یارانه ها؛ بهانه رویارویی انتخاباتی مجلس و دولت

بهرام رفیعی
بهرام رفیعی

» مخالفت لاریجانی با طرح احمدی نژاد

با نزدیک تر شدن به زمان برگزاری انتخابات مجلس و بالاگرفتن تنش ها میان اصولگریان، پس از درخواست سپاه پاسداران برای توقف طرح هدفمندی یارانه ها دست کم تا پس از انتخابات مجلس و از سوی دیگر اصرار محمود احمدی نژاد برای اجرای مرحله دوم این طرح، علی لاریجانی نیز با تایید افزایش گرانی و بیکاری ناشی از عملکرد دولت، مخالفت خود با اجرای مرحله دوم را اعلام کرد.

رییس مجلس شورای اسلامی در این ارتباط گفت: “آنچه در قانون هدفمندکردن یارانه ها مد نظر است پرداخت یارانه نقدی به عموم مردم است البته دولت می تواند به عده ای بر حسب نیازشان بیشتر یارانه بدهد. اگر حذف یارانه به معنای این است که می خواهند هیچ مبلغی ندهند مجلس مخالف آن است اما اگر بحث این است که ما می خواهیم به افراد نیازمند بیشتر یارانه بدهیم مجلس موافق آن است، چون در قانون هم آمده که دولت می تواند به افراد نیازمند یارانه بیشتری بدهد.”

او در جریان نطق روز گذشته خود در صحن مجلس نیز با اشاره به اینکه قانون هدفمندی یارانه ها در مجلس تحت ریاستش تصویب شده است افزود: “مجلس شورای اسلامی به مسئولان اجرایی گوشزد می کند برای مقابله با دسایس دشمن مولفه های اقتصاد علمی باید مستمرا مورد توجه جدی قرار گیرند و نباید با روش های غیر علمی شاهد برخی نوسانات در اقتصاد ملی باشیم که آدرس غلطی به دشمن بدهد.”

علی لاریجانی همچنین با بیان اینکه “هر کسی می خواهد باری بردارد باید توجه کند تا رونق اقتصادی در کشور به وجود نیاید، مشکل اشتغال قابل حل نیست” تلویحا افزایش گرانی و بیکاری را از تبعات عملکرد دولت احمدی نژاد دانسته و تصریح کرده: “مجلس و دولت باید این خط فکری را دنبال کنند مخصوصا با افقی که در سند چشم انداز در نظر گرفته شده باید قاعدتا رشد 8 درصدی می داشتیم که در این سالها این رشد وجود نداشت بنابراین باید برای رشد بیشتر قدم بیشتری برداریم.”

شرط و شروط علی لاریجانی برای احمدی نژاد درباره اجرای مرحله دوم طرح هدفمندی یارانه ها (حذف یارانه ها) در حالی است که 7 دی ماه محمود احمدی نژاد در جریان سفر خود به ایلام ضمن تاکید بر اجرای مرحله دوم این طرح در سال جاری، از حذف یارانه نقدی تعدادی از دهک های جامعه خبرداده بود.

او تاکید کرده بود که “یارانه پرداختی در زندگی دو دهک نهم و دهم جامعه تاثیری ندارد و برایشان نامه می‌نویسیم تا اجازه دهند این پول در طبقات پایینی جامعه پرداخت شود… از این افراد خواهش می‌کنیم که آن پول را دریافت نکنید تا در طبقات دیگری پرداخت شود.”

او همچنین منتقدان مرحله دوم طرح هدفمندی یارانه ها را به کارشکنی متهم کرده و گفته بود: “در گام اول هدفمندی یارانه‌ها را به طور کامل اجرا خواهیم کرد. ما برنامه‌ریزی مناسب و دقیقی برای گام دوم هدفمندی یارانه‌ها داریم چرا که در گام اول عده‌ای مخالف بودند و کارشکنی کردند. این دسته از آدم‌ها امروز هم شروع به بازگو کردن حرف‌های نادرست کردند.”

یک روز پیش از این اظهارات احمدی نژاد، محمدرضا فرزین سخنگوی کارگروه طرح تحول اقتصادی دولت از دستور احمدی نژاد برای حذف یارانه 10 میلیون نفر خبرداده و گفته بود: براساس دستور احمدی‌نژاد قصد داریم با افرادی که نیاز به دریافت یارانه نقدی ندارند، مکاتبه کنیم،10 میلیون نفر از اقشار مرفه در مرحله دوم اجرای قانون از لیست دریافت یارانه نقدی حذف می‌شوند.”

 رویارویی تازه روسای مجلس و دولت اسلامی درباره اجرای مرحله دوم هدفمندی یارانه ها در حالی است که همزمان مجلس ابزارهای دیگری برای توقف مرحله دوم این طرح به سبک و سیاقی که مورد نظر احمدی نژاد است به کار گرفته است.

