سئوالاتی که ظریف باید به آنها جواب بدهد

آرش بهمنی
آرش بهمنی

» احضار وزرا ادامه دارد

هم‌زمان با برگزاری جلسه غیرعلنی مجلس درباره مذاکرات هسته‌ای بین ایران و غرب٬ احتمال احضار محمدجواد ظریف٬ وزیر امورخارجه٬ به مجلس قوت گرفته است.

ابراهیم آقامحمدی٬ عضو کمیسیون امنیت‌ ملی٬‌ گفته است که با توجه به عدم حضور ظریف در جلسه کمیسیون امنیت ملی “سئوالات از وی به صحن مجلس ارجاع داده می‌شود”.

ظریف قرار بود روز گذشته در کمیسیون امنیت‌ملی و سیاست خارجی مجلس حاضر شود و پاسخ‌گوی سئوالات نمایندگان باشد. با این حال وی از حضور در کمیسیون خودداری کرد تا برخی نمایندگان از احتمال مطرح شدن سئوال از وی در صحن علنی سخن گویند.

هنوز علت عدم حضور ظریف در جلسه کمیسیون امنیت ملی مجلس مشخص نیست و تنها اعلام شده که حسن قشقاوی٬ معاون پارلمانی وزیر امورخارجه٬ طی نامه‌ای خبر از غیبت وی در جلسه کمیسیون امنیت ملی داده است.

گفته می‌شود سئوال نمایندگان مجلس از محمدجواد ظریف٬ امضای ۹۹ نماینده را پای خود دارد. در این میان اما تنها اسامی ده تن از این نمایندگان مشخص شده و هنوز نام ۸۹ نماینده دیگر اعلام نشده است.

سئوالات از ظریف٬ چند موضوع مختلف را در بر می‌گیرد که یکی از مهم‌ترین آن‌ها به اظهارات وی درباره هولوکاست بر می گردد. او در این زمینه گفته بود: “کشتار جمعی یهودیان را نمی‌توان انکار کرد و باید از تکرار چنین جنایتی جلوگیری کرد. موضع ایران همواره دفاع از حقوق فلسطینیان بوده است و این موضوع را باید فلسطینیان حل کنند ما از این منطقه دور هستیم این وظیفه ما نیست که اسرائیل را به رسمیت بشناسیم یا نه، بلکه فلسطینیان باید درباره این موضوع تصمیم‌گیری کنند”.

این سخنان از سوی جواد کریمی‌قدوسی٬ نماینده عضو جبهه پایداری٬ با عنوان “انفعال” درباره “رژیم حرام‌زاده اسراییل و هولوکاست” تعبیر شده. ابراهیم آقامحمدی٬ عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس هم درباره این سخنان ظریف گفته که “با مبانی جمهوری‌اسلامی سازگار” نیستند. قدوسی داده که بیش از هفتاد نماینده مجلس همراه وی٬ در این‌باره از ظریف سئوال پرسیده‌اند.

سئوال درباره برداشت کشورهای همسایه از حوزه‌های نفتی مشترک و عدم افتتاح بازارچه مرزی سلماس٬ از دیگر مواردی است که محمدجواد ظریف باید پاسخ‌گوی آن‌ها در مجلس باشد.

این سئوال‌ها از ظریف در حالی مطرح می‌شود که آذرماه گذشته٬ معاون نظارت مجلس گزارشی از نظارت خود بر عملکرد سه ماه اول دولت روحانی منتشر کرده بود که بر اساس آن، نمایندگان از شهریور ماه تا هفته نخست آذر ماه٬ بیش از ۱۴۰۰ بار به وزرای دولت روحانی تذکر داده‌اند. از وزرای دولت نیز در این مدت ۲۷۷ سئوال پرسیده شده که در این میان، وزیر راه و شهرسازی با ۴۳ سئوال مخاطب بیشترین سئوال بوده‌است.

انتشار این آمار با واکنش حامیان دولت روحانی مواجه شده بود. آن‌ها از مجلس نهم انتقاد می‌کردند که چرا پس از چند سال سکوت برابر دولت محمود احمدی‌نژاد و اقدام‌های وی٬ اکنون تلاش می‌کنند چوب لای چرخ دولت بگذارند.

