زنان، روز زن به خیابان خواهند آمد

روز جهانی زن در حالی فرا می رسد که فعالان جنبش زنان این روز را “روز اعتراض” نامیده و اعلام کرده اند در این روز به خیابان خواهند آمد.

شیرین عبادی، در بیانیه ای از مردم خواسته زنان ایرانی را در دست یابی به “حقوق برابر” تنها نگذارند و مادران عزادار اعلام کرده اند همراه با همه زنان جامعه خود اعتراضات آرام و مدنی خود را برگزار خواهد کرد. سیمین بهبهانی، مهرانگیز کار و آسیه امینی هم در مصاحبه با روز از ویژگی های 8 مارس امسال و برنامه های فعالان زن برای روز جهانی زن سخن گفته اند.

سیمین بهبهانی، شاعر سرشناس ایران در آستانه 8 مارس به روز می گوید که زنان ایرانی تا حقوق به حق خود را به دست نیاورند از پا نمی نشینند.

مهرانگیز کار، حقوقدان و فعال جنبش زنان از ویژگیهای منحصر به فرد 8 مارس امسال به روز می گوید و معتقدست زنان علیرغم همه فشارها و تهدیدها، به نیروهای بالقوه ای تبدیل شده اند که نه فقط در خیابان بلکه در سطوح عالی رهبری جنبش مردمی نیز حضور و تاثیر دارند.

 آسیه امینی، روزنامه نگار و فعال جنبش زنان نیز از بیانیه اخیر فعالان جنبش زنان و حامیان آنها به روز می گوید؛ بیانیه ای که این فعالان و حامیانشان در آن نوشته اند در روز 8 مارس، در اعتراض به نابرابری‌های جنسیتی و حمایت از خواست همگانی به خیابان خواهند آمد.

همزمان برخی گروهها و سایت ها مسیرهایی را برای روز سه شنبه تعیین کرده اند. مادران عزادار چهارراه امیر آباد نزدیک پارک لاله را به عنوان محل تجمع خود اعلام کرده اند و در سایت ها و پایگاههای اجتماعی از محل جان باختن ندا آقا سلطان و میدان مادر به عنوان محل تجمع مردمی یاد شده است.

 

زنان از پا نمی نشینند

روز جهانی زن در حالی فرا رسیده که وضعیت خاص امنیتی در کشور برقرار است. زنان بسیاری همچون نسرین ستوده، بهاره هدایت، فخرالسادات محتشمی پور، مهسا امر ابادی، عاطفه نبوی، نازنین خسروانی و… در زندان ها هستند، بسیاری دیگر همچون نرگس محمدی، ژیلا بنی یعقوب با احکام سنگین حبس و محرومیت روبرو هستند، مادران بسیاری در اعتراضات مردمی، فرزندان خود را از دست داده اند و از وضعیت و محل نگهداری زهرا رهنورد و فاطمه کروبی هیچ خبری در دست نیست.

 سیمین بهبهانی، شاعر سرشناس ایران که ممنوع الخروج است به روز می گوید: با همه این اوصاف زنان ایرانی، واقعا با جان و دل فعالیت می کنند برای اینکه حقوق خود را به دست آورند. اما محیط طوری است که خیلی جلو زنان گرفته می شود و راه را بر آنها می بندد ولی زنان ایرانی از پای نمی نشینند و تا حقوق به حق خود را به دست نیاورند از پا نخواهند نشست.

خانم بهبهانی می افزاید: بسیاری از مادران ایرانی در اندوه از دست دادن فرزندانشان هستند و بسیاری دیگر فرزندانشان در زندان ها به سر می برند اما همین مادران، همین زنان دست به دست هم داده اند تا بچه هایشان را از زندان ها بگیرند و وضعیت بهتری برای جوانان و مردم کشور به وجود آید و تا آزادی ملت، آزادی گفتار و آزادی برای خوشبختی ایران را به دست نیاورند از پا نخواهند نشست.

