پس از اعمال تفکیک جنسیتی در شهرداری تهران، روزی نیست که یکی از مقامات و چهره های مذهبی،سیاسی و مدیران و مسوولان نهادهای مختلف در این مورد اظهارنظر و از حرکت محمدباقر قالیباف دفاع نکنند. شهردارتهران که وقتی کاندیدای ریاستجمهوری بود از حضور زنان در جامعه و سطوح مدیریتی دفاع میکرد، حالا به بهانه “غیرت دینی” و “تکریم زنان” اقدام به تفکیک بر اساس جنسیت در فضای مجموعه تحت مدیریتش کرده است. او حتی حمایت وزیر دادگستری،از جمع اعضای کابینه را هم به دست آورده اما شهیندخت مولاوردی معاون رئیسجمهور در امور زنان و خانواده تاکید کرده که دولت با تفکیک جنسیتی مخالف است. او همچنین این سئوال را مطرح کرده که “چرا پس از گذشت ۹ سال از شهرداری آقای قالیباف تفکیک جنسیتی اجرا شده است؟ تا به حال غیرت دینی کجا رفته بود؟ چرا در سه سال اخیر این طرح به اجرا در نیامده است؟”
آذر منصوری، فعال زنان و عضو شورای مرکزی مجمع زنان اصلاحطلب در این خصوص به “روز” میگوید: “تفکیک جنسیتی تداوم همان روشی است که در دولت آقای احمدینژاد آغاز شد. اما اینکه در هفتههای اخیر مجددا این بحث مطرح شده به اعتقاد من بخشی از برنامهای است که برای ایجاد جنگ روانی و فضا سازی علیه دولت آقای روحانی طراحی شده است.” منصوری با اشاره به رویکرد متفاوت قالیباف در زمان کاندیداتوری ادامه میدهد: “طرح چنین مسائلی بیشتر در قالب یک پروپاگاندای جدید علیه دولت و فرافکنی مشکلات، میراث و نابسامانیهایی است که از دولت گذشته به ارث رسیده.”
منصوری با تاکید بر اینکه تفکیک جنسیتی ادامه تفکری افراطی در دولت پیشین است، می افزاید: “امام خمینی، بنیانگذار جمهوری اسلامی همواره بر مشارکت زنان در عرصههای مختلف تاکید داشتند اما میبینیم که برخی تلاش دارند فرصتهای برابر شغلی را از زنان بگیرند و آنها را به انزوا بکشانند.”
شهرداری تهران، الگوی تفکیک جنسیتی
پس از آنکه تصمیم جنجالی شهرداری تهران برای تفکیک جنسیتی کارمندان خود، مورد استقبال اصولگرایان قرار گرفت، زمزمههای الگوبرداری برخی دیگر نهادها هم به گوش رسید. در تازهترین این موارد، خبرگزاری فارس خبر داده است: “به همت شهرداری اردبیل و با تأکید عالیترین مسئول در شهرداری اردبیل، فضای کاری زنان و مردان در شهرداری اردبیل جداسازی شده و از هرگونه اختلاط زن و مرد ممانعت میشود.”
صدیف بدری، شهردار اردبیل گفته است: “ما معتقدیم تفکیک جنسیتی نه تنها عین عدالت است بلکه به ارتقا کارآمدی زنان و مردان شاغل در ادارات کمک کرده و بیش از همیشه فضای امنیتی و روانی خوبی را نیز در محیطهای اداری و همچنین تقویت ارزشهای دینی و اسلامی را فراهم میآورد”
پیش از آن نیز علیاکبر بختیاری، مدیرکل حوزه ریاست دیوان عدالت اداری گفته بود که “سالمسازی” فضای کار زنان “تبعیض جنسیتی یا تفکیک نیست” و در این مرکز هم این طرح به اجرا درآمده است. همزمان خبرگزاری تسنیم نیز با انتشار تصاویری از تحریریه خود اعلام کرد: “با هدف تکریم شخصیت زن مسلمان، تحریریه مجزایی را برای خبرنگاران و نویسندگان زن فراهم کرده است.”