در همین راستا کمسیون ویژه موسوم به “طرح تحول اقتصادی” روز گذشته تخلفات دولت احمدی نژاد در اجرای طرح هدفمند کردن یارانه ها را بررسی و دبیر این کمسیون اعلام کرد که “گزارش تخلفات دولت در اجرای قانون هدفمند کردن یارانه ها امروز جمع بندی شد و ظرف هفته آینده به هیات رئیسه برای قرائت در صحن علنی مجلس و رای گیری ارائه خواهد شد.”

دو هفته پیش غلامرضا مصباحی مقدم دبیر این کمیسیون گفته بود: “رئیس مجلس نامه‌ای به بنده نوشته و خواسته است گزارش ویژه طرح تحول اقتصادی از نحوه اجرای قانون هدفمند کردن یارانه‌ها که چندی پیش در مجلس قرائت شده بود را براساس ماده 233 آیین نامه برای قرائت در مجلس آماده کنیم تا پس از رای نمایندگان به این گزارش، تخلفات دولت در اجرای قانون هدفمند کردن یارانه‌ها به قوه قضائیه ارسال شود.”

این اما همه تلاش مجلس در راستای توقف اجرای مرحله دوم هدفمندی یارانه ها که در مرحله اول با شکست تقریبی همراه و موجب افزایش چشم گیر گرانی، تورم، بیکاری و کاهش تولید و اشتغال شده است، نیست. غلامرضا مصباحی مقدم هفته گذشته هم در دومین همایش “هادیان سیاسی” نیروهای مسلح در جمع فرماندهان ارشد سپاه پاسداران، در مورد طرح هدفمندی یارانه ها سخنانی مطرح کرده بود.

او با اعلام اینکه “مقام معظم رهبری از حامیان طرح تحول اقتصادی بوده اند” گفته بود: “هنگام اجرای طرحی مشابه طرح ایران و حتی کمتر از آن، ارتش به خیابان ها آمد، اما در ایران علاوه بر سوخت، 10 کالای دیگر نیز با افزایش قیمت و هدفمندی مواجه شد، اما چون دولت تدابیر خوبی اندیشیده بود و طرح به خوبی شروع شد، مردم هم از آن استقبال کردند و اتفاقی نیفتاد.”

مصباحی مقدم اما علت همراهی مردم با طرح هدفمندی یارانه ها را نشانه “اعتماد آنها به سیستم سیاسی” دانسته و اجرای بدون دردسر مرحله اول حذف یارانه ها را به کمک مجلس مربوط کرده و گفته بود: “دولت با اختیار ویژه ای که از مجلس کسب کرده بود، با موفقیت از این امتحان بیرون آمد”.

او در ادامه اما خطاب به شنوندگان که فرماندهان ارشد نظامی و هادیان سیاسی بودند از دولت احمدی نژاد انتقاد کرده و گفته بود: “دولت با شتاب بالایی این طرح را پیگیری می کند، در حالی که مجلس انتظار داشت این طرح پنج ساله اجرا شود و دولت بیش از انتظار طرح را جلو برده است.”

این اظهارات در جمع سرداران در شرایطی مطرح می شد که هفته نامه صبح صادق، ارگان سیاسی سپاه پاسداران هم از هفته آخر آذرماه، پس از یکسال حمایت از اجرای حذف یارانه ها انتقادات از عملکرد دولت در این باره را آغاز کرده است.

نشریه تحت نظر نمایندگی آیت الله خامنه ای در سپاه در این مقاله به مناسبت یک سالگی اجرای طرح هدفمندی یارانه ها (حذف یارانه ها) بدون اشاره به تاکید فرماندهان این نهاد نظامی بر ممنوعیت انتقاد ازهدفمندی یارانه ها در زمان اجرا و پیش از آن نوشته: “آغاز قوی، محکم و بدون کوچک ترین انتقاد قانون هدفمندسازی یارانه ها در حالی اتفاق افتاد که در ماه های بعدی هم روند کلی موفقیت آمیز اجرای این قانون همچنان ادامه داشت، در عین حال، انتقادهایی بر نحوه اجرای این قانون در مراحل بعدی از سوی برخی کارشناسان، نمایندگان مجلس و فعالان بخش خصوصی و تولیدکنندگان مطرح شد که به نظر می رسد بخشی از این انتقادها وارد باشد.”

