امین رئوفی‌نژاد
در حالی که مسئولان دولت احمدی‌نژاد پیش از این اعلام کرده بودند بودجه واردات بنزین سال 87 رو به پایان است و خواستار موافقت مجلس با افزایش این بودجه برای سال جاری به بیش از دو برابر شده بودند، معاون وزیر نفت روز گذشته اعلام کرد که دولت بودجه مصوب مجلس را تمام کرده، لایحه متمم بودجه نیز هنوز به مجلس داده نشده و در حال حاضر واردات بنزین بدون بودجه مصوب مجلس انجام می‌شود! وی همچنین از تصمیم‌گیری برای کاهش سهمیه بنزین خودروهای شخصی خبر داد.
محمدرضا نعمت‌زاده، مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی، دیروز در یک نشست مطبوعاتی از ارائه نشدن لایحه متمم بودجه از سوی دولت به مجلس برای واردات بنزین خبر داد. این در حالی است که او و وزیر نفت یک ماه پیش اعلام کرده بودند که لایحه افزایش بودجه واردات بنزین در دولت “در دست بررسی” است و “به زودی” به مجلس تقدیم خواهد شد.
معاون وزیر نفت دولت احمدی‌نژاد البته نگفت چه دلیلی باعث عدم ارائه این لایحه شده است، اما برخی صاحبنظران معتقدند احتمال مخالفت مجلس و قرار گرفتن دولت در موقعیتی دشوارتر، باعث شده است که دولت ارائه این لایحه را به نیمه دوم سال موکول کند.
نعمت‌زاده در عین حال دیروز در برابر ابراز تعجب خبرنگاران و اشاره آنها به سخنان قبلی وی در خصوص پایان یافتن اعتبار بودجه مصوب مجلس تا پایان مرداد ماه، تلویحا تمام شدن این بودجه را تایید کرد و در خصوص محل تأمین بودجه برای واردات فعلی بنزین نیز گفت: “در حال حاضر نیز وزارتخانه از محل منابع داخلی برای تامین سوخت استفاده می‌کند.“
این سخنان، بیش از پیش تعجب خبرنگاران اقتصادی مطبوعات را برانگیخت؛ چرا که بر اساس قانون، دولت جز در موارد خاص و در شرایط اضطراری، مجاز نیست ردیف بودجه‌های مصوب در قانون سالانه بودجه را تغییر دهد یا جابه‌جا کند.
دولت احمدی نژاد در پایان سال گذشته هم با برداشت غیرقانونی از اعتبارات حساب ذخیره ارزی و نیز سهم شش درصدی شرکت ملی نفت از محل فروش نفت، اقدام به واردات بنزین کرده بود؛ که این موضوع در ابتدای سال جاری با اعتراض شدید نمایندگان روبه‌رو وبا پادرمیانی هیات رئیسه مجلس مسکوت گذاشته شد.
مجلس هفتم در آخرین بودجه سالانه‌ای که برای سال 87 تصویب کرد، 3 هزار میلیارد تومان به واردات بنزین تا پایان سال 87 اختصاص داد؛ اما اکنون مشخص شده که دولت نهم این بودجه دوازده ماهه را در طول پنج ماه به پایان رسانده است.
مسئولان وزارت نفت پیش از اعلام کرده بودند که این میزان باید به 12 هزار میلیارد تومان افزایش یابد و پیشنهاد ارائه لایحه متمم بودجه برای واردات بنزین وگازوئیل را مطرح کرده بودند. دولت تاکنون اعداد و ارقام مربوط به گازوئیل را چندان شفاف بیان نکرده، اما به نظر می‌رسد وضع این فرآورده نفتی نیز بهتر از بنزین نباشد.
نعمت‌زاده در مصاحبه دیروز خود، بودجه اضافی مورد نیاز دولت برای واردات بنزین تا پایان سال را بین 6 تا 8 میلیارد دلار اعلام کرد و در همین حال با گفته غیرمنتظره خود در خصوص تأمین سوخت کشور با استفاده از ”منابع داخلی وزارت نفت” تعجب خبرنگاران را برانگیخت.
وی همچنین گفت: “ما معتقدیم سهمیه بنزین خودروهای شخصی زیاد است و به همین دلیل پیشنهاد کاهش آن برای دور بعدی سهمیه‌بندی به ماهانه تا 100 لیتر داده شده است.“
این سخنان معاون وزیر نفت، با ادعای قبلی سخنگوی دولت که علت افزایش سهمیه ماهانه خودروهای شخصی از 100 لیتر به 120 لیتر را “کار کارشناسی” ذکر کرده بود، در تناقض آشکار است. با این حال وی بر لزوم کاهش مصرف روزانه کشور به 65 میلیون لیتر تاکید کرد و مصرف کنونی را “روزانه بین 70 تا 72 میلیون لیتر” ذکر کرد و آن را بسیار زیاد دانست.
طبق آمارهای رسمی، میزان مصرف روزانه بنزین در کل کشور پیش از سهمیه‌بندی، حدود 60 میلیون لیتر بود؛ پس به نظر کارشناسان طرح سهمیه بندی دولت احمدی‌نژاد نه تنهانتوانسته این مصرف را کاهش دهد، بلکه در عرض یک سال حدود 20 درصد هم بر آن افزوده است.
به همین دلیل به نظر می‌رسد معاون وزیر نفت بدون اعتراف به شکست دولت در خصوص مهمترین هدف از سهمیه‌بندی، یعنی کاهش مصرف بنزین، به کاهش مصرف کنونی به رقمی بینابین (65 میلیون لیتر در روز) رضایت داده است؛ او در عین حال بار ناکامی دولت را به دوش مردم انداخته و خواستار کاهش 17 درصدی در سهمیه‌ها شده است.
در این حال برخی گزارش‌های غیر رسمی حاکی از آن است که محدود شدن راه های واردات بنزین به خاطر قرار گرفتن در شرایط تحریم و پیش‌بینی کارشناسان دولتی در خصوص احتمال کمبود بنزین در کشور، علت اصلی تصمیم وزارت نفت برای کاهش سهمیه خودروهای شخصی است.
معاون وزیر نفت دیروز در این باره اظهارنظری نکرد، اما بر لزوم ساخت پالایشگاه‌های جدید و افزایش ظرفیت تولید بنزین در کشور تاکید و در عین حال از دولت خاتمی انتقاد کرد که چرا برنامه‌ای برای ایجاد پالایشگاه‌های جدید در کشور نداشته و صرفا به توسعه پالایشگاه‌های موجود پرداخته است.