او با اشاره به حصر و بازداشت زهرا رهنورد و فاطمه کروبی می گوید: من با هیچ حصر و حبسی موافق نیستم برای هیچ کسی چه خانم رهنورد، چه خانم کروبی و چه سایر زنان. حبس یعنی مهار آزادی و من به شدت با این مساله مخالف هستم و امیدوارم سردمداران مملکت با حسن نیت، تدبیر و عقل رفتار کنند تا مشکلات حل شود در غیر این صورت مشکلات خیلی بیشتری خواهد بود.

خانم بهبهانی سپس با اشاره به حضور زنان در جنبش اعتراضی مردم ایران می گوید: من معتقد نیستم که زن ها جلوتر از مردها هستند یا اینکه مردها جلوتر از زن ها حرکت کرده اند، چنین قیاسی درست نیست؛ زن های ما و مردهای ما فعالیت میکنند و دوشادوش هم برای رهایی از استبداد مبارزه میکنند و فرقی بین زن و مرد نیست.

او آنگاه با اشاره به نسرین ستوده، بهاره هدایت، فخری محتشمی پورو سایر زنانی که در زندان به سر می برند می گوید: متاسفانه امکان این نیست که بتوانم با این زنان دیدار کنم اما آرزو دارم گردانندگان حکومت با تدبیر پیش بروند و آنها را آزاد کنند. بدترین چیز این است که انسانی را بی گناه به زندان بیندازند و واقعا امیدوارم هر چه سریع تر این زنان شجاع و مردان شجاع آزاد شوند. ما که کاری از دست مان بر نمی آید جز اینکه از گردانندگان امور بخواهیم آنها را آزاد کنند. حق آنها است که آزاد باشند.

خانم بهبهانی سپس درباره جنبش های مردمی کشورهای خاورمیانه و حضور تاثیر گذار زنان در این جنبش ها می گوید: اوضاع لیبی را که از تلویزیون می بینم واقعا متاثر می شوم؛ ناخوشی من صد برابر شده چطور یک آدمی می تواند اینقدر لجوج باشد و در برابر ملتی بایستد و هم وطنش را بکشد؟ کسانی که مردم آنها را نمیخواهند و مردم در خیابان ها فریاد می زنند که انها را نمیخواهند بهتر است بیندیشند و مثل مبارک و بن علی سرشان را بیندازند پایین و بروند.

او می افزاید: من در رفتن مبارک و بن علی شجاعت بیشتری می بینم تا ایستادن قذافی و لج کردن و کشتن مردم. خب وقتی مردم کسی را نمی خواهند او باید برود. من برای مبارک و بن علی، سابقه شان هر چه که باشد اما این کار آخرشان را تحسین میکنم که مردم نخواستند و آنها رفتند اما واقعا تف به امثال قذافی، که چنین رفتاری با ملتش میکند و خجالت هم نمی کشد.

 

ویژگی های سیاسی جدید 8 مارس

مهرانگیز کار، حقوقدان و فعال حقوق بشر اما معتقد است که 8 مارس امسال ویژگیهای سیاسی جدیدی دارد که نشاندهنده این است که تحولات تازه ای در ایران رخ خواهد داد.

او به روز می گوید در این تحولات، زنان از طیف های حکومتی هم نقش های مهمی ایفا خواهند کرد.

خانم کار توضیح میدهد: همزمان با 8 مارس ما دو زن را که همسو با رهبران جنبش اعتراضی هستند از دست داده ایم؛ به این معنا که نمیدانیم این دو زن یعنی خانم رهنورد و خانم کروبی کجا هستند. از طرف دیگر باز دو زنی را می بینیم که با جمهوری اسلامی پیوند کامل داشتند و در همین روزها به نوعی با انها برخورد می شود و به نوعی قربانی می شوند. فائزه هاشمی را می بینیم که به شدت مورد توهین قرار گرفته. صرف نظر از برخوردهای جنگ قدرت که بین پدر و خانواده او و دیگر مردان حکومتی است شخص فائزه را به عنوان زنی متعلق به این حکومت می شناسیم که در دورانی که امکان صحبت کردن برای خیلی از زنان وجود نداشت یا این امکان خیلی کم بود، او فعالیت می کرد. بحث دوچرخه سواری زنان را مطرح کرد و خیلی از مسائل دیگر و از همان زمان مغضوب شد. به او توهین میکنند و توهین کننده در کمال وقاحت فیلم را منتشر میکند و مطمئن است که مورد بازخواست قرار نخواهد گرفت.

