سی سال است دیکتاتوری مانع هنر شده

نویسنده

» بار دیگر مهدی کلهر برای جلب رای آمد

به گفته یک فیلمساز صفارهرندی عضو هیات موتلفه اسلامی و سردبیر سابق کیهان همان بلائی را بر سر دولت احمدی ‏نژاد آورده که میرسلیم عضو دیگری از این حزب بر سر هاشمی رفسنجانی و ناطق نوری آورد.‏

اشاره این هنرمند نامدار به انتخابات دوم خردادست که مصطفی میرسلیم در نامه تندی خطاب به هنرمندان و روزنامه ‏نگاران که اعلامیه ای در حمایت از محمد خاتمی داده بودند به آن ها گفت در امری که وارد نیستند دخالت نکنید چون ‏بر خلاف خواست شما کس دیگری انتخاب می شود و همین حمایتتان باعث می شود که خدمات به هنر از دستور کار ‏دولت او حذف شود. پس از این اعلامیه تند و نظامی وار هر چه برخی اعضای ستاد انتخاباتی ناطق نوری کردند که ‏حساب خود را از میرسلیم جدا کرد فایده ای نداشت. و سرا نجام نیز دوم خرداد آمد.‏

مهدی کلهر که این بار هم در نزدیکی انتخابات ریاست جمهوری وارد میدان شده تا بلکه نظر هنرمندان و روشنفکران ‏را بگرداند و مدعی حمایت از کاسته شدن از سانسور و دخالت سیاست در هنر شود، در انتخابات قبلی دخالت سرنوشت ‏سازی کرد و در آخرین روزها در یکی از تلویزیون های ماهواره ای به عنوان مشاور احمدی نژاد وعده داد هنرمندان ‏در دولت وی ازاد گذاشته شوند و حتی خوانندگان لوس آنجلسی بتوانند در داخل ایران کار کنند. ‏

مشاور رسانه‌ای رئیس جمهور دیروز هم ضمن دفاع از دستا‌ورد 30 ساله هنرمندان، از مدیریت فرهنگی 30 سال ‏گذشته به شدت انتقاد کرد و گفت: هدف انقلاب این بود که سیاستمدار ما بوی فرهنگ بگیرد، نه این‌که فرهنگ ما بوی ‏سیاست. ‏

کلهر درست با همان لحن و ادبیاتی که در استانه انتخابات 1384 برای دوست خود احمدی نژاد رای خرید گفت ضعف ‏بزرگ ما در دوران انقلاب اسلامی در حوزه فرهنگ و هنر ضعف مدیریت است. همین وزیر فرهنگ [ارشاد] فعلی ‏که صفار هرندی است و دوست من است از من نخواست که حتی یک بار پیش او بروم و درباره مسائل فرهنگی با هم ‏صحبت کنیم. ‌‏

‎ ‎موقع حساس‎ ‎

سخنان کلهر به خصوص از آن جهت اهمیت دارد که در ماه های اخیر لحن صفارهرندی علیه هنرمندان تند شده و ‏علاوه بر سانسور شدید کتاب و سینما که بسیاری از هنرمندان مسلمان [مانند ابراهیم حاتمی کیا ] را هم از فیلمسازی ‏منصرف کرده و علنا همان نوشته های روزنامه کیهان را به عنوان سیاست دولت به زبان می آورد. برخوردهای ‏پراکنده با نقاشان، موسیقدانان و فیلمسازان که دوران سه سال و نیم گذشته را تاریک ترین دوران خود می خوانند و ‏حتی آن را تاریک تر از سه سال وزارت میرسلیم در پایان صدرات هاشمی رفسنجانی می دانند، چهره ای از احمدی ‏نژاد و دولت وی نزد هنرمندان ساخته که ستاد انتخاباتی وی را نگران کرده است. به ویژه اگر قرار باشد محمد خاتمی ‏رقیب رییس حمهور فعلی باشند که سابقه خوشی از وی در ذهن هنرمندان و روشنفکران باقی است.‏

‏ کلهر در اظهارات دیروز خود درست نقطه مقابل صفارهرندی و مقتدای وی حسین شریعتمداری مدیر کیهان گفت: هنر ‏سفارشی نیست، بزرگترین آسیب در مدیریت هنری این است که سفارش داده شود. شما می‌توانید هنرمند را تشویق کنید ‏و قطعاً هم تأثیر دارد و می‌توانید به او در هنر رویکرد بدهید و برایش جایزه ‌ ‌تعیین کنید، اما سفارش در هنر واقعاً هنر ‏را ساقط می‌کند و آن‌را از جایگاه والای هنر به پایین‌ترین عرصه صنعت می‌کشاند و از جنس‌های دست ساز تایوانی هم ‏نازل‌تر می‌کند. ‌‏

