خبرگزاری های معتبر جهانی روز جمعه به نقل از دیپلمات های سازمان ملل از انصراف ایران از عضویت در شورای حقوق بشر سازمان ملل خبر دادند. این خبر با استقبال و خشنودی فعالان، نهادها و سازمان های مدافع حقوق بشر همراه و از آن به عنوان “یک پیروزی” برای مردم ایران یاد شد. اما مقامات رسمی ایران در واکنش به بازتاب گسترده این مساله اعلام کردند: ایران به دلیل “تقسیم کاری” و به خاطر پیوستن به “شورای جهانی حقوق زنان” از عضویت در شورای حقوق بشر سازمان ملل انصراف داده است.
خبرگزاری رویترز طی گزارشی ضمن اعلام خبر انصراف ایران از عضویت در شورای حقوق بشر سازمان ملل، به نقل از دیپلمات های غربی نوشت:یکی از دلایل انصراف ایران برای عضویت در این شورا، ناتوانی در کسب آراء لازم برای بدست آوردن یکی از چهار کرسی سهمیه آسیا در این شورا،ذکر شده است.
اما رامین مهمان پرست، سخنگوی وزارت خارجه ضمن تائید خبر انصراف ایران، به خبرگزاری های داخلی گفت:این خبر صحت دارد اما منطق ما برای انجام این تصمیم بنا بر سیاستی است که در نشست اخیر کشورهای آسیایی اتخاذ شد. براساس تصمیم‌گیری‌های جدید قرار است تمامی کشورهای آسیایی عضویت خود را در مجامع جهانی با اجماع کشورهای دیگر این قاره اتخاذ کنند و تقسیم کاری نیز صورت گیرد.
مهمان پرست در ادامه افزود: براساس تصمیم‌گیری‌های صورت گرفته قرار است ایران در شورای جهانی حقوق زنان کاندیدا شود و تمامی کشورهای قاره آسیا با اجماع از عضویت ما حمایت خواهند کرد.
سخنگوی وزارت خارجه در حالی از انصراف ایران به خاطر تقسیم کاری با کشورهای آسیا در زمینه حقوق بشر، و اعلام آمادگی ایران برای کاندیداتوری در شورای جهانی “حقوق زنان” خبر داد که طی چهار سال گذشته، جمهوری اسلامی بارها به دلیل نقض گسترده حقوق بشر و حقوق زنان در مجامع بین المللی محکوم شده است.
تلاش فعالان و نهادهای حقوق بشری
شورای حقوق بشر سازمان ملل از سال 2006 جایگزین کمیسیون حقوق بشر این سازمان شده و طی چهار سال گذشته با تلاش گسترده فعالان و نهادهای حقوق بشری از عضویت ایران به دلیل نقض سیستماتیک حقوق بشر خودداری کرده است. طی ماه های اخیر و بانزدیک شدن به برگزاری انتخابات برای مشخص شدن اعضای جدید این شورا، فعالان حقوق بشر و نهادهای مدنی با ارائه مستندات و مدارکی در خصوص وخیم تر شدن وضعیت حقوق بشر در ایران به دنبال حوادث پس از برگزاری دهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری، تلاش مضاعفی برای جلوگیری از عضویت ایران در این شورا به عمل آوردند.
از سوی دیگر با نزدیک تر شدن به تاریخ انتخابات این شورا،جمهوری اسلامی همزمان با سرکوب گسترده مردم، به ویژه معترضان به نتیجه انتخابات، تلاش هایی برای انحراف افکار عمومی و مجامع بین المللی حقوق بشر در قبال آنچه در ایران می گذرد، انجام دادکه از جمله می توان به سفر جواد لاریجانی مشاور حقوق بشر دستگاه قضایی در بهمن ماه سال گذشته به ژنو اشاره کرد. این سفر اما نتیجه ای معکوس داشت چرا که گزارش اوتعجب نهادها و سازمان های مدافع حقوق بشر را به دنبال داشت.
عاقبت اوایل هفته گذشته خبر درخواست ایران برای عضویت در شورای سازمان ملل بار دیگر افکار عمومی و نظر فعالان و نهادهای حقوق بشری را جلب کرد.به دنبال آن بود که شیرین عبادی، برنده جایزه صلح نوبل، طی نامه ای به دبیر کل سازمان ملل خواستار رد درخواست ایران برای عضویت در این شورا شد.عبادی در نامه خود به بان کی مون پرسیده بود: “آیا حکومتی که تاکنون به قطعنامه های سازمان ملل متحد بی توجهی کرده و آنها را نادیده گرفته، می تواند نسبت به اجرای حقوق بشر در سایر ممالک قضاوت درستی داشته باشد؟”
به دنبال نامه عبادی به بان کی مون دبیر کل سازمان ملل، برخی از فعالان و نهادهای حقوق بشری ایرانی نیز از طرق مختلف و با صدور بیانیه مخالفت خود با عضویت ایران در شورای حقوق بشر سازمان ملل اعلام کردند.
واکنش ها فعالان و نهادهای حقوق بشری
انتشار خبر انصراف ایران از عضویت در شورای حقوق بشر با استقبال و خشنودی بسیاری از فعالان و نهادهای حقوق بشری همراه شده است.
در همین خصوص کمپین بین المللی حقوق بشر با انتشار بیانیه ای پس گرفتن درخواست عضویت در شورای حقوق بشر سازمان ملل از سوی ایران را “عقب نشینی دولت” و “پیروزی ملت ایران” دانست. هادی قائمی سخنگوی این کمپین در گفتگو با منابع خبری، تصمیم دولت ایران مبنی بر نامزد شدن برای عضویت در شورای حقوق بشر سازمان ملل را یکی از بزرگترین محاسبات غلط دولت ایران در عرصه سیاست‌های خارجی دانست و گفت: “شواهد و قراین نشان می‌دهد که دولت ایران در یک سال گذشته به نقض سیستماتیک و گسترده حقوق بشر دست زده به طوری که حتی دست‌هایش به خون مردم آغشته است و این امر در سطح جهانی شناخته شده است. اینکه چنین دولتی خود را نامزد عضویت در شورای حقوق بشر کرد از اشتباهات بزرگ بود.”
وی همچنین در مورد نقش و تاثیر فعالان ونهادهای حقوق بشری در خصوص این مساله گفت: “مهم‌ترین تأثیر را جامعه حقوق بشر و مدافعین حقوق بشر ایران داشتند که اتفاقات اخیر ایران را به طور واضح و مستند برای جامعه جهانی مطرح کردند. سازمان‌های بین‌المللی از جمله کمپین بین‌المللی برای حقوق بشر در ایران و دیده‌بان حقوق بشر با اتکا به این مستندات و اطلاعات و همچنین با اتکا به جامعه گسترده‌ای که به دنبال احیای حقوق خود است، توانستند جامعه جهانی را آگاه کنند.”
سخنگوی کمپین بین المللی حقوق بشر، در پایان گفتگوی خود با منابع خبری با بیان اینکه “حکومت ایران با پس گرفتن درخواست عضویت در شورای سازمان ملل صراحتا به نقض گسترده حقوق بشر اعتراف کرده”، اظهار داشت: “موقعیت مناسبی جهت تمرکز جامعه جهانی بر مساله نفض حقوق بشر در ایران فراهم آمده است”.
جمهوری اسلامی همواره نقض حقوق بشر در ایران را رد و طرح این مساله را اتهام کشورهای غربی علیه خود قلمداد کرده است؛ این در حالی ست که “مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران” طی گزارشی مفصل از 38 هزار مورد نقض حقوق بشر تنها در اولین ماه سال جاری خبر داده است.
