ایران معادل 6 فاز از قطر عقب است. این گفته سید مهدی حسینی است که در گذشته، از مدیران ارشد وزارت نفت بوده و بسیاری از قراردادهای نفتی با امضای او بسته شده است. قطر 11سال زودتر از ایران برداشت از این میدان را آغاز کرده اما تحریم های سنگینی که در طول چهار سال گذشته بر صنعت نفت ایران تحمیل شده و بهره مندی از تکنولوژی روزآمد و سرمایه گذاری خارجی در کشور را مختل کرده، به بحران مدیریت در حوزه انرژی دامن زده است. گزارش قائم مقام اسبق مدیر عامل شرکت ملی نفت ایران از عمق فاجعه اقتصادی در حوزه نفت و انرژی پرده بر می دارد.
به گفته وی: “هم‌اکنون قطر معادل حدود 16 فاز پارس جنوبی را به مرحله تولید رسانده و ما در بهترین حالت 10 فاز را بهره‌برداری کرده‌ایم؛ اگرچه هنوز از چاه‌های فازهای 9 و 10 تولید گاز نداریم. “
به گزارش ایسنا سید مهدی حسینی ـ معاون سابق امور بین الملل وزارت نفت ـ با بیان این مطلب افزوده است:” این در حالیست که درآمد حاصل از بهره برداری از هر فاز پارس جنوبی سالانه حدود چهار میلیارد دلار است که با دیرکرد در راه‌اندازی فازهای جدید در این میدان مشترک، این درآمد را از دست می‌دهیم. “
وی می گوید:” با احتساب قیمت چهار دلار برای هر هزار فوت مکعب، ارزش گاز تولیدی هر فاز که معادل یک میلیارد فوت مکعب است، معادل چهار میلیون دلار در روز می‌شود. همچنین ارزش 40 هزار بشکه مایعات گازی تولیدی به حدود چهار میلیون دلار - حسب قیمت‌های روز نفت و میعانات - خواهد شد. “
به گفته او “در مجموع با محاسبه ارزش سایر محصولات هر فاز مانند گاز مایع، گوگرد و اتان که خوراک ارزشمند واحدهای پتروشیمی است، به طور تقریبی ارزش تولیدات روزانه هر فاز به حدود 10 میلیون دلار خواهد رسید که سالانه 3.5 تا 4 میلیارد دلار می‌شود. به این ترتیب قطر با راه‌ندازی شش فاز بیشتر نسبت به ایران، سالانه حدود 24 میلیارد دلار بیشتر از این مخزن مشترک استخراج می‌کند.”
حسینی معتقد است: “اگر فرض کنیم بنا به مشترک بودن میدان، نصف این درآمد مربوط به خودشان است، نیمه دیگر آن مربوط به ما خواهد بود که به دلیل مهاجرت هیدروکربور به سمت قطر منتقل می‌شود. “
یارانه 12میلیاردی به قطری ها
اما نکته جالب تر در سخنان این کارشناس حوزه انرژی، پرداخت یارانه از سوی ایران به این شیخ نشین عرب است. حسینی به صراحت می گوید:” ما سالانه تولید قطر را حدود 12 میلیارد دلار سوبسید می‌کنیم. ضمن اینکه قیمت چهار دلار برای هر هزار متر مکعب گاز طبیعی است و با تبدیل گاز به ال.ان.جی، هر هزار متر مکعب آن را به قیمت‌های حدود 8 تا 10 دلار و بیشتر می‌فروشد.”
این در حالی است که اوایل سال گذشته، وکیلی - مدیرعامل شرکت نفت و گاز پارس - با تاکید بر اینکه “ما هیچ‌گونه عقب‌افتادگی در برداشت از پارس جنوبی از قطر وجود نداریم”، مدعی شده بود که “در این خصوص به طور کلی برداشت ایران از پارس جنوبی به دلیل مشکلاتی مانند جنگ تحمیلی با تاخیر بوده است، ولی هم اکنون تولید دو کشور در یک سطح قرار دارد.”
پیش از آن نیز رضوی - مدیرعامل وقت منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس- با بیان اینکه “با افتتاح فازهای 6 تا 10 پارس جنوبی، برداشت گاز ایران نسبت به قطر پیشی خواهد گرفت”، تصریح کرده بود که “با بهره‌برداری از دیگر فازهای جدید تا دو سال آینده، پارس جنوبی رکورد مناسبی در برداشت گاز نسبت به کشور قطر به دست خواهد آورد.”
سود 140میلیارد دلاری قطر و ناکامی ایران
از سوی دیگر باید توجه داشت که قطر از سال جدید میلادی سالانه حدود 140 میلیارد دلار از محل فروش ال.ان.جی پارس‌جنوبی سود می‌کند. این در حالی است که هنوز هیچ یک از سه طرح ال.ان.جی ایران به مرحله اجرا نرسیده و بعید به نظر می رسد که طی 5 سال آینده نیز به بهره برداری برسند، قطر امسال با افزایش تولید سالانه ال.ان.جی خود از گنبد شمالی (پارس جنوبی ) حدود 140 میلیارد دلار سود عاید کشورش خواهد کرد.
در حال حاضر تولید سالانه ال.ان.جی قطر حدود 45 میلیون تن در سال اعلام شده که قرار است طی سه تا چهارماه آینده با بهره برداری از طرح های جدید این کشور، تولید سالانه گاز مایع شده این کشور از گنبد شمالی به 77 میلیون تن برسد.
بنابراین با محاسبه میانگین سود این کشور از هر میلیون بی تی یو حدود 4 دلار طی سال های گذشته قطر سالانه از محل فروش ال.ان.جی گنبد شمالی و یا همان پارس جنوبی، حدود 80 میلیارد دلار سود عاید کشورش کرده است که این رقم با توجه به افزایش تولید این کشور در سال 2010، در خوشبینانه ترین حالت به 140 میلیارد دلار خواهد رسید.
به گزارش خبر ان لاین رقم 4 دلار در هر میلیون بی تی یو نازل ترین قیمتی است که می توان از آن برای محاسبه سود فروش ال.ان.حی قطر مبنا قرارداد چرا که در حال حاضر به طور میانگین در خوشبینانه ترین حالت هر میلیون بی تی یو ال.ان.جی قطر حدود 11 دلار بفروش می رسد که در صورت کسر 3 دلار بابت هزینه تولید و ترانزیت حدود 8 دلار باقی می ماند که این رقم به دلیل نوع قراردادهای گاز قطر بین شرکت توسعه دهنده فاز مذکور و دولت قطر به طور مساوی تصمیم می شود؛
بنابراین محاسبه رقم 4 دلار در هر میلیون بی تی یو سود خالصی است که نصیب دولت قطر می شود.
براساس این گزارش، در حال حاضر اجرای طرح های مختلف تولید “ال ان جی” ایران به دلیل تحریم متوقف مانده است. هم اکنون تجارت جهانی ال ان جی به بیش از 185 میلیون تن در سال افزایش یافته اما ایران با وجود داشتن بیش 27 تریلیون متر مکعب ذخیره گازی تاکنون نتوانسته سهمی از این بازار سودآور را نصیب خود کند.
چندی پیش عبدالمحمد دلپریش، مدیر برنامه ریزی تلفیقی شرکت نفت، بر همه نگرانی های ناظران مهر تایید زد؛ وی با بیان اینکه “در برنامه پنجم توسعه هیچ گونه سهمی برای تولید ال ان جی دیده نشده”، رویای پیوستن ایران به جمع کلوب صادرکنندگان ال ان جی را حداقل برای پنج سال آینده به حالت تعلیق درآورد.