حسن روحانی خود نیز از احضارهای مکرر وزرا به مجلس راضی نیست. رییس دولت یازدهم در این زمینه گفته: “چنین حجمی از سئوال از وزرا با حجم کاری بالای آنها تناسب ندارد و بعضا برخی از تقاضاها و درخواست‌ها نیز منطبق با قانون نیست و وزیر در قبال عدم برآورده کردن آن، نباید تهدید شود. باید نمایندگان محترم وزرا را برای انجام کار بهتر دلگرم کنند… بنده از وزرا خواسته‌ام ضمن احترام کامل به نمایندگان و مجلس بر اجرای دقیق قانون ایستادگی کنند. تردیدی ندارم که نمایندگان مجلس هم دلسوز و خواهان شرایط بهتر برای کشورند”.

دعوای جبهه پایداری و دولت

بخشی از حامیان دولت روحانی و اصول‌گرایان از اعضای جبهه پایداری در مجلس به عنوان عوامل اصلی به چالش کشیدن دولت نام می‌برند. احمد کریمی اصفهانی، عضو جبهه پیروان “خط امام و رهبری” درباره سئوال‌های نمایندگان مجلس از وزرای دولت روحانی و احضار آن‌ها به مجلس٬ گفته است: “بیشتر نمایندگان موافق استیضاح از دو گروه پایداری و جمعیت ایثارگران هستند. متاسفانه این دو گروه در کار خود تعادل ندارند… تعدادی از نمایندگان هستند که برای هر موضوعی که اتفاق می افتد سئوالات خود را مطرح می کنند و به استیضاح رو می آورند”.

پیش از این خبرآنلاین، وب‌سایت حامی علی لاریجانی٬ از احضار وزرا به مجلس با عنوان رقابت اعضای جبهه پایداری برای طرح سئوال از اعضای کابینه یاد کرده بود.

داریوش قنبری٬ نماینده مجلس هشتم٬ درباره مخالفت‌های اعضای این جبهه با دولت روحانی گفته بود: “لیدری مخالفت با دولت روحانی در مجلس، جبهه پایداری است زیرا کاندیدای اینها که سعید جلیلی بود رای نیاورده است بنابراین درحال انتقام کشی از دولت روحانی هستند”.

 هنگام رای اعتماد به کابینه حسن روحانی٬ روزنامه توقیف شده بهار در گزارشی نوشته بود که اعضای جبهه پایداری٬ توافق کرده بودند که به هیچ‌یک از وزرای دولت روحانی رای موافق ندهند و تلاش خود را برای حذف چند تن از آن‌ها انجام دهند.

آن زمان وب‌سایت تابناک - نزدیک به محسن رضایی - در این زمینه نوشته بود: “جبهه پایداری که بیشترین مخالفان وزرای پیشنهادی را به خود اختصاص داده ‌است، تصمیم گرفته‌اند به هیچ یک از وزرای دولت یازدهم رای اعتماد ندهند تا اینکه زمینه افتادن برخی وزراء و نیز کاهش آرای وزرای دیگر را فراهم سازند. دراین صورت زمینه تشکیل دولت مقتدر نیز از بین می رود”.

چند ماه بعد امیرحسین قاضی‌زاده٬ سخنگوی وقت جبهه پایداری٬ در این زمینه گفت: “در زمان رای اعتماد به وزرای دولت روحانی٬ فراکسیون اصول‌گرا تصمیم گرفتند که به پنج نفر حتما رأی بدهند و به پنج نفر هم حتما رأی ندهند”.

اعضای جبهه پایداری عمدتا وزرای سابق٬ نزدیکان و حامیان محمود احمدی‌نژاد هستند. این جبهه سیاسی بهار سال ۹۰ تشکیل شد و از محمدتقی مصباح‌یزدی به عنوان پدر معنوی آن یاد می‌ شود. این گروه سیاسی در انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۹۲ ابتدا از لنکرانی ـ- وزیر علوم دولت احمدی‌نژد - و سپس از سعید جلیلی حمایت کردند؛ مساله‌ای که با واکنش دیگر اصول‌گرایان مواجه شده و از این حرکت با عنوان “وحدت‌شکنی” یاد کرده بودند.

فراکسیون جبهه پایداری در مجلس حدود ۳۵ عضو دارد و رسایی، حسینیان، کوچک زاده، سالک، طلا، آقاتهرانی، کریمی قدوسی، قاضی زاده، زارعی، سلیمانی و میرکاظمی از جمله اعضای آن هستند.