او سپس به فخرالسادات محتشمی پور که در بازداشت به سر می برد اشاره می کند و می گوید: خبری از خانم محتشمی پور هم نیست؛ او هم جزو زنانی است که کاملا به حکومت، هرچند طیف اصلاح طلب آن تعلق داشته و دارد. اما سخن من این است که این زنان هیچ کدام خواستار برخورد براندازانه با رژیم جمهوری اسلامی نبودند ولی برخورد با آنها به گونه ای است که اگر جریانات سیاسی در ایران رادیکالیزه شود این احتمال وجود دارد که نمونه های بسیاری از این زنان که در سطح کشور فراوان هم هستند برای ایجاد تحولات سیاسی در ایران به دیگر نیروهای زنان بپیوندند. باید گفت زنان داخل حکومت نیز در اعتراض به رفتار ناعادلانه حکومت، با زنان دیگر هم دل شده اند و خواهند شد.

به گفته خانم کار، زنان علیرغم محدودیت ها، بازداشت ها، تحمل شکنجه ها و توهین هایی که به آنها در خیابان ها و حتی در حمله به خانه هایشان شده نه نیروی بالقوه که اکنون تبدیل به نیروی بالفعل شده اند که نه فقط در سطح خیابان ها بلکه در سطوح عالی رهبری حضور دارند و این ویژگی ای است که حکومت از آن هراس دارد و آن را نمی پسندد.

او می گوید: 8 مارس امسال نوید دهنده چنین تاریخی است که نقش جنبش زنان در تحولات سیاسی خیلی بارز خواهد شد.

 

دموکراسی از مسیر برابری جنسیتی می گذرد

بیش از صد فعال جنبش زنان و 200 تن از حامیان آنها هم در بیانیه ای اعلام کرده اند که روز سه شنبه (روز جهانی زن) برای انها روز اعتراض است: “همگام و هم دوش با برادران هم وطن خود به خیابان ها آمده و از خواست همگانی حمایت می کنیم زیرا که دسترسی به حقوق برابر جز در یک حکومت دموکراتیک امکان پذیر نیست”.

انتشار این بیانیه در شرایطی که فعالان جنبش زنان در داخل کشور تحت فشارند و امکان انتشار بیانیه و ابراز عقیده علنی ندارند از اهمیت به سزایی برخوردار است؛ بیانیه ای که با حمایت فعالان داخل کشور تنظیم و منتشر شده اما به دلیل فشارهای امنیتی داخل کشور، نام فعالانی که از داخل کشور این بیانیه را امضا کرده ا ند محفوظ مانده است.

آسیه امینی، فعال جنبش زنان و از امضا کنندگان این بیانیه در این زمینه به روز می گوید: هر سال 8 مارس، زنان ایران به هر نحو ممکن اعتراض خود را نسبت به نابرابری جنسیتی اعلام می کردند. اعتراض به حقوق نابرابر جنسیتی یا شرایط نامساعد زنان هم مختص ایران نیست؛ 8 مارس، روز جهانی زنان است. اما تفاوت ما همیشه این بوده که در بسیاری از نقاط دنیا، زنان جمع می شوند و دستاوردهای خود را جشن می گیرند و پایکوبی می کنند اما زنان ایرانی حتی برای بیان مسائلشان در این روز همیشه مشکل داشته اند. با این وصف و با وجود همه احساس نا امنی که همواره ما را تهدید کرده، فعالان زنان ایرانی، سالها در پشت درهای بسته و محافل خصوصی و دور از چشم اغیار، برنامه هایشان را برای این روز تدارک می دیدند. اما بالاخره در چند سال اخیر روز جهانی زن از خانه ها به خیابان رفت تا بتواند این صدای اعتراض را بلند ادا کند.