بهانهی طرفداران تفکیک جنسیتی آرامش و آسایش زنان و بهبود فضای کاری است. آذر منصوری فعال حقوق زنان اما نظر دیگری دارد: “این طرح به هیچ وجه نظر طراحانش را تامین نخواهد کرد بلکه اتفاقا باعث افزایش حساسیتها و رشد ناهنجاری میشود، چنانچه تحقیقات هم نشان میدهد محدودیت به رشد ناهنجاری کمک میکند.”
به گفته این فعال سیاسی توانمندی ایران و تحقق سند چشم انداز در گرو فعالیت و فرصتهای برابری است که در اختیار زنان و مردان قرار میگیرد.
شورا یا اصلاح کند یا پاسخگو باشد
اقدام اخیر شهرداری واکنش برخی از اعضای شورای شهر را در پی داشته است. علی شاکری، عضو شورای شهر تهران نسبت به تصمیم اخیر شورای معاونین و سازمانهای شهرداری تهران مبنی بر استفاده نکردن از خانمها در مشاغل دفتری شهرداری تذکر داده: “اعلام شده است که برای رفاه حال بانوان شاغل در شهرداری اقدام کردهاند که خانمها در بعضی از پستها حضور نداشته باشند…؛ به نظر بنده این اقدام شعاری و عجیب و غریب است.” او از زنان عضو شورای شهر نیز خواسته نسبت به این موضوع حساس باشند.
غلامرضا انصاری، دیگر عضو شورای شهر تهران هم در همین خصوص گفته است: “این شیوههای تفکیکی هم در بعد فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی جامعه را دچار خسران و زیان میکند….این گونه اقدامات هزینههای زیادی در بر دارد و تنها حرکتی شعاری و اصلاحی ظاهری است که با روح دین و اخلاقیات ما تطابق ندارد. تفکیک جنسیتی بارها در مکانها مختلف مانند دانشگاه امتحان شده و موفق نبوده است.”
اما اصولگرایان و همراهان همیشگی قالیباف در شورای شهر از تصمیم شهرداری دفاع کردهاند. معصومه آباد، مرتضی طلایی و پرویز سروری از جمله مدافعان طرح موسوم به “تکریم زنان” هستند.
آذر منصوری در مورد نقش شورای شهر در این تصمیم میگوید: “نظارت بر شهرداریها به عهدهی شورای شهر است. شورا شهردار را انتخاب میکند و شهرداری برآیند مصوبههای شورا است. حالا و با توجه به شرایط، شورای شهر تهران باید بگوید آیا رویکرد شهرداری را تایید میکند یا نه. اگر شورا این مساله را نمیپذیرد باید قدمی برای اصلاح بردارد و اگر هم موافق است که باید پاسخگوی افکار عمومی باشد.”
نیمی از جمعیت را نادیده نگیریم
“در دولت آقای احمدی نژاد طرح تفکیک جنسیتی در دانشگاهها اجرا و باعث شد از ورود برخی دختران ما با وجود شایستگی و توانمندیشان به بخش قابل توجهی از رشتههای دانشگاهی جلوگیری شود.” این را آذر منصوری عضو مجمع زنان اصلاح طلب میگوید. او معتقد است عدهای میخواهند همان راه دولت احمدینژاد را ادامه دهند: “این راه با دیدگاههای دولت تقابل دارد، آقای روحانی بارها از فرصتهای برابر برای زنان و مردان حرف زدهاند در قانون اساسی هم به حقوق برابر زنان و مردان اشاره شده و مورد تایید امام خمینی نیز بوده است.”
این فعال حقوق زنان در پایان تاکید میکند: “اگر قرار است به سند چشمانداز که رویکردی بر اساس توسعه دارد برسیم نمیتوانیم و نباید نیمی از جمعیت را نادیده بگیریم، زنانی که بارها ثابت کردهاند توانمند هستند و هر وقت فضایی داشتهاند تواناییهایشان را نشان دادهاند. مثالش هم کنکور امسال است که زنان بیشترین درصد قبولیها و رتبههای تک رقمی را به خود اختصاص دادند.”