دن راوین
هیچ یک از اظهار نظرهای هوشمندانه درباره مقاله منتشر شده در مجله آتلانتیک ما را به وجد نیاورده است. هیچکس راه حل معقولی برای آنچه همگان به عنوان یک معضل خطرناک می شناسند، ارائه نداده است. این معضل، تأسیسات هسته ای ایران است که جمهوری اسلامی رسماً اصرار دارد در خدمت تولید برق و مواد رادیواکتیو پزشکی است. اما آیا گولدبرگ (نویسنده مقاله جنجالی آتلانتیک) و افرادی که از سوی این مجله دعوت شده اند، آنچه را که ممکن است رخ بدهد بیان کرده اند؟
رابین رایت با تجربه وسیع روزنامه نگاری در لوس آنجلس تایمز، واشنگتن پست، سی بی اس، و اکنون به عنوان محقق مؤسسه صلح ایالات متحده، قبول دارد که نسبت به موفقیت مذاکرات با ایران خوش بین بوده است. اما وی جزء معدود کسانی است که معتقدند گفتگوهای پیشنهادی باراک اوباما ممکن است به زودی آغاز شود. رایت اعتقاد دارد فرآیند دیپلماسی و تحریم ها با قدرت و دست کم به مدت یکسال ادامه خواهد یافت.
او به بحث با گولدبرگ پرداخته و گولد برگ هم آن را پذیرفته است. رایت مطمئن است که نه اسرائیل و نه آمریکا تا ژوئیه سال آینده به بمباران ایران دست نخواهند زد.
هرچند توجه به جاه طلبی های ایران از یک سو و نگرانی های واقعاً جدی اسرائیل درباره آن از سوی دیگر کاملا منطقی به نظر می رسد است، اما واقعا چه چیزی جز حدس و گمان در مورد آنها می توان بر زبان راند؟
تصمیم گیری درباره انجام یک حمله و زمان دست زدن به این کار برعهده رهبران اسرائیل و خصوصاً بنیامین نتانیاهو است. نتانیاهو اطلاعاتش را از رؤسای امنیتی و نظامی می گیرد و آنچنان که گولدبرگ می گوید، تحت تأثیر بن زیون، پدر نظامی و 100 ساله خود است. نخست وزیر اسرائیل در خصوص مسائل مهم امنیت ملی به “کابینه ای در دل هیأت دولت” خود اتکا می کند که شامل شش مرد بعلاوه خودش است. از این گروه تقریباً هیچوقت چیزی به بیرون درز نمی کند. در این گروه، ایهود باراک، وزیر دفاع و موشه یعلون، ژنرال بازنشسته و تحلیلگر چیره دست و معتقد به قدرت ویرانگر، حضور دارند. عضو دیگر این کابینه کوچک، بنی بگین است که پدر وی، مناخیم بگین، تصمیم سرنوشت ساز حمله به راکتور عراق در سال 1981 را گرفته بود.
از نظر بسیاری از تحلیلگران آمریکایی، اگر قرار باشد آمریکا به تأسیسات هسته ای ایران حمله کند، تصمیم گیری برعهده باراک اوباما رئیس جمهور ایالات متحده خواهد بود. وی نیز اطلاعات و مشاوره های لازم را از مشاورانش دریافت می کند، اما با این تفاوت که اخبار مربوط به جزئیات این روند و اختلاف نظرات غیرقابل پیشگیری به بیرون درز می کند. به عبارت دیگر، نوعی علائم هشداردهنده به چشم می خورد؛ نظیر تلاش ایالات متحده برای تصویب قطعنامه سازمان ملل برای استفاده از زور به دلیل عدم شفافیت و یا تأخیر طولانی مدت ایران برای شروع همکاری.
اما اسرائیل بدون هیچ علامت هشدار دهنده ای حمله خواهد کرد. قبل از حمله 29 سال پیش به بغداد هیچ علامت هشدار دهنده ای صادر نشد. این حمله طولانی ترین مسیر درحملات نیروی هوایی اسرائیل محسوب می شد. درحالی که سازمان سیا و اعضای مطلع کنگره آمریکا از ویرانی یک رآکتور هسته ای در سوریه در سال 2007 توسط اسرائیل اطمینان دارند، اما اسرائیل پیش از وقوع این حمله هیچ نشانه ای بروز نداد و حتی دست زدن به این حمله را هیچگاه به صورت رسمی تأیید نکرد.
