کوروش سلیمی
در حالی که اصلاح طلبان در انتظارند که مطابق مصلحت اندیشی ها و وعده های داده شده بخشی از نامزدهای شوراها که توسط هیات های اجرائی جناح راست رد صلاحیت شده اند به صحنه انتخابات بازگردانده شوند، نشانه ها حکایت از آن است که انتخابات شوراهای تهران رو به گرمی می رود و اصلاح طلبان به توافق نزدیک می شوند. این در حالی است که جناح راست کوشش دارد تا بتواند بدون آن که حساب خود را از حامیان رییس جمهور جدا کند، به وحدتی دست یابد که غیرممکن به نظر می رسد.
محسن میردامادی دبیرکل حزب مشارکت تاکید کرده است که این حزب انتخابات شوراها را فقط یک گام به جلو می داند که باید مسیر را برای گام بعدی آماده کند: “ضمن این که سیاست کلی حزب شرکت در انتخابات شوراهاست ولی در شهرهایی که به دلیل رد صلاحیت های بی مورد امکان شرکت در انتخابات برای اصلاح طلبان وجود نداشته باشد و مجموعه ائتلاف اصلاح طلبان به این نتیجه برسند که حضور در انتخابات ضررش بیشتر از عدم حضور است دوستان مناطق را توصیه به شرکت نمی کنیم.”
میردامادی که در جلسه ای با حضور معاونان و مسوولان حزب مشارکت سخن می گفت با اشاره به همگرایی مطلوب در بین اصلاحطلبان، اظهار داشت: “برآورد ما این است که میزان مشارکت در تهران بیش از دوره قبل شوراها است و علت آن هم متشکل کردن و سازماندهی نیروها از سوی هر دو طرف است و اینکه فضای عمومی نیز برخلاف دوره گذشته، فضای عدم شرکت نیست. این عوامل کمک میکند که مردم بیشتر شرکت کنند.”
وی با اظهار اینکه در دولت فعلی به همه چیز با نگاه امنیتی نگاه می‌شود و نهادهای امنیتی به دوران پیش از دوران اصلاحات بازگشتهاند گفت ظرف یک سال گذشته فضای سیاسی کشور کاملا بستهتر شده است و برخورد با نشریات و روزنامهها به نحوی است که هرگز در دوران پس از انقلاب حتی در زمان جنگ هم سابقه نداشته است، ادامه داد: “با برخوردی که دولت در این مدت داشته و عدم تحمل کمترین انتقاد از طرف دولتمردان که شاهد هستیم، احتمال دارد در آینده فضا بستهتر هم بشود و باید از حالا آماده روزهای سختتر هم باشیم. “
دبیرکل جبهه مشارکت افزود: “البته در عین حال دولت ناخواسته این فرصت را هم برای ما به وجود آورده است که با نیروهای باتجربه و توانایی که به طور وسیع از دولت و دستگاه اجرایی آزاد شدهاند، پتانسیل کمنظیری برای گسترش و تقویت کارهای تشکیلاتی و حزبی به وجود آمده است و ما باید از این فرصت کمال استفاده را بکنیم. “
وی در مورد وضعیت بررسی صلاحیتها در انتخابات شوراها و ردصلاحیتهای گسترده در شهرستانها، ضمن محکوم کردن این ردصلاحیتها اظهار داشت: “ضمن اینکه سیاست کلی حزب شرکت در انتخابات شوراها است ولی در شهرهایی که به دلیل ردصلاحیتهای بیمورد امکان شرکت در انتخابات برای اصلاحطلبان وجود نداشته باشد و مجموعه ائتلاف اصلاحطلبان به این نتیجه برسند که حضور در انتخابات ضررش بیشتر از عدم حضور است، دوستان مناطق را توصیه به شرکت نمیکنیم.”
معرفی شهردار
از هفته پیش، با آتشی که مدیر روزنامه کیهان روشن کرد این زمزمه در بین جناح راست افتاد که نامزدها باید قبل از انتخابات شهردار مطلوب خود را معین کنند. پیشنهاددهنده نظر داشت که با این ترفند عملا از ائتلاف اصلاح طلبان جلوگیری شود در حالی که جناح مقابل چون شغل های متعدد در اختیار دارد می توان صدمه ای نبید. پیشنهاد حتی در جمع جناح راست هم جدی گرفته نشد. از آن پس ستاد تبلیغات جناح راست شروع به ساختن شایعاتی کرد که در سایت های وابسته منتشر شد. در یکی از آنها غلامحسین کرباسچی و در دگیری دکتر نجفی و در سومی جهانگیری به عنوان شهردار منتخب کارگزاران و مشارکت نام برده شد تا به این ترتیب دست کم همفکران قالیباف از ائتلاف با مشارکتی ها جدا شوند، اما با تکذیب رسمی دکتر نجفی و جهانگیری و سران کارگزاران، روزنامه کیهان خود مجبور به تکذیب شد.
