برای ششمین بار زمان افتتاح و یا راه اندازی موقت نیروگاه بوشهر در تاریخی که پیش از این از سوی روسیه اعلام شده بود، به تعویق افتاد و به گفته رئیس سازمان انرژی اتمی این بار بدلایلی چون ایمنی وتفاوت تاریخ شمسی و میلادی. تاخیری پر معنا که مجلس را نیز به واکنش واداشت و موجب احضاررئیس سازمان انرژی اتمی شد.
در حالیکه منتقدان سیاست های اقتصادی و سیاسی دولت پیش از این به صراحت پیش بینی کرده بودند که راه اندازی نیروگاه بوشهر این بار نیز به تعویق خواهد افتاد،مسئولان دولتی و رسانه های وابسته به دولت با قاطعیت اعلام کرده بودند که نیروگاه بوشهر افتتاح خواهد شد. اما این خبر درست از آب درنیامد و سرگئی اشماتکو، وزیر انرژی روسیه اعلام کرد نیروگاه هسته ای بوشهر تا پایان امسال راه اندازی نمیشود. وی البته دلیل این مسئله را سیاسی ندانسته و راه اندازی نیروگاه را موکول به تایید نهایی مسائل فنی کرده است.
پس از اعلام این خبرمجلس شورای اسلامی، علی اکبر صالحی،رئیس سازمان انرژی اتمی را فراخواند تا در خصوص این تاخیر چندباره به مجلس توضیح دهد. مخبر کمیسیون امنیت ملی مجلس نتیجه این جلسه مزبوررا چنین توضیح داده است: صالحی در جلسه صبح امروز گزارش کاملی از توافقات صورت گرفته با روسها، وضعیت کنونی این نیروگاه و آخرین هماهنگیهای صورت گرفته به کمیسیون امنیت ملی ارائه کرد.
کاظم جلالی یکی از دلایل عدم راه اندازی نیروگاه را اختلافات بین ماههای شمسی و میلادی دانست و اعلام کرد براساس همین اختلاف زمان دقیقی برای راه اندازی نیروگاه بوشهر اعلام نمیشود.
اما برخی نمایندگان مجلس این توضیحات را قانع کننده نیافتند و به تاخیر افتادن مجدد افتتاح این نیروگاه را “کاملا سیاسی” خواندند چرا که به گفته زهره الهیان “روسیه در رویه سیاسی خود در مورد ایران تغییر داده است”.
اما اسماعیل کوثری دیگر نماینده تهران و عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس معتقد است تنها دلایل فنی باعث تاخیر در افتتاح نیروگاه بوشهر شده؛ هر چند او هم گفته یکی از عمده انتقادات نمایندگان به صالحی در جلسه روز گذشته عدم اعلام تاریخ دقیق از سوی طرف روسی برای افتتاح نیروگاه بوشهر بوده است.
حشمت الله فلاحت پیشه نماینده اسلام آباد غرب اما نظر دیگری دارد، وی معتقد است: “تاخیر در راهاندازی نیروگاه بوشهر اجرای دوباره قرارداد ترکمنچای است”. وی همچنین به خبرگزاری فارس می گوید: “روسها از برنامه راهاندازی نیروگاه بوشهر عقب هستند و در هیچ زمانی چنین گستاخی آشکاری را از سوی روسها ندیده بودیم.”
از سوی دیگر حسین آفریده، رئیس سابق کمیسیون انرژی مجلس با بیان اینکه روسها حداکثر سود را از پروژه نیروگاه اتمی بوشهر برده اند، ابراز عقیده کرده که مسکو دیگر انگیزه ای برای تکمیل و راه اندازی این نیروگاه ندارد و یکی از دلایل تاخیر روسها برای عدم راه اندازی بوشهر نبود انگیزه کافی برای اتمام کار در آنهاست.
رئیس فعلی کمیسیون انرژی مجلس نیز معتقد است مجلس باید در مورد مسائل مرتبط با نیروگاه بوشهر تحقیق و تفحص کند. کاتوزان می گوید: “با این کار مشخص میشود که مشکلات از کجا ناشی شده که شاید هم احتیاج باشد این موضوع در کانالهای قضایی و حقوقی پیگیری شود.”
وی با اشاره به اظهارات اخیر وزیر انرژی روسیه مبنی بر منتفی شدن راهاندازی نیروگاه بوشهر تا پایان سال جاری میلادی، عنوان کرده: نیروگاه بوشهر بر اساس قراردادها و پیشبینیها باید تا سال 2000 تمام میشد، اما هماکنون 9 سال از این قضیه گذشته و هنوز خبری از راهاندازی نیروگاه بوشهر نیست.
پیش از این کواکبیان نماینده سمنان هم در مقام تذکر به وزیر امور خارجه، خواستار بررسی ضرورت فسخ قرارداد راه اندازی نیروگاه اتمی بوشهر با روسیه شده بود.
بسیج و کشور غیرقابل اعتماد روسیه
این بحث ها در شرایطی مطرح شده که پیش از این بسیج دانشجویی دانشگاه امام صادق با انتشار نامه ای خطاب به وزیر امور خارجه خواستار اخراج پیمانکاران روسی از بوشهر شده بود. اگر چه مشخص نیست این نهاد دانشجویی به چه علت به جای مرجع اصلی، یعنی سازمان انرژی اتمی به وزیر خارجه نامه نوشته اما در نامه این مجموعه دانشجویی ـ نظامی آمده است: “دستگاه دیپلماسی از دادن امتیاز بیش از این، در زمینه هستهای به کشور غیرقابل اعتمادی چون روسیه دست بردارد و پیمانکار روسی نیروگاه بوشهر را اخراج کند.”
البته وزارت خارجه جمهوری اسلامی هنوز به دانشجویان بسیجی جواب نداده اما وزارت خارجه روسیه با صدور اطلاعیه ای همچنان اعلام کرده است که “نیروگاه براساس زمانبندی مشخص راه اندازی خواهد شد و مشکلی در کار وجود ندارد”.
سخنی که در تناقض با گفته های دیگر مقامات عالیرتبه این کشور و از جمله وزیرانرژی روسیه است. و این همه در حالیست که گردانندگان نظام دیپلماسی دولت احمدی نژاد تاکنون هیچ واکنشی به این تاخیرها نشان نداده اند.