پیتر زیرمن
مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی ماه گذشته خاطر نشان کرد، هیچ خطری وجود ندارد اگر یک روز صبح از خواب بیدار شویم و ایران را یک قدرت هسته ای دیگر بیابیم. او اظهار داشت، ایران برای نایل شدن به این هدف ابتدا ناگزیر خواهد بود از عضویت معاهدۀ منع گسترش سلاح های اتمی بیرون بیاید، بازرسان آژانس را از کشور اخراج کند، “و سپس دست کم به شش ماه تا یک سال زمان نیاز خواهد داشت.” بدین ترتیب، ایران سال بعد را با قابلیت هسته ای آغاز خواهد کرد.
اظهارات محمد البرادعی پس از آن صورت گرفت که اسرائیل مبادرت به انجام رزمایش نظامی در شرق دریای مدیترانه کرد. در این رزمایش، هواپیماهای جنگندۀ اسرائیل مسافتی را معادل با یک مأموریت یک طرفه تا تهران طی کردند، تلاشی که احتمالا ً طراحی شده تا به تندروهای ایران یادآوری کند که اسرائیل توان حمله به تأسیسات به اصطلاح “صلح آمیز” غنی سازی اورانیوم ایران را دارد.
ایران در حال آزمایش نسل سوم سانتریفیوژهای پیشرفته غنی سازی است که در داخل ساخته شده اند و مهارت فنی ایران را در فناوری هسته ای به اثبات می رسانند. در همین حال آژانس بین المللی انرژی اتمی اخیرا ً گزارش داده که سؤال هایی دارد که ایران از پاسخ به آنها امتناع می ورزد:
- چرا ایران از موادمنفجرۀ بسیار قوی برای متلاشی کردن بدنۀ کروی شکل فلز سخت استفاده می کند؟ تنها کاربرد شناخته شدۀ این قبیل آزمایشات در کامل کردن قابلیت بمب سبک اتمی است.
- چرا ایران در حال ساخت انواع چاشنی مورد نیاز برای ساخت سلاح اتمی است؟
- چرا ایران در حال طراحی، و یا طراحی مجدد، کلاهک موشک بالیستیک است که قابلیت حمل سلاح اتمی را دارد؟
ایران چند ماه قبل اعلام کرد که علاوه بر 3000 سانتریفیوژ فعال فعلی، در حال نصب 6000 سانتریفیوژ جدید در نیروگاه غنی سازی اورانیوم است. این قبیل فعالیت ها توانایی ایران را برای ساخت سلاح های اتمی افزایش می دهند، خصوصا ً اینکه قابلیت سانتریفیوژهای جدید دو برابر سانتریفیوژهای اولیه است. تولید پولوتونیوم و یا اورانیوم با غنای بالا یک چالش اصلی صنعتی است که ایران در ساخت سلاح های اتمی با آن روبروست. غنی سازی اورانیوم مسأله ای بود که عراقی ها هرگز نتوانستند مهارت کامل آن را کسب کنند، اما ایرانیان در این مسیر خوب پیشرفته اند.
مشوق هایی نیز که اخیرا ً توسط شش قدرت جهانی به ایران ارائه شدند، کافی نبوده اند تا ایران را متقاعد کند غنی سازی را متوقف نماید یا به حال تعلیق درآورد. واضح است که تحریم های گذشته نیز فشار بسیار اندکی بر جمهوری اسلامی وارد کرده اند. طرح ابتکاری جدید اروپاییان برای بلوکه کردن اموال بانک ملی فشارهای قابل توجه جدیدی بر ایران وارد خواهد کرد، اما احتمالا ً ایران از قبل از این اقدام مطلع گردیده است: درست قبل از اینکه بلوکه کردن اموال این بانک اعلام شود، ایران 75 میلیارد دلار از دارائی های خود را از دسترس مقامات اروپایی خارج کرد.
حجم برنامۀ سانتریفیوژهای ایران باعث افزایش این ظن و گمان شده که ایران علاقه ای به تولید اورانیوم غنی شده برای تأمین سوخت نیروگاههای اتمی ندارد. ظرفیت این برنامه – حتی با وجود 50 هزار سانتریفیوژ پیشرفته – برای تأمین سوخت یک نیروگاه هسته ای بسیار محدود است. این سانتریفیوژها به زحمت می توانند نیاز راکتورهای اتمی را، که ایران با کمک روسیه در حال ساخت آنهاست، برآورده کنند.
اما سانتریفیوژهای پیشرفته به ایران امکان می دهند با داشتن زیربنای فعلی، ساخت سلاح های اتمی را در طول یک سال به میزان دو برابر افزایش دهد. در صورتی که ایرانیان 6000 سانتریفیوژ به 3000 سانتریفیوژ فعلی اضافه کنند، قابلیت ساخت بمب به بیش از دو برابر افزایش خواهد یافت، اما استفادۀ صلح آمیز از نیروگاه صفر خواهد بود.
بدین ترتیب، احتمال خطر برنامۀ هسته ای ایران افزایش خواهد یافت. اگر ایران غنی سازی اورانیوم را در سطح بمب آغاز کند، می تواند این ماده را در اختیار گروههایی مانند حماس و حزب الله قرار دهد. این گروهها نیز احتمالا ً مبادرت به تولید محصولاتی خواهند کرد که قدرت تخریبی آنها به اندازۀ بمب ویران گر هیروشیما خواهند بود.
هزینۀ این دست و دل بازی ایران برای ساخت هر بمب 2 تا 5 میلیون دلار خواهد بود. این بدین معنا نیست که ایران از تروریست های هسته ای حمایت خواهد کرد، بلکه می تواند با یک هزینه قابل پرداخت از عهدۀ این کار برآید.
وقت آن است که با اعمال تحریم ها، ایران را متقاعد کرد دست از غنی سازی اورانیوم بردارد. حق ایران برای در اختیار گرفتن فناوری چرخه سوخت هسته ای، 20 سال قبل یعنی زمانی که ایران مبادرت به نقض معاهدۀ ان پی تی کرد، به پایان رسید. واضح است که هدف اصلی ایرانیان از غنی سازی نه تولید سوخت راکتور اتمی بلکه سوخت سلاح های هسته ای است.
منبع: بوستون گلوب، 6 ژوئیه