پیش بینی می شود ستاد تبلیغاتی جناح راست در هفته های آینده شگرد های متعدد دیگری ارائه دهد تا از شکست احتمالی این جناح جلوگیری کند. روزنامه کیهان که هفته گذشته به جناح راست توجه داده بود که در صورت متحد نشدن شکست می خورند و این مقدمه شکستشان در انتخابات مجلس و ریاست جمهوری خواهد بود، در مقاله ای به قلم حسین شریعتمداری با نقل خاطره ای از ابوترابی رییس سازمان آزادگان و نایب رییس مجلس که مورد احترام هر دو جناح سیاسی بود ادعا کرد که وی قبل از مرگ از این که در فهرست کارگزاران باشد تبری جسته و در ملاقاتی با وی از همصدائی با اصلاح طلبان خودداری کرده بود تا مبادا با آنان همگام شناخته شود. که این نیز پیامی است به افراد میانه رو که تصور می رود نامشان در فهرست اصلاح طلبان باشد.
حرف اول: مردم
در این میان خبر رسید که تعدادی از داوطلبان انتخابات شورا که توسط هیاتهای اجرایی و نظارت ردصلاحیت شدهاند، روز جمعه، سوم آذر ماه در قم با آیتالله اسدالله بیات زنجانی دیدار و گفتوگو کردند. در همین زمان ایسنا گفتگوئی را با اسدالله بیات زنجانی منتشر کرد که در آن با تاکید براینکه به طور نسبی ایده‌آل‌ترین نظام، نظام دموکراتیک و مبتنی بر دموکراسی است، گفته شده: “ در نظام دموکراسی مردم حرف اول وآخر را می‌زنند. حکومت کردن تصمیم گرفتن درباره مردم است. پس مردم باید درباره سرنوشت خودشان تصمیم بگیرند.”
وی درادامه با یادآوری اینکه در دوره اول برگزاری انتخابات خبرگان صلاحیت کاندیداها از طریق تایید دو نفر از مجتهدان معروف حوزه علمیه قم یا حوزه‌های دیگر انجام می‌شد، گفته: “با کمال خوشبختی این رویه جواب هم داد و اتفاقا هیچ شائبه‌ای مبنی بر اینکه رقیب صلاحیت رقیب را تایید نکند بر خلاف آنچه امروز وجود دارد، وجود نداشت”. وی همچنین ادامه داد: “بیش از 17-18 سال است که می‌گوییم مشکلی در این مساله وجود دارد که شائبه دارد، اما اگر آن آیین‌نامه عمل می‌شد شائبه‌ای وجود نداشت. هم حقوقی و هم عقلانی بود. البته آن روز بعضی‌ها می‌خواستند شبهاتی را ایجاد کنند و به واسطه آن گفتند اصلا خبرگان رهبری دیگر چیست؟ و چه نیازی به آن هست؟ آنها جایگاه خبرگان را نمی‌دانستند. به همین دلیل به خاطر دارم امام آن زمان فرمودند خبرگان رهبری موجب تقویت رهبری است.”
آیت الله بیات اضافه کرده: “بر مبنای رویه اخیر شورای نگهبان در بررسی صلاحیت کاندیداهای مجلس خبرگان سوال در این‌جاست که فرض بر این است که 8 سال قبل صلاحیت اخلاقی، علمی، دینی و سیاسی یک فرد برای خبرگان محرز شده باشد باید یقین پیدا کنید که آنها صالح نیستند؟ آیا فردی که چنین روحیه‌ای پیدا کرده است و هر روز احرازش عوض می‌شود فرد متعادلی است؟”
این استاد حوزه در ادامه اظهار داشته: “امام اولین کسی بود که از مرزبندی بین اسلام آمریکایی و اسلام ناب محمدی سخن گفت. جریانات و افرادی که در آن روز متهم به طرفداری از اسلام آمریکایی بودند امروز برخی از همان‌ها شدیدا تظاهر به طرفداری از ولایت فقیه می‌کنند! آنهایی که در گذشته نه چندان دور از دولت اسلامی یاد می‌کنند آن زمان مقابل جمهوری اسلامی بودند. آنهایی که رای مردم را رای الزامی می‌دانند و نقشی در قانونیت و حقانیت نظام و مشروعیت آن برای رای مردم قایل نیستند. این در واقع همان خطی است که در مقابل مشروطه، مشروعه را مطرح می کرد. امام خمینی مگر طرفدار شرع نبود. کدام‌یک از این آقایان از امام خمینی متشرع‌ترند؟ امام خمینی گفت میزان رای ملت است.امام معتقد است که اگر مردم نبودند ما هم نبودیم اما اینها معتقدند ما همیشه باید باشیم.”