او با اشاره به وضعیت فعلی داخل ایران می گوید: این روزها هم با وجود فشارهای سیاسی زیادی که برای هر حرکتی اعم از سیاسی اجتماعی یا فرهنگی وجود دارد، برای زنان مهم است که به خودشان و دیگران یادآوری کنند که اگر ما دموکراسی و آزادی می خواهیم، باید از تاریخ سی و دو ساله مان یاد بگیریم و بدانیم که دموکراسی از دل همین مسیری که می رویم بیرون می آید. اگر امروز حقوق جنسیتی مان را به هر دلیلی فراموش کنیم، دوباره یابی آن کاری بس دشوارتر است. آنگونه که بعد از انقلاب 57، زنان به دلایل سیاسی از ادامه اعتراض بازداشته شدند و نتیجه اش این شد که هر سال بدتر از سال قبل شد و هر قانونی ما زنان را بیش از پیش به قهقرا برد. صدا هم از کسی در نیامد مگر خود ما زنان.

درواقع این خواسته روشن، محور اصلی بیانیه ای بوده که فعالان زن در آستانه 8 مارس منتشر کردند. این بیانیه برآیند نظرات فعالان جنبش زنان چه آنها که در داخل کشورند و امکان صدور بیانیه ندارند و چه فعالانی که ناچار از ترک کشور شده اند و چه فعالانی که سالها پیش از کشور خارج شده اند، است.

اما در این میان دو بحث مطرح است برخی معتقدند جنبش های سیاسی، از جنبش زنان استفاده ابزاری میکند و زنان نباید برای روز سه شنبه بیانیه صادر کنند. برخی دیگر نیز معتقدند زنان نباید در مرحله فعلی خواسته های خود را از جنبش اعتراضی مردم ایران جدا کنند. در این زمینه آسیه امینی می گوید: طبیعتا وقتی گروهی سیاسی برای زنان بیانیه می دهد خواسته های سیاسی خود را می گنجاند و ما هم که بیانیه می دهیم نظرات خودمان را می گنجانیم. به نظر من ما در مقطعی نیستیم که بخواهیم اینقدر همدیگر را واکاوی کنیم. مهم این است که بدانیم خودمان چه می خواهیم و چه ابزاری برای بازگو کردن آن داریم. کسی که هدفش تغییر شرایط موجود ایران است باید از این تفرقه افکنی ها دور باشد. باید دست هر کسی را که دست یاری بلند می کند فشرد و همراه کرد اما در عین حال باید به خود یادآوری کنیم که یادمان نمیرود دموکراسی برای ما از مسیر برابری جنسیتی رد می شود.

به گفته او، این هدف و این صدا، فقط صدای فعالان جنبش زنان ایران نیست و صدای همه کشورهای استبداد زده است که قوانین مردمحور و مرد سالارانه در آنها حاکم است.

خانم امینی می گوید: ما تجربه های تاریخی داریم و میدانیم که اگربرای حقوق خود تلاش نکنیم، به نام آزادی، برابری فراموش خواهد شد. ستم جنسیتی، زاییده استبداد است و اگر میخواهیم استبداد و دیکتاتور را پس بزنیم باید به ستم جنسیتی توجه کنیم. در مسیر کسب آزادی باید برابری ثابت شود. نمی شود گفت امروز نگویید، فردا که پیروز شدیم و… این راه را ما یکبار رفته ایم و 32 سال پسرفت حاصل آن بوده و معتقدیم که حکومت دموکرات از ما یعنی از همه مردم زاییده می شود. من از کسانی که می گویند چرا زنها حقوق جنسیتی شان را جدا می کنند و…. دعوت میکنم که نوع دیگری نگاه کنند به مسائل و به جای جنجال سازی و گرفتن ماهی از آب گل آلود، بیندیشند که زنها چه میخواهند.

از آسیه امینی می پرسم در بیانیه نوشته شده که همگام با برادران هم وطن خود به خیابان ها می آیید آیا این به نوعی دعوت از مردم برای حضور در خیابان است؟ پاسخ میدهد: ما فراخوان نداده ایم که ای مردم به خیابان بیایید! بلکه گفته ایم ما به خیابان می رویم. مردم خودشان باید تصمیم بگیرند هر کدام از ما در هر شهر، کشور و روستایی که هستیم 8 مارس به خیابان می رویم و این روز را به روز اعتراض به نابرابری جنسیتی در ایران تبدیل خواهیم کرد. اما بدون شک آنچه تعیین کننده است تصمیمی است که زنان در داخل ایران می گیرند. حرکتهای بیرونی قطعا حمایتگر است.