این هفته نامه با قبول دیرهنگام هشدار کارشناسان و برخی از نمایندگان مجلس در ابتدای اجرای این طرح، افزوده: “یکی از مهم ترین انتقادهایی که قبل از آغاز اجرای طرح هدفمندسازی یارانه ها نیز به ویژه از سوی برخی نمایندگان مجلس مطرح بود، بزرگ برداشتن قدم اول اجرای قانون بود که دولت استدلال هایی برای این کار داشت که تا حدی قابل قبول بوده است، ولی طی ماه های اخیر با اشکالاتی که در اجرای این قانون به وجود آمده، به نظر می رسد نظر مجلس هم پر بیراه نبوده است و بهتر بود که دولت در برداشتن قدم اول بیشتر احتیاط می کرد یا در برخی سیاست های بعدی تجدید نظر می کرد.”

 صبح صادق، ضمن تایید تاثیر مخرّب و منفی حذف یارانه ها بر بخش تولید، عملکرد دولت در این باره را موجب “گران تر شدن کالاها” و فشار بر “مصرف کنندگان” دانسته وهمچنین کسری 15 هزار میلیارد تومانی دولت در تامین یارانه های نقدی را از جمله دیگر نقاط ضعف اجرای این طرح برشمرده و افزوده بود که “بخشی از یارانه های نقدی از محلی غیر از هدفمندی یارانه ها و افزایش قیمت حامل های انرژی تأمین شده است.”

این نشریه همچنین خواستار توقف اجرای ادامه این طرح در سال جاری و پیش از انتخابات مجلس شده و نوشته بود: “دولت قرار است مرحله دوم هدفمندی یارانه ها را زمستان امسال کلید بزند و میزان یارانه نقدی خانوارها را افزایش دهد که با توجه به کسری به وجود آمده در بودجه یارانه نقدی، این اقدام در سال جاری به صلاح نیست و بهتر است دولت پس از ارائه گزارش جامعی از عملکرد یک ساله این قانون و رفع نواقص موجود، در سال آینده به اجرای مرحله دوم اقدام کند.”

این همه در شرایطی است که از چندی پیش برخی فرماندهان ارشد نظامی و همچنین اصولگرایان اجرای مرحله دوم طرح هدفمندی یارانه ها را دارای شایبه انتخاباتی اعلام کرده بودند.

علی مطهری از اعضای فراکسیون اصولگرایان مجلس در این باره گفته است: “نمایندگان باید این مسئله را مورد بررسی قرار دهند که آیا این مسئله شائبه انتخاباتی بودن دارد یا خیر، چرا که این موضوع احساس می‌شود.”

در همین ارتباط در مردادماه سال جاری حسن فیروزآبادی نیز به صراحت اعلام کرد که “مسأله یارانه‌ها و سهام عدالت نبایستی در مبارزات انتخاباتی مورد استفاده ابزاری قرار گیرد”.

اظهارات رییس ستاد کل نیروهای مسلح کشور از جمله نخستین هشدارها درباره احتمال استفاده انتخاباتی دولت و نزدیکان آن ـ جریان انحرافی ـ بود که از زبان دیگر مقامات و منصوبان آیت الله خامنه ای نیز بارها پس از افزایش اختلافات رهبرجمهوری اسلامی با محمود احمدی نژاد تکرار شده است.

فرمانده کل سپاه پاسداران هم طی اظهارات مختلفی تاکید کرده که “جریان انحرافی جدید با سر دادن شعارها و بکارگیری ترفندهای جدید قصد رویارویی با انقلاب را دارد و این جریان در آینده به طور قطع به مقابله با انقلاب بلند خواهد شد.”

محمدعلی جعفری در خردادماه به صراحت نزدیکان محمود احمدی نژاد را مورد خطاب قرار داده و با اشاره به اینکه “اتکای جریان انحرافی بر پول و مطامع دنیایی”است، گفته بود: “این جریان برای دستیابی به اهداف خود و اثرگذاری در انتخابات آینده از طریق پول و رانت به‌دنبال یارگیری است.”

پیش از این روزنامه جوان وابسته به سپاه پاسداران نیز طی مقاله ای احمدی نژاد و نزدیکان را به “گروگان گرفتن” برخی “طرح های مهم کشور” متهم و به صراحت اعلام کرده بود که “جریان انحرافی که در زمینه‌های مختلف فسادهای قابل توجهی را از خود به جای گذاشته است، این روزها برای بدست‌گیری کرسی‌های مجلس نهم از هیچ اقدامی فروگذاری نمی‌کند. جریان انحراف در همین راستا با توجه به نفوذ خود در امور اجرایی کشور بر پیگیری طرح‌های ضربتی به ویژه در حوزه اقتصاد برای راضی نگاه داشتن افکار عمومی در حوزه‌های انتخابیه تا انتخابات مجلس شورای اسلامی تاکید کرده و حتی بر پرداخت سود سهام عدالت در ایام نزدیک به انتخابات اصرار دارند.”