نظرات یزدی
در میان مجادلات به نوشته کیهان محمد یزدی عضو شورای نگهبان از رد صلاحیت بعضی نامزدهای نمایندگی مجلس خبرگان توسط این شورا دفاع کرده و در اشاره به نمایندگان فعلی که رد صلاحیت شده اند بدون نام بردن از آیت الله ارومیان گفته یکی از آنها به علت کهولت سن، حافظه‌اش را از دست داده است. این در حالی است که ارومیان در ماجرای یک تحقیق و تفحص با چناح راست درگیر شد و آن زمانی بود که همگام با اصلاح طلبان تصمیم گرفت از حفاظت قوه قضاییه بازدیدی به عمل آورد اما نمایندگان وی توسط حفاظت دستگیر و شکنجه شدند و یکی از آنان در زندان کشته شد. آیت الله ارومیان در زمانی که این اخبار اعلام شد در مقابل اطلاعیه های حفاظت اطلاعات به تکذیب آن پرداخت و از همان زمان معلوم بود که از جانب مقامات بالاتر صلاحیت وی برای عضویت در شورای نگهبان زیر سئوال رفته است.
رییس سابق قوه قضاییه از مجید انصاری دومین نماینده فعلی مجلس خبرگان هم نام نبرده و گفته وی در دستگاه قضایی دارای محکومیت است که من در جریان جزییات پرونده‌اش هستم و شورای نگهبان از ایشان برای امتحان دعوت کرد که نیامد، اما اگر حضور پیدا می‌کرد و نمرهء لازم را کسب می‌کرد، هیچکس جلوی حضور وی را در انتخابات خبرگان نمی‌گرفت. مجید انصاری نایب رییس سابق مجلس و معاون رییس جمهور خاتمی در طول دوره گذشته بارها با پیشنهادهائی سکوتی را که جناح راست مایل است بر مجلس خبرگان حاکم باشد شکسته است. وی که از جمله اعضای مجمع تشخیص مصلحت نظام است از معدود روحانیون میانه رو و مورد تایید اصلاح طلبان است که هنوز در مجلس خبرگان حضور داشت.به جز او فقط آیت الله موسوی تبریزی است که شورای نگهبان به علت آن که اجتهاد وی توسط آیت الله خمینی موکد شده، نتوانست وی را در فهرست رد صلاحیت های خود جا دهد.
محمد یزدی در مصاحبه ای که روزنامه کیهان آن را با اهمیت دیده بود به اشاره درباره آیت الله عباسی فرد با عنوان شخصیتی که در نظام خیلی احترام دارد و برای ما هم محترم است یاد کرده و گفته خیلی‌ها دوست داشتند که وی بیاید، اما اجتهادش ثابت نشد.
گفتنی است که آقای عباسی فرد، که رییس سابق قوه قضاییه اجتهاد وی را ثابت نشده خوانده خود دو دوره عضو شورای نگهبان و در کار بررسی صلاحیت نامزدهای انتخابات مختلف در این شورا بوده است که مهدی کروبی با اشاره به همین سوابق پرسید دیگر چه کسی می تواند صلاحیت داشته باشد.و بیش از صد نماینده مجلس نیز بر همین اساس خواستار تائید صلاحیت وی از شورای نگهبان شدند. اما همچنان که وی در مصاحبه ای با اعتمادملی فاش کرد مشکل وی مربوط به دورانی است که در شورای نگهبان عضویت داشت و چند باری به این که احمد جنتی بدون مشورت با دیگران از جانب فقهای شورای نگهبان سخن می گفت اعتراض کرده بود. در دوره های گذشته نیز بعضی از اعضای شورای نگهبان تائید کرده بودند که آیت الله جنتی بدون رعایت بقیه افراد نظر می دهد. چنان که در انتخابات مجلس ششم بیست روز اعلام نتایج بررسی انتخابات تهران را نگاه داشت که نزدیک بود به بحران سیاسی منجر شود ولی حاضر نبود اجازه بدهد که در غیاب وی که به حچ رفته بود اسامی منتشر شود. علاوه بر عباسی فرد رضا زواره عضو سابق شورای نگهبان هم بعد از جدا شدن از این شورا رد صلاحیت شد و علت آن نیز ناسازگاری وی با آقای جنتی بود.