او در مورد مسیرهایی که برای راهپیمایی در این روز تعیین شده می گوید: چون این بیانیه، بیانیه مشترک زنان بوده که بخشی از آنها در بیرون ایران مقیم هستند( چون امضای بیشتر فعالان داخل محفوظ ماند)، بهتر بود کسانی که در داخل ایران به خیابانها می روند در این مورد تصمیم بگیرند. مسیرهای تعیین شده یعنی میدان مادر و پارک لاله که نزدیک محل کشته شدن ندا آقا سلطان بود هم توسط خود شبکه های اجتماعی پیشنهاد شد و ما هم آن را در همین نوشته ها و گفته ها دیدیم. به هر حال امیدوارم دستاورد همه زنان و مردانی که در این روز به شرایط موجود اعتراض می کنند قبل از هر چیز امنیت جانشان باشد.

 

زنان به خیابان می آیند

شیرین عبادی، برنده جایزه نوبل صلحهم با انتشار بیانیه ای روز 8 مارس را روزی ویژه خوانده و اعلام کرده است: در این روز علاوه بر حقوق برابر زنان، خواست‌های دموکراتیک مردم ایران نیز مورد مطالبه قرا ر می‌گیرد – مبادا که در گیر و دار حوادث سیاسی، خواسته بر حق و همیشگی خود را که تساوی حقوق است فراموش کنیم – در این روز همگام و هم دوش با برادران هم‌وطن خود به خیابان‌ها آمده و از خواست همگانی حمایت می‌کنیم، زیرا که دسترسی به حقوق برابر جز در یک حکومت دموکراتیک امکان پذیر نیست، اما نباید اجازه داد که به بهانه بروز بحران سیاسی و یا پرهیز ازتفرقه باز هم خواسته‌هایمان را نادیده بگیرند و بدیهی است که دسترسی به حقوق برابر متضمن اصلاح قوانین تبعیض آمیز است و رسیدن به این هدف، مستلزم اصلاح موادی از قانون اساسی است تا امکان چنین اصلاحاتی فراهم آید و از این رو بازنگری در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، نه یک خواست سیاسی بلکه مقدمه یک حرکت مدنی است.

مادران عزادار نیز که به مادران پارک لاله تغییر نام داده اند با شرح مختصری از وضعیت و تهدیدها و فشارهای حکومتی بر آنها اعلام کرده اند: ما مادران داغدار و حامیان آنها در روز 8مارس برابر با 17اسفند همراه و همدوش با همه زنان جامعه خود اعتراضات آرام و مدنی خود را برگزار خواهیم کرد و این روز را همراه با دیگر زنان جهان گرامی خواهیم داشت.

این مادران در بیانیه خود نوشته اند که ساعت 4 بعد ازظهر، خیابان فاطمی، چهارراه امیر آباد دور هم جمع خواهند شد. این مکان نزدیک به پارک لاله است که مادران در سال 88 حدود 7ماه برای رسیدن به خواسته هایشان دور هم جمع می شدند.

مادران عزادار در بیانیه دیگری، روز جهانی زن را روز همبستگی با مادران داغدار، روز همبستگی با زنان شجاع در زندان، روز رهایی زن خوانده و اعلام کرده اند که: امروز ما مادران و مادربزرگ ها که در سال 57 به خیابان ها آمدیم و تمامی وجود خود و فرزندان مان را برای تحقق آزادی و عدالت و برابری نثار کردیم ولی چیزی جز ظلم و بیداد و فساد و تباهی به دست نیاوردیم، حاضریم با عصا و واکر و ویلچیر به خیابان ها بیاییم و از شرف انسانی و حقوق پایمال شده خود و فرزندان مان حمایت کنیم.

