتی بر دانشگاه ها، فشار بر روزنامه نگاران و فعالان سیاسی مستقل نیز به شکلی غیر رسمی و غیرعلنی شدت یافته است.
گزارش ها حکایت از تماس های مکرر بازجویان پرونده ها با روزنامه نگاران آزاد شده دارد و برخی دیگر از روزنامه نگاران هم در جمع های خصوصی خود اعلام کرده اند طی روزهای گذشته مورد بازجویی و تهدید قرار گرفته اند.

این روزنامه نگاران از توصیه بازجویان و ماموران اطلاعاتی مبنی بر ترک تهران و اقامت در خارج از شهر در روزهای منتهی به انتخابات خبر داده اند. در همین حال چند نشریه از جمله مهرنامه واندیشه پویا نیز از انتشار بازمانده اند. این درحالیست که آنها توقیف نشده اند بلکه به مسئولان آنها “توصیه” شده تا پس از انتخابات به صورت “داوطلبانه” از انتشار مجلات خودداری کنند.
سایت کلمه نیز دو هفته قبل، از احضار مدیران مسئول مطبوعات به وزارت اطلاعات خبر داد و در گزارشی نوشت: “در حالی که کمتر از ۵۰ روز تا زمان برگزاری انتخابات فرصت باقی است و سایه سنگین فضای امنیتی و شبه کودتایی چهار سال گذشته هنوز هم بر عرصه سیاسی کشور گسترده است، وزارت اطلاعات اقدام به احضار مدیران مطبوعاتی کشور برای حضور در یک جلسه کرد تا باز هم فضای امنیتی و زبان تهدید را به فضای رسانه‌ای محدود فعلی حاکم کند. در این جلسه، فردی که خود را معاون وزیر و مسئول مطبوعات وزارتخانه معرفی می کرده، درباره انتخابات هشدارها و مواردی را مطرح و از جمله تهدید کرده که با هرگونه سیاه نمایی در دوران تبلیغات انتخاباتی برخورد خواهد شد.در این جلسه همچنین به مدیران مسئول مطبوعات اعلام شده است که انتخابات ریاست جمهوری یازدهم را در واقع سپاه برگزار می‌کند و این نیرو و وزارت اطلاعات مراقب همه مسائل خواهند بود و هیچ تخطی از محدوده های تعیین شده را تحمل نخواهند کرد”.
علاوه بر این، عوامل امنیتی حکومت طی روزهای گذشته در تماس های تلفنی با برخی از نویسندگان، روشنفکران و پژوهشگران حوزه های جامعه شناسی و علوم سیاسی و…، آنها را تهدید به بازداشت کرده اند.
از تهران همچنین خبر می رسد که عوامل امنیتی حتی به برخی کتاب فروشی ها، کافه ها و مراکز پژوهشی و آموزشی مستقل هشدار داده اند که در صورت در گرفتن هر گونه بحثی در خصوص انتخابات در محل آنها، با متولیان شان برخورد خواهند کرد.
این فضای امنیتی شدید، اگرچه مخفی است و بسیاری از قربانیان عوامل اطلاعاتی حاضر به افشای رفتارها و تهدید های آنها نیستند اما از لا به لای خبرهایی که رسانه های حکومت منتشر می کنند قابل ردیابی است؛ اخباری مبنی بر راه اندازی قرارگاه مجازی رصد فیس بوک و دیگر شبکه های اجتماعی، افت شدید سرعت اینترنت، قطع مکالمات تصویری اپراتور سوم موبایل، دور جدید سرکوب های اجتماعی به نام “امنیت اخلاقی”، بازگرداندن زندانیان در مرخصی به زندان و همچنین ندادن مجوز به رسانه های خارجی برای پوشش اخبار انتخابات.