اعتراض به سانسور همواره در مرکز فعالیتهای نویسندگان و هنرمندان مترقی و متعهد در سراسر جهان بوده است. چه آنانکه صرفا به هنرشان تعهد واقعی داشتهاند، و چه هنرمندانی که باورمند حقوق انسانی بودهاند. آنها برای پایان دادن به حیات سانسور در جامعه، به شیوههای گوناگون کوشیدهاند. این تلاش در ایران به شکل جدیتر در جریان بوده است.
آذر ماه سال قبل همزمان با بزرگداشت روز مبارزه با سانسور بیانیهای با امضای یکصدوهفتاد نویسنده انتشار یافت که خواست مبرم آن ممنوعیت سانسور پیش و پس از انتشار کتاب بود. در یک سال گذشته نویسندگان و هنرمندان بسیاری در مخالفت با سانسور سخن گفتند یا نوشتند و میزان اعتراض و انتقاد به سانسور به مراتب بیش-تر از سالهای گذشته بود. اثرات آن را میتوان در واکنشهای متولیان دولت جدید مشاهده کرد.
وزیر ارشاد در شروع کار خود به صف منتقدان سانسور پیوست و با این کار نشان داد که ادامهی سانسور به شکل موجود برای حاکمیت بسیار سخت شده است. گرچه به زودی معلوم شد که ژست انتقادی ایشان نمایشی بیش نیست، با این حال با برخاستن صدای انتقاد از تریبون دولتی آواهای در گلو ماندهی بیشتری در جامعه طنینانداز شد.
گزارش و خبر و مقاله و مصاحبه در بارهی سانسور در نشریاتی به چاپ رسید که تا پیش از این حتی واژهی سانسور را به کار نمیبردند. نامهی سرگشادهی دویست و چهار نویسنده به وزیر ارشاد در این دوره منتشر شد. امضاکنندگان پیشنهاد داده بودند که مجوز کتاب برداشته شود و نویسندگان مسئولیت عبور از ضوابط سانسور را خود به عهده بگیرند. کانون نویسندگان ایران نیز همواره خواستار لغو هر گونه سانسور در جامعه و خواهان آزادی بیان بی هیچ حصر و استثنا برای همگان بوده است.
با آنکه اعتراضها و انتقادها توانسته است جلوی پیشروی بیشتر سانسور دولتی را بگیرد و شکلگیری این اعتراضها خود دستآوردی است، اما هنوز در بر همان پاشنه میچرخد و همچنان آثار نویسندگان و هنرمندان و صداهای دیگر سانسور میشود؛ همچنان کتابها با تیراژهای نازل چاپ میشود و سینماها خالیتر ، تئاتر از نفسافتادهتر، موسیقی کمنواتر، و… سانسور از اعتبار هنر و ادبیات نزد مردم به شدت کاسته است.
با این حال برای برداشتن سایۀ سنگین سانسور از سر هنر و ادبیات و کنار زدن این پدیدۀ شوم از جامعه، تنها راه گسترش و همسو کردن اعتراض هاست. ۱۳ آذر روز چنین کاری است. روزی که صداهای اعتراض به هر نوع سانسور، طلب آزادی بیان بیهیچ حصر و استثنا را به فریادی یگانه مبدل میکند. 13 آذر روز “نه” به سانسور، “آری” به آزادی بیان است.
کانون نویسندگان ایران روز سیزدهم آذر، روز مبارزه با سانسور، را گرامی میدارد و این روز را به همهی کوشندگان آزادی بیان تبریک میگوید.
گرامی باد ۱۳ آذر روز مبارزه با سانسور!
کانون نویسندگان ایران
۹/آذر/۱۳۹۲