مادران صلح کردستان نیز در بیانیه ای اعلام کرده اند که: ما به عنوان مادران صلح کردستان پشتیبانی خود را از تمامی برنامه های اعتراضی روز جهانی زن به شیوه ای مادرانه‌ و مسالمت‌جویانه‌ اعلام می داریم، و از مردم ایران و به‌ویژه‌ کردستان خواستاریم در راه اجابت حقوق و خواستهای دمکراتیک خود این روز را گرامی و حرمت خون‌های ریخته‌ی دختران و زنان راه آزادی و اشکهای مادران داغدیده‌ را نگه‌ دارند.

فعالان جنبش زنان و حامیان آنها در داخل و خارج کشور نیز بیانیه ای منتشر کرده و نوشته اند: ضمن ابراز همبستگی با زنان و مردانی که صدایشان برای آزادی ودموکراسی در خیابان های شهر جاری است در پی بیانیه خانم شیرین عبادی و ضمن تایید آن، تکرار می کنیم که مبادا که در گیر و دار حوادث سیاسی، خواسته بر حق و همیشگی خود را که تساوی حقوق است فراموش کنیم ! پس در این روز همگام و هم دوش با برادران هم وطن خود به خیابان ها آمده و از خواست همگانی حمایت می کنیم زیرا که دسترسی به حقوق برابر جز در یک حکومت دموکراتیک امکان پذیر نیست.

در این بیانیه آمده است: ما هم‌صدا با خواهران‌مان که صدای اعتراض‌شان در ایران حتی در روز جهانی زن، با انعکاس صدای مهیب سرکوب روبه‌رو است و دوش به دوش خواهران‌مان در تونس و مصر و لبنان و… که در این روز، هم‌چون ما ندای برابری جنسیتی سر داده‌اند، خیابان‌ها را از آن خود می‌کنیم و می‌دانیم که برادران برابری‌خواه‌مان نیز در این راه در کنار ما خواهند بود.

آنها افزوده اند: ما بر این باوریم که هیچ قانونی نمی‌تواند برای ما عدالت و دموکراسی به ارمغان بیاورد مگر این‌که در بند بندش حقوق برابر زن و مرد دیده شود. بنابراین تغییر قانون، شروع حرکت ما به سمت دموکراسی و برابری جنسیتی و رعایت حقوق همه مردم کشورمان خواهد بود و بدون شک تا آن روز هر هشت مارسی برای ما روز اعتراض خواهد بود.

شورای هماهنگی راه سبز امید نیز با انتشار بیانیه شماره 5 خود اعلام کرده: حضور فعال زنان در جنبش سبز را می توان با شهادت ندا آقاسلطان در روزهای آغازین و در پیشانی آن شناسایی کرد بگونه ای که به نماد این جنبش در سراسر جهان تبدیل شد، و این حضور را در همه روزهای سخت پشت سر گذاشته شده می توان در همه جا دید، از کهریزک تا اوین، از صبوری مادران وهمسران هزاران زندانی، و از همراهی دکتر زهرا رهنورد و فاطمه کروبی همپای رهبران جنبش میرحسین موسوی و مهدی کروبی، که این روز به همین دلیل به بند اسارت و زندان گرفتار آمده اند. این دو بانوی سبز جلوه ای نو به جنبش داده و آنرا از همه جنبش های تاریخ معاصرمان متمایز ساخته اند و اینکه این جنبش در پی دستیابی به جامعه ای است که در آن زنان همپای مردان از همه حقوق انسانی و منزلت اجتماعی و سیاسی برخوردار شوند و هیچ گونه تبعیضی آنها را از حضور فعال درعرصه عمومی محروم نکند.

در این بیانیه آمده است: روزسه شنبه 17 اسفند(8 مارچ) فرصت دیگری برای پیوند روزجهانی زن با جنبش سبز مردم ایران در پیگیری مطالبات جامعه زنان ماست، از اینرو شورای هماهنگی راه سبز امید همراهی و همگامی خود را با برنامه های فعالان و نهادهای حوزه زنان برای پاسداشت این روز اعلام و از تبدیل آن به تجمع های اعتراضی نسبت به زندانی بودن دو بانوی سبز و رهبران جنبش حمایت می نماید و از همراهان سبز می خواهد که فعالانه در برنامه های این روز شرکت نمایند.