کشمکش فزاینده قدرت در تهران، بر سر جانشینی رهبر ایران میتواند تلاشها برای دستیابی به توافق نهایی هستهای را با مشکل مواجه کند.
دیپلماتهای غربی درگیر مذاکرات، اعتقاد دارند سلامت رو به افول آیتالله خامنهای، رهبر ایران، رقابت سختی بین مدعیان این سمت ایجاد کرده است.
پس از آنکه رهبر ۷۵ ساله ایران بخاطر سرطان پروستات تحت چندین عمل جراحی قرار گرفت نگرانیها بر سر سلامت او شدت یافت.
گزارشهای اخیر حاکی از آن است که این شرایط مراحل پایانی خود را میگذراند و رهبر ایران، که از زمان مرگ آیتالله خمینی سیاستهای ایران را تحت کنترل خود دارد، تنها یک ماه زنده میماند.
آیتالله محمد یزدی ۸۴ ساله، از متحدان تندروی آقای خامنهای، در ماه مارس به ریاست مجلس خبرگان انتخاب شد. این مجلس مسئولیت انتخاب رهبر ایران را بر عهده دارد.
دیپلماتهای غربی میگویند، صادق لاریجانی رئیس کنونی قوه قضاییه ایران و یکی از افراد مورد حمایت آقای خامنهای، در زمان تصمیمگیری مجلس خبرگان یکی از نامزدهای رهبری خواهد بود. آقای لاریجانی ۵۴ ساله، برادر علی لاریجانی، مذاکرهکننده ارشد پیشین هستهای و رئیس کنونی مجلس ایران است.
گزارشها حاکی از آن است که او در حال کنار زدن آیتاللههای معتدلتری است که ممکن است در زمان مقتضی نامزد رهبری جدید ایران باشند. به عنوان مثال، آقای لاریجانی اخیرا تحقیقات قضایی در مورد فساد آیتالله محمود هاشمی شاهرودی را که از متحدان نزدیک هاشمی رفسنجانی محسوب میشود آغاز کرده است. دیپلماتها اعتقاد دارند آقای لاریجانی با این کار به میزان موثری فرصت آقای شاهرودی برای رهبری را از بین برده است. قدرتطلبیهای داخل ایران دیپلماتهای غربی درگیر در مذاکرات هستهای را نگران کرده است.
۳۰ ژوئن مهلت دستیابی به توافق نهایی است و طی آن ایران بخشهایی از برنامه هستهای خود را که میتواند منجر به ساخت سلاح هستهای شود کاهش میدهد و در عوض تحریمهای اقتصادی علیه این کشور برداشته خواهد شد.
مقامات آمریکا پس از سالها مذاکره اعتقاد دارند توافق در دسترس است و ایران در یک دوره ده ساله، همواره یک سال با دستیابی به سلاح هستهای فاصله خواهد داشت.
اما هرگونه توافق نهایی بین ایران و نمایندگان شش قدرت جهانی باید به تایید رهبر ایران برسد.
در گذشته بخاطر عدم تمایل آقای خامنهای و سپاه پاسداران به قبول مذاکره با آمریکا تلاشها برای دستیابی به یک راهحل با شکست مواجه شد.
حالا مذاکرهکنندگان غربی بیم آن دارند که با کشمکش قدرت در داخل تهران مذاکرات کنونی به همان سرنوشت دچار شود.
یک دیپلمات ارشد غربی میگوید: “با بالا گرفتن رقابت برای تصاحب این مقام، تندروها تلاش میکنند اعتبار انقلابی خود را با وتو کردن هرگونه توافق با آمریکا افزایش دهند. این میتواند هرگونه پیشرفتی که برای حل مسئله و برداشته شدن تحریمها کردهایم، نابود کند.”
منبع: تلگراف - 14 ژوئن 2015