رامین مستقیم - برزو درگاهی
تهران –رئیس هیئت مذاکره کننده ایران در مذاکرات هسته ای، چهره ای میانه رو که سعی داشت برنامه هسته ای انعطاف ناپذیر محمود امحمدی نژاد را تعدیل کند از مقام خود استعفا داد.
استعفای علی لاریجانی نوعی عقب نشینی میانه رو های ایران در ایجاد سازشی در دنبال کردن فن آوری هسته ای به شمار می آید.
لاریجانی ظرف دو سال گذشته در سمت رئیس شورای عالی امنیت ملی، که مسائل کشور را در بالاترین سطح خود دنبال می کند، قرار داشت. پاتریک کرونین، یکی از متخصصین خلع سلاح هسته ای از موسسه بین المللی مطالعات استراتژیک انگلیس می گوید: “این استعفا کار مذاکرات را مشکل تر خواهد ساخت.“
لاریجانی که از اشخاص نزدیک به آیت الله خامنه ای است مخالف منزوی شدن ایران به دلیل ادامه غنی سازی اورانیوم بوده است. برخی منابع نزدیک به وی می گویند او در حال رسیدن به راه حلی برای خاتمه دادن به مناقشه هسته ای ایران بوده است.
یکی از مشاورین علی لاریجانی که خواست نامش فاش نشود گفت: “اختلاف وی با احمدی نژاد بر سر بهایی است که باید برای مساله هسته ای ایران پرداخت کرد. احمدی نژاد معتقد است نباید ذره ای عقب نشینی کرد.“
این استعفا تنها چند روز پس از سفر پوتین به ایران و درست زمانی که قرار بود لاریجانی با سولانا، رئیس سیاست خارجی جامعه اروپا ملاقات کند انجام شده است.
به گزارش ایرنا خامنه ای به پوتین گفته است: “ما سخنان شما و پیشنهاد شما را بررسی می کنیم. ما مصر هستیم که از انرژی هسته ای برای نیازهای کشورمان استفاده کنیم و برای همین است که مساله غنی سازی را جدی می گیریم.“
برخی تحلیلگران معتقدند استعفای لاریجانی به معنی آن است که رهبری ایران پیشنهاد پوتین را رد کرده است؛ پیشنهادی که به زعم بسیاری حاکی از آن بود که ایران غنی سازی اورانیوم را در برابر امنتیازاتی از غرب متوقف سازد.
صادق زیبا کلام می گوید: “ آقای علی لاریجانی به نوعی سازش در مساله غنی سازی اورانیوم معتقد بود، در حالیکه احمدی نژاد معتقد است ایران باید کماکان به غنی سازی اورانیوم ادامه دهد. لذا لاریجانی چاره ای جز استعفا نداشت.“
غرب به رهبری آمریکا معتقد است ایران در پس فعالیت قانونی هسته ای در حال دنبال کردن برنامه ای برای تولید سلاح هسته ای است . تا کنون شورا ی امنیت دو قطعنامه برای توقف غنی سازی اورانیوم توسط ایران صادر کرده است.
کاخ سفید در عکس العملی به استعفای علی لاریجانی اعلام کرد: “ما خواهان حل و فصل دیپلماتیک مساله هسته ای ایران هستیم و امیدواریم هر کس برای مذاکره انتخاب می شود ایران را در راه اجرای مصوبات سازمان ملل هدایت کند.“
بنا بر اظهارات سخنگوی دولت ایران علی لاریجانی قبلا نیز استعفا داده بود که پذیرفته نشده بود.
لاریجانی چهره ای میانه رو بود و در سال 2005 از تعلیق دو ساله غنی سازی طرفداری کرده بود. وی در حل و فصل مساله دستگیری ملوانان انگلیسی در خلیج فارس نیز نقش مهمی ایفا کرد.
دیپلمات ها می گویند لاریجانی روابط خوبی با سولانا و اتحادیه اروپا داشته است. سعید جلیلی که بطور موقت تا انتخاب جایگزین قطعی، سمت لاریحانی را اشغال نموده است در مذاکرات این هفته ایران با خاویار سولانا در ایتالیا شرکت خواهد کرد. به گفته یک مشاور سابق دولت، وی در زمینه مذاکرات هسته ای تجربه کمی دارد. گفته می شود لاریجانی نیز وی را در این سفر همراهی خواهد کرد.
برخی از ناظران معتقدند تفاوت دو جناج در مورد مساله هسته ای در ایران بیشتر به شیوه مربوط می شود تا به محتوا.
کریم سجاد پور در موسسه کارنگی در واشنگتن می گوید: “لاریجانی هم خواستار دادن امتیازات زیاد به غرب نیست ولی طرفدار گفتگو با اتحادیه اروپا است و معتقد است لزومی به برخورد هایی مانند برخورد احمدی نژاد نیست.“
سعید لیلاز گفت تعویض لاریجانی با جلیلی مهلت بیشتری به ایران خواهد داد تا برنامه هسته ای خود را به جلو ببرد. وی افزود: “ایران با زمان مسابقه می دهد. در مجموع ایران به سمت رادیکال تر شدن و تبدیل به نیروی هسته ای پیش می رود.“
منبع : لس آنجلس تایمز 21 اکتبر