در حالی که خبر به شدت گسترش یافته استعفای علی لاریجانی، با سفروی به مسکو تا اندازه ای فروکش کرده است، اما گفته می شود با توافق روسیه و چین با طرح تحریم ایران، جمهوری اسلامی آخرین تلاش های خود را به کار گرفته تا روسیه را به اتخاذ راه هائی برای به تعویق انداختن باز هم بیش تر اعلام تحریم ترغیب کند. علی لاریجانی که در ماه اخیر کمتر از پیش در صحنه ها ظاهر شده و زمینه خبری را به گزارش های مربوط به رزمایش های ایران و آمریکا و تهدیدهای تند نظامی واگذار کرده است به عنوان رییس گروه مذاکره کننده هسته ای در مسکو با مقامات روسیه ملاقات خواهد کرد.
طی روزهای گذشته،پس ازمخالفت های مکرر روسیه با پیش نویس قطعنامه ای که توسط کشورهای بریتانیا فرانسه وآلمان علیه ایران تهیه شده بود، مقامات مسکو درنهایت به تصویب تحریم علیه ایران به شرط تغییراتی درمتن پیش نویس رضایت دادند. روسیه درحالی پیش نویس قعطنامه را سختگیرانه خوانده که مقامات آمریکایی ازلحن ملایم آن ابراز نارضایتی کرده وخواستار سختگیری بیشتری شده اند. تاکنون مقامات روسیه ازطرح تحریم سه ماهه ایران حمایت کرده اند.
مقامات ایرانی بارها اعلام کرده اند که از تحریم هراسی ندارند وغنی سازی اورانیوم را متوقف نخواهند کرد. این بحث ها در شرایطی بالاگرفته که طی روزهای گذشته منطقه خلیج فارس شاهد مانور نظامی نیروهای آمریکایی وایرانی آن هم به صورت تقریبا هم زمان بوده است. هر دوطرف هدف این مانورها را امادگی نیروهای خود اعلام کرده اند.
مانور نظامی جمهوری اسلامی خشم مقامات آمریکایی را برانگیخت به نحوی که کاندولیزارایس درواکنش به آن گفت اگر ایران بخواهد اقدامی انجام دهد باید هزینه اش را هم بپردازد. وزیرامورخارجه آمریکا اضافه کرد:” معتقدم ایرانیها امنیت منطقه و جهان را تهدید میکنند وازهمین روست که جامعه جهانی می بایستی با شدت در برابر جاهطلبیهای این کشور ایستادگی کند.” اوهمچنین به آزمایش موشک های شهاب ایران اشاره کرد وگفت: “ایرانیها با آزمایش موشکهای دوربرد میخواهند به جهان بگویند که نمیتوانید ما را از دستیابی به تسلیحات هستهای بازدارید. در مقابل این رفتار، جهانیان نیز باید به آنها بگوید ما این کار را خواهیم کرد.”
با توجه به اینکه چین نیز اعلام کرده است که پس از اعمال تغییرات مورد نظر روسیه، برای موافقت با پیش نویس آمادگی خواهد داشت، به نظر می رسد تحریم ایران درشورای امنیت اندک اندک به سوی اجماع نهایی پیش می رود.
ویتالی چورکین، نماینده روسیه در سازمان ملل پیش از این پس از نشست پنج عضو دایم شورای امنیت گفته بود که اصلاحات روسیه متن پیشنویس اروپا را کوتاه میکند. وی گفته بود:” قطعنامهای که اکنون دربارهاش صحبت می شود باید مانع از ظهور موقعیتی شود که مردم و کشورها بتوانند در توسعه غنیسازی اورانیوم و توسعه ابزارهای پرتابی سلاح های هستهیی به ایران کمک کنند.”
مقامات روسیه در سازمان ملل تاکید کرده اند که قطعنامه علیه ایران نباید به ترتیبی باشد که امکان گفت وگوبا ایران را تضعیف کند. روسیه نگران آن است که مواردی که درتحریم ایران گنجانیده می شود حضور مسکو را درپروژه نیروگاه هسته ای بوشهر با اختلالاتی مواجه کند.
در برابر جان بولتون نماینده آمریکا درسازمان ملل که مواضع سرسختانه ای علیه ایران دارد، اظهار داشته است که آمریکا نیز مانند روسیه دارای ملاحظاتی است که مایل است درپیش نویس گنجانیده شود. آمریکا خواستار اعمال سخت گیری های بیشتری نسبت به جمهوری اسلامی شده است.
علاءالدین بروجردی متن پیش نویس یاد شده را بسیار تند قلمداد کرده است. او گفته است ایران انتظار مخالفت روسیه وچین با پیش نویس را داشته و چین وروسیه هم مطابق همین پیش بینی اقدام کرده اند. بروجردی درحالی که مقامات آمریکایی تلاش گسترده ای برای تند ترکردن روند تحریم ایران دنبال می کنند گفته است تصمیماتی که درحال حاضر برای پرونده هسته ای ایران گرفته می شودمتاثر از فشار های سیاسی آمریکاست. به گفته وی “ این گونه موضعگیریها هیچ کمکی به حل معضل پرونده هستهای ایران نمیکند و وضعیت را پیچیدهتر خواهد کرد.”
نهایی شدن تصمیم گیری در خصوص پرونده هسته ای درحالی صورت می گیرد که حسن روحانی، مسئول سابق پرونده هسته ای ایران درپاسخ به انتقاداتی که توسط محافظه کاران درخصوص وضعیت این پرونده درزمان مدیریت وی مطرح می شود گفته است: “کسانی که انتقاد دارند که در آن زمان نه در حکومت و نه در مسائل سیاسی و نه در پیچ وخمهای سیاسی بودهاند و نمیدانند که شرایط ما در آن زمان چگونه بوده است، بهرحال در آن زمان هرکاری که صورت گرفته است، تصمیم فرد نبوده، بلکه نظام تصمیم گرفته است وحتی دولت هم تصمیمی نگرفته است. تصمیمات اتخاذ شده در آن مقطع بسیار دقیق بوده است”. او همچنین تاکید کرده که” افتخارات کنونی هستهیی کشور مربوط به گذشته است”.
اوتاکید کرده است که درزمان خاتمی صلح آمیز بودن برنامه هسته ای ایران ثابت شد: “ اینکه امروز در دنیا گفته میشود برنامه هستهیی ایران صلحآمیز است را چه کسی ثابت کرد؟ در دولت قبل بود که ما توانستیم کاری کنیم که در نوامبر 2004 قطعنامهای به اتفاق آرا در آژانس به تصویب رسد که در آن کل برنامههای ایران صلحآمیز اعلام شد.”