هفته گذشته یک کارخانه نظامی در سودان به شکل مرموزی منفجر و موجب کشته شدن دو نفر شد. دولت سودان بلافاصله حمله هوایی اسرائیل را علت این انفجار اعلام کرد. این اولین حمله از این دست نبوده، اما مقامات اسرائیلی در این مورد اظهار نظر نکردهاند. گفته میشود سودان تبدیل به مسیری برای حمل سلاحهای ایران به حماس و دیگر گروههای ضد اسرائیلی شده است.
روز بعد مقامات اسرائیل سودان را متهم به یاری رساندن به گروههای شبهنظامی تحت حمایت ایران کردند. ولی از جانب کشورهای عربی –ـ که خیلی از حملههای یکجانبه اسرائیل خشنود نیستند و همچنین نگران ایران هم هستند ـ– واکنشی صورت نگرفته است.
تایمز لندن روز یکشنبه گزارش داد که هشت جنگنده اف-۱۵ بر فراز دریای سرخ پرواز کردند، وارد سودان شدند و این کارخانه را بمباران کردند. به نوشته این روزنامه کارخانه مزبور موشک تولید می کرده و توسط سپاه پاسداران ایران اداره میشده است.
برای یافتن علت این حمله چند تئوری وجود دارد اما هیچکدام قابل اثبات نیست:
1) تمرین اسرائیل برای حمله آتی به ایران :- تایمز لندن از چند نظر استفاده کرده است. یک تحلیلگر سیاست خاور نزدیک در موسسه واشنگتن به آرمین روزن از وبسایت آتلانتیک گفته است، این حمله را میتوان “به عنوان تمرینی برای حمله آتی به تجهیزات هستهای ایران در نظر گرفت، [حملهای که] در سودان یک کارخانه تحت مدیریت ایران را که راکت و موشکهای بالستیک میساخته، نابود کرده است.” این مرکز از مراکز هستهای ایران به اسرائیل دورتر است.
2) هشدار به ایران: در همین مقاله عنوان میشود که از این حمله به عنوان قدرتنمایی استفاده شده تا ایران را به همکاری در مذاکرات هستهای مجبور کند. از یک “مقام دفاعی”، که احتمالا اسرائیلی است، نقل شده که «این نمایشی از زور بوده ولی این فقط جزئی از توانایی و آنچیزی است که ایرانیها باید انتظار آن را تا بهار آینده داشته باشند.»
3) آمادگی برای درگیری با ایران و حماس :- تحلیلگران پیشبینی کردهاند که ایران در خاک اسرائیل به حمله این کشور پاسخ میدهد و این کار را با تقویت گروههایی نظیر حماس به انجام میرساند. آیا این حمله برای تضعیف ایران بوده؟ کاترین زیمرمن ازموسسه اینترپرایز آمریکا میگوید: “ممکن است اسرائیل با این کار یک عمل پیشدستانه انجام داده باشد تا مسیر تدارکاتی کلیدی حماس را قطع کند. این مسیر در سال ۲۰۰۸ و ۲۰۰۹ هم در جنگ غزه مورد استفاده قرار گرفت؛ یا شاید هم واکنشی بوده است به تلاش ایران برای مسلح کردن بیشتر حماس.”
4) پیامی به آمریکا: - رابرت فاکس از نشریه ویک میگوید این حمله “پیامی از طرف بنیامین نتانیاهو نخستوزیر اسرائیل [به رئیسجمهور آینده آمریکا] است مبنی بر اینکه وقت برای تصمیم در مورد رویارویی فیزیکی با ایران بسیار تنگ است.” از آنجا که حمله آمریکا شانس بسیار بیشتری برای موفقیت نسبت به حمله اسرائیل دارد، نتانیاهو ترجیح میدهد آمریکا این کار را انجام دهد. یک حمله می تواند راهی برای راضی کردن کاخ سفید برای انجام این حمله باشد تا رئیسجمهور متقاعد شود اسرائیل با آمریکا یا بدون آمریکا به ایران حمله میکند. پس حمله اسرائیل به سودان همان اندازه به آمریکا پیام میدهد که به ایران.
منبع: واشنگتن پست - ۳۰ اکتبر