‏‌کلهر، درست در روزهائی که فغان تمام اهل سینما از دخالت های وزارت خانه صفارهرندی به هواست با شمقدری ‏مشاور هنری رییس جمهور همصدا شد و معاونت سینمائی وزارت ارشاد را به باد حمله گرفت و گفت: کسی که شم ‏سینما ندارد، با توجه به این‌که آدم بسیار خوبی بود معاون سینمایی شد. ‌ این درست مثل این است که در یک هواپیمای ‏مسافربری که 400 نفر سرنشین دارد، خلبان سکته کند و بمیرد، حال شما می‌روید از این 400 نفر می‌پرسید چه کسی ‏نماز شب خوانده یا چه کسی خلبانی بلد است!؟ ما در عرصه‌های دیگر این کار را نکردیم چون عیبش زود آشکار می‌شد ‏اما در حوزه فرهنگ و هنر این کار را کردیم. در هواپیمای بزرگ فرهنگی و هنر گفتیم چه کسی تسبیح‌اش از همه ‏بلندتر است، چه کسی با من قوم و خویش‌تر است؛ معلوم است که این هواپیما سقوط می‌کند. ‏

مشاور رییس جمهور با تکرار مهم ترین شکایت سینماگران اظهار داشت: نمی‌خواهم بگویم هواپیمای فرهنگ و هنر ‏نظام سقوط کرده است ولی باید با این نگاه برخورد جدی ‌شود. کسی که یک کار را نمی‌داند هر چقدر هم شخص ‏ارزشمندی باشد، نباید وارد عرصه ای که نمی‌داند بشود و اگر وارد شد نشان می‌دهد که تعهد ندارد. چطور کسانی وارد ‏حوزه سینمایی ارشاد شدند که هیچ آشنایی با فیلم و عکس نداشتند و حتی نمی‌توانستند از خانواده‌شان عکس بگیرند ‏طوری‌که همسرشان خارج از کادر نباشد! اگر کسی را می‌گذاریم برای مدیریت نقاشی مملکت، باید سبک و نحله‌‌های ‏نقاشی را بداند و سلیقه خودش را هم حاکم نکند. کسی که مدیر می‌شود نباید سلیقه خودش را حاکم کند. اگر کسی مدیر ‏فرهنگی می‌شود نباید به دلیل نسبت‌های قوم و خویشی با مسئولین، این پست به او داده شده باشد. ‌‏

‏ ‌کلهر ادامه داد: مشکل مدیریت فرهنگی ما از سال 61 بهتر که نشده هیچ بدتر هم شده است. متأسفانه سیاست که خودش ‏زیر فصل فرهنگ است، بالای فرهنگ واقع شده است. این که سیاست فرهنگی بشود چیز بسیار خوبی است. هدف ‏انقلاب این بود که سیاستمدار ما بوی فرهنگ بگیرد، نه این‌که فرهنگ ما بوی سیاست.‏

‎ ‎نقاط تاریک‏‎ ‎

‏‌مشاور رئیس جمهور که در سال گذشته همراه با جهانفکر مشاور دیگر احمدی نژاد با در اختیار داشتن بودجه ای ‏هنگفت گروهی از خبرنگاران مطبوعات را میهمان دولت کرده و به دور کشور می گرداند و به نقاطی می برد که ‏استاندار و ماموران محلی تعیین می کنند، در حالی در زمینه انتخابات فعال شده است که دو تن از خبرنگاران همراه تیم ‏وی، گشاده دستی ها و پنهان کاری های طرح گردش خبرنگاران را فاش کرده اند.‏

او در بخشی تند از اظهارات اخیر خود که سه دهه پس از پیروزی انقلاب را کلا زیر سوال می برد گفت: نمی‌خواهم ‏بگویم که در این سی‌سال این اتفاق نیفتاده، اما می‌توان از این زمان‌ها به عنوان نقاط تیره و تاریک عرصه فرهنگ و ‏هنر یاد کرد. شما نقاط تاریکی را در این سی‌سال می‌بینید. منظور نقاطی است که یک اثر هنری می‌توانسته خلق شود و ‏نیروی آن وجود داشته، اما حضور سیاست به معنای مدیریت و همچنین قدرت باعث شده که این اثر تولید نشود.‏

او که تاکنون به ادعای خودش چند باری استعفا داده اضافه کرد: ما در سی‌سال گذشته مقاطعی داشتیم که دیکتاتوری ‏سلیقه، ذوق و زیبایی‌شناسی باعث شده که یکسری از آثار از عرصه تولید خارج شوند. با برنامه‌‌ریزی که ما در دوره ‏رجایی کردیم امروز ایران باید سه هزار سینما داشته باشد، الان سینمای کشور ما زیر 200 عدد است. من فکر می‌کنم ‏این مسئله متأسفانه محصول تنگ‌‌نظری است. ما در سی‌سال گذشته خیلی جاها رویکرد را با سلیقه واحد اشتباه گرفتیم.‌‌‏

گفتنی است در گذشته هر گاه مهدی کلهر به عنوان مشاور رییس جمهور چنین سخنانی بر زبان آورده با انتقاد ملایم ‏روزنامه هائی مانند کیهان روبرو شده اما به کار خود ادامه داده است.‏