تلاش همزمانِ اصولگرایان برای نقد دولت احمدینژاد در بحران اقتصادی از یکسو و تبرئه رهبر جمهوریاسلامی از سوی دیگر، همچنان ادامه دارد و در تازه ترین مواضع، بخشی از اصولگرایان ضمن مقصر دانستن غرب، خواستار “قناعت” و تحمل مردم در نابسامانیهای اقتصادی شدهاند.
جعفر شجونی، از اعضای جامعه روحانیت مبارز، در یک سخنرانی، گفته است که “برخی برای ایجاد انحراف، دلیل وجود تورم و گرانی را نظام و انقلاب میدانند” و اضافه کرده: “تعدادی از افراد کمبین در جامعه هستند که در راستای اغتشاشافکنی، تورم را تقصیر استقرار نظام کنونی در کشور میپندارند. این افراد کمبین خواستار برچیده شدن نظام به بهانههای مختلف هستند که در این بین غیرت و پایبندی مسلمانان سنجیده میشود”.
دبیرکل جامعه وعاظ تهران با بیان اینکه “تحریمها کسی را از گرسنگی نمیکُشد”، خواستار آن شده که مردم “قانع” باشند: “در این موقعیت حساس اقتصادی باید مردم از ریخت و پاشها دوری کنند و سیاست تعمیر را به جای تعویض برگزینند”.
پیش از این غلامعلی حدادعادل، رییس مجلس هفتم، نیز “انتساب مشکلات کشور به دولت” را “بیانصافی” خوانده و با اشاره به “برنامهریزی غرب” گفته بود: “ملت ایران مشکلات این چند ماه اخیر اقتصادی را به پای نظام و دولت اصولگرا نمینویسند”.
تحریمهای غرب علیه جمهوری اسلامی در ماههای گذشته باعث بروز مشکلات مختلفی در کشور شده و بالا رفتن نرخ بعضی از اجناس و نایاب و کمیاب شدن کالاها از جمله این مشکلات است. برخی از مسئولان بارها نسبت به امکان اعتراض مردم به این شرایط اشاره کردهاند. این احتمال به ویژه پس از ناآرامیهای رخ داده در بازار تهران، بیش از پیش مورد توجه قرار گرفت. نیروهای نظامی جمهوری اسلامی نیز در این مدت چندین مانور مختلف برای کنترل شورشهای شهری برگزار کردهاند.
این برای چندمین بار از آغاز تحریمهای غرب علیه جمهوریاسلامی است که برخی از مسئولان، مردم را تشویق به صرفهجویی و کم کردن هزینهها میکنند. پیش از این غلامحسین غیبپرور٬ فرمانده سپاه فارس، از “ زیاده خواهی و حرص زدن برخی مردم” به عنوان یکی از مشکلات جمهوری اسلامی یاد کرده بود. غیبپرور با اشاره به اینکه “متاسفانه برخی از مردم حریص هستند؛ خانه و اتومبیلشان را میفروشند و دلار میخرند و علیرغم وفور نعمت، مرغ و برنج و حبوبات در منزل انبار میکنند که این شایسته نیست”، گفته بود: “باید باور کنیم که جنگ اقتصادی است و باید تمام عیار در مقابل دشمنان ایستادگی کرد. نظام اشتباه مدیریتی در مباحث اقتصادی ندارد و باید با ایستادگی و مقاومت از این جنگ نیز سرافرازانه خارج شویم”.
در همین حال مرتضی تمدن، استاندار تهران، نیز خواستار آن شد که “پولدارها به فقیران کمک کنند”، زیرا در شرایط فعلی “دشمن به سیم آخر زده است و از هر اقدامی علیه ایران کوتاهی نمیکند و تا سرحد ناجوانمردی و ظلم، ملتی را در تحریم قرار داده است. تنها راه شکست تحریمها مقاومت است و اگر با دشمنان مذاکره کنیم نشان از تأثیرگذار بودن تحریمها دارد و تقاضاهای دیگری از ما خواهند داشت. اگر دشمنان بدانند تحریمها در مواضع جمهوری اسلامی ایران تغییری نداشته پیشنهاد مذاکره میدهند و شرایط ما را میپذیرد”.
سخنان تمدن درباره مقاومت مقابل تحریمها، پیش از این نیز از سوی برخی دیگر از مسئولان تکرار شده بود. از آن جمله محمدرضا نقدی٬ رئیس سازمان بسیج، از مداحان خواسته بود که در ماه محرم، به مردم ایران اعلام کنند که “جمهوری اسلامی تحت فشار تحریمها سازش نخواهد کرد” و اضافه کرده بود: “اگر تهدید یا تحریممان کنند، حتی اگر لب تشنه جان دهیم قطعا سازش نمیپذیریم”.
تحریمهای اقتصادی و به خصوص تحریم خرید نفت، در ماههای گذشته تاثیر منفی بر اقتصاد ایران گذاشته است. محمدرضا رحیمی، معاون اول محمود احمدینژاد، با اشاره به تحریمهای اخیر علیه صنعت نفت، گفته بود: “نفت ما را نمیخرند البته ما مشغولیم تا بتوانیم نفت را بفروشیم٬ اما مقدار آن کم است و زمانی که نفت را میفروشیم پول آن را به موقع نمیدهند”. معاون اول احمدینژاد افزوده بود: “حتی اگر مشتری هم برای نفت خودمان پیدا کنیم برای انتقال آن کشتی نیست٬ چرا که کشتیها را تحریم کردهاند. اگر این کشتی بیمه نداشته باشد کار متوقف میماند”.
این نکته مورد توجه اسدالله عسگراولادی هم قرار گرفته بود: “تحریم نفتی تحریم بدی بود. برای اینکه از آن ۶۰، ۷۰ میلیارد دلاری یا حد اقل ۵۰ میلیاردی که میخواهیم واردات داشته باشیم، باید قسمت اعظمش را از نفت تأمین میکردیم و وقتی فروش نفت دچار اشکال شود، به تبع در واردات هم دچار مضیقه میشویم و این عدد کمتر میشود. این مرحله دوم تحریم است که روی نفت اثر کرده است، اما در مورد نفت هم تا یکی دو ماه قبل سعی کردیم دور بزنیم، یعنی با ارتباطاتی که دولت و سفارتخانههایمان در جاهای مختلف زدند، نفت را فروختیم، اما از یکی دو ماه پیش در اثر فشاری که آنها به مصرفکنندگان نفت ما آوردند، آن میزانی که توقع فروش داشتیم، به نصف کاهش یافت و در اینجا بود که اذیت شدیم”.
آژانس بین المللی انرژی نیز در گزارش اخیر خود نوشته بود که صادرات نفت ایران از یک میلیون و ۱۰۰ هزار بشکه در روز در ماه اوت، به ۸۶۳ هزار بشکه در روز، در ماه سپتامبر سقوط کرده است. پیشتر، سایت اصولگرای الف – متعلق به احمد توکلی – نیز به این ماجرا پرداخت و با انتقاد از نحوه رفتار مسئولان و رسانهها پیرامون تحریمها، نوشت: “ایراد بزرگی که در هنگام ایجاد تحریمها وجود دارد کتمان واقعیات توسط رسانه ها و مسئولان است. بسیاری از اخبار مربوط به تحریمها به مردم گفته نمی شود تا مردم خود را آماده کنند و با واقعیات راحت تر روبرو شوند. چرا رسانه های ایران اعلام نمی کنند که کشور ما در حال حاضر کمتر از یک میلیون بشکه نفت و آن هم با زحمت می فروشد”.