رابین رایت روز دوشنبه در مقاله اش نوشت اسرائیل احتمالاً متوجه است که حمله به ایران، می تواند خطرات غیرقابل پیش بینی را به دنبال داشته باشد. وی برای درک بهتر پیامدهای این اقدام، به ارائه گزارش های مفصلی از پکن، مسکو، آنکارا و ریاض پرداخت.
اما آنچه واقعاً اهمیت دارد، این است که رهبران اسرائیل چگونه فکر می کنند: آیا آنها خود را به عنوان محافظان قوم یهود درنظر می گیرند که از خاکستر هولوکاست و با شعار “دوباره هرگز” متولد شده اند؟ آیا این شعار دوباره به گوش می رسد؟ آیا آنها حاضر به همزیستی با ایران هسته ای و ادامه زندگی با درک خطر حمله احمدی نژاد یا یک گروه تروریستی با بمب هسته ای کوچکتر و کشتن یک میلیون یا بیشتر از مردم خود هستند؟
برخی از ابراز نظرها به خوبی درباره عدم شفافیت آنچه واقعاً از نظر اسرائیلی ها قابل پذیرش است، سخن گفته اند. آیا ایران اورانیوم کافی برای غنی سازی در حد خلوص تسلیحات هسته ای در اختیار دارد؟ آیا ایران اورانیوم غنی شده برای جاگذاری در یک بمب از پیش تولید شده را در اختیار دارد؟
وقتی نوبت به مسائل هسته ای می رسد، هیچ کس اسرار آمیز تر از اسرائیل نیست و این کشور می خواهد دنیا را نسبت به امکانات خود در وضعیت حدس و گمان نگه دارد. فراموش نکنیم درحالی که گمان می رود این کشور صاحب صدها سلاح هسته ای است، آنها هرگز به طور رسمی به در اختیار داشتن حتی یک بمب اعتراف نکرده اند.
گری میلهولین از وب سایت آتلانتیک به این نکته اشاره کرد که اسرائیل نمی تواند خیلی مطمئن باشد نیروی هوایی آن کشور از عهده ویرانی تمامی زوایای برنامه هسته ای ایران برخواهد آمد. مطمئناً افسران ارشد نظامی اسرائیل درخفا به این واقعیت اذعان دارند. اما آنها اصرار دارند تخریب دستگاه های سانتریفوژ، نیروگاه های هسته ای و سایر اجزای برنامه هسته ای ایران دارای ارزش بسیاری است.
پاتریک کلاسون در نوشته خود نگاه بازتری دارد و می گوید خط مشی های اسرائیل معمولاً به صورت رفع موقتی مشکلات است و در صدد به تأخیر انداختن بدترین نقشه دشمنان خود به اندازه یک تا دو سال است. آنها این کار را بهتر از ساکت نشستن می دانند.
نیکلاس برنز مقام ارشد سابق وزارت خارجه و سفیر سابق آمریکا در ناتو روز سه شنبه بحث مهمی را مطرح کرد. به نظر می رسد بسیاری از افسران نظامی که فکر می کنند ارتش آمریکا تحت فشار زیادی است نیز با نتیجه گیری های او موافقند. وی می گوید: “پس از مطالعه مقاله گولدبرگ، بیشتر متقاعد شده ام که حتی حمله یکجانبه اسرائیل به تأسیسات هسته ای ایران می تواند برای منافع ایالات متحده، فاجعه بار باشد.”
این دیپلمات کهنه کار توصیه کرد اسرائیل باید به آمریکا و اوباما در واکنش هوشمندانه به جاه طلبی های ایران اعتماد کند. رابین رایت به سخنان برنز واکنش نشان داد و نوشت باید درباره نحوه مهار ایران به کمک فشار حساب شده و با هدف بازداشتن آن کشور از پیگیری تولید زرادخانه هسته ای، خیلی فکر کرد. وی نوشت همه این کارها باید با دقت بسیار و قبل از “شتافتن به سوی اقدامی نظامی” صورت بگیرند.
مارتین ایندیک دیپلمات کهنه کار دیگر وزارت خارجه و سفیر سابق آمریکا در اسرائیل که اکنون رئیس مرکز سیبن در مؤسسه کارنگی است، با اشاره به مقاله گولدبرگ نوشت اسرائیل اخیرا احساس “آرامش” بیشتری می کند و متوجه است که اوباما کاملاً متوجه خطرات هست. ایندیک موضوع جالب توجه دیگری را به میان کشید و پرسید: چه کسی در نهایت ایران را بمباران خواهد کرد؟ ایالات متحده یا اسرائیل؟ آنطور که ایندیک می گوید: آمریکا.
منبع: آتلانتیک- 22 اوت
