در راستای اینکه در مراسم امسال 12 بهمن ستاد برگزاری مراسم از یک امام مقوایی استفاده کرد، لذا با طراح امام مقوایی مصاحبه ای انجام دادیم که آن را می خوانید.
ما: لطفا خودتان را معرفی کنید؟
طراح امام مقوایی( طام): من علی قویدل هستم، طراح امام می باشم.
ما: چطور به فکرتان رسید که امام را بصورت مقوایی درست کنید؟
طام: ما 2000 نفر- ساعت فکر کردیم و آخرش به این نتیجه رسیدیم.
ما: قبل از اینکه این همه فکر کنید به چه نتیجه ای رسیده بودید؟
طام: به همین نتیجه رسیده بودیم، یعنی همان پنج دقیقه اول به همین نتیجه رسیدیم، ولی بعد نظرات دیگری داده شد، طراحان زیادی از کشورهای خارجی آمدند، ولی آخر کار به همان نتیجه ای رسیدیم که اولش رسیده بودیم.
ما: منظورتان از درست کردن امام بصورت مقوایی چه بود؟
طام: ما می خواستیم که یک جلوه ای از هنر ناب را نشان بدهیم که موفقیت آمیز بود.
ما: چرا از مقوا برای این کار استفاده کردید؟
طام: چون امام راحل خیلی سفت بودند و به این سادگی پاره نمی شدند.
ما: چرا از مجسمه به جای امام مقوایی استفاده نکردید؟
طام: طرحی که فرهنگستان هنر جدید تصویب کرده بود، این بود که امام راحل بصورت مجسمه ظاهر بشوند در هواپیما و با چرخ ایشان بیاید پائین و در میان مردم باشد، همانطوری که امام همواره در میان مردم حضور داشت، حتی برادران نخبه ما برای ایشان دستگاه کنترل از راه دور هم تهیه کرده بودند که چون معلوم نبود باید دستگاه دست دفتر امام باشد، یا حسن آقا خمینی، یا نوه امام، یا بیت رهبری، به همین دلیل از امام چرخدار چشم پوشی کردیم.
ما: اشکال دیگری هم به ذهن شما رسیده بود؟
طام: بله، یکی از برادران پیشنهاد کرد که بادکنک امام را درست کنیم و حتی نمونه آن هم ساخته شد که واقعا وقتی باد می شد حتی کسی که خودش بادش کرده بود از هیبت و هیمنه حضور حضرت امام اشک به چشمش آمد. دقیقا همان حالتی که امام دست شان را تکان می دادند در این عروسک بادکنکی بود، ولی وزارت اطلاعات که یکی از اعضای شورای تهیه امام بود، تذکر داد که ممکن است در حین عملیات 12 بهمن سوزنی، کبریتی، خاری، چیز تیزی در تن نازنین امام برود و باد عروسک دربرود و یک ملت برای دومین بار عزادار شود. به همین دلیل از این طرح با وجود همه نکات مثبت اش صرف نظر شد.
ما: آیا در انتخاب جنس مقوای امام مسائل خاصی درنظر گرفته شد؟
طام: ما از مقوای گلاسه استفاده کردیم، بخاطر نورانیتی که در امام بود. البته بعضی از عناصر غربزده پیشنهاد کرده بودند که از پلکسی گلاس سفید استفاده کنیم و عکس روی آن چاپ بشود که ما استخاره کردیم و خوب نیامد، البته خود امام هم از این غربزدگی و استفاده از کالاهای غربی خوششان نمی آمد که برای همین کار واقعا حدود سی ساعت دنبال نظر امام درباره پلکسی گلاس گشتیم ولی چیزی پیدا نکردیم.
ما: با توجه به احتمال بارش باران، آیا پیش بینی شده بود که در این صورت برای اینکه امام مقوایی در اثر بارش باران پاره نشوند، باید چه کرد؟
طام: هماهنگی هایی شده بود از طریق نیروی هوایی و نیروی دریایی و سازمان هواشناسی و ما تا 87 درصد مطمئن بودیم باران نمی آید، اما با وجود این یک پوشش پلاستیکی درست کرده بودیم و قرار بود تعدادی از همافرانی که همان اوایل انقلاب خدمت امام رسیدند با چتر بیایند و چتر بزرگی را بالای سر امام مقوایی نگه دارند.
ما: یکی از نکات بارزی که در امام طراحی شده بود، این بود که امامی که شما ساخته بودید پا نداشتند، آیا این با قصد خاصی بود؟
طام: در “ شورای هماهنگی تهیه امام” ما بحث های زیادی کردیم که امام مقوایی پا داشته باشند، یا نه؟ از یک طرف عده ای معتقد بودند که با توجه به اینکه راه امام را رهبری ادامه می دهند، در حقیقت درست کردن پا برای امام به معنی تائید جریان فتنه است که می خواهد راه امام را در مقابل ولایت مطرح کند، به همین دلیل ما پا نگذاشتیم، البته در امام نشسته ایشان پا دارند، و عبا روی پای ایشان است که این نشانه ای است از حضور روحانیت به موازات مقام عظمای ولایت.
ما: نکته دیگر نداشتن دست امام بود، چرا برای امام دست نگذاشتید؟
طام: نکته ای که مرکز مطالعات استراتژیک تهیه کرده بود گویای این بود که عناصر و عوامل فتنه برخی رهبران فتنه را دست چپ امام می دانستند و برخی خواص بی بصیرت را دست راست امام قلمداد می کردند که هر دو جریان در حقیقت بطلان خودشان را نشان دادند و در تاریخ رسوا شدند، اگر دقت کنید دست امام زیر عباست و عبا نشانه روحانیت که متبلور می شود در ولایت، به همین دلیل امام مقوایی نمادی است از اینکه دست رهبر است که امروز مسیر امام را نشان می دهد، نه فتنه گران و خواص بی بصیرت.
ما: برای تهیه امام مقوایی چه مراحلی پشت سر گذاشته شد؟ و آیا به اهداف تان رسیدید؟
طام: کسی که عکس ها را گرفت و بزرگ کرد در تمام مدت دائم الوضو بود، حتی یک بار که کار خیلی طولانی شد، ایشان برای حفظ حرمت بنیانگذار انقلاب، دل پیچه شدیدی گرفت و به بیمارستان رفت. من هم قبل از اینکه مقواها را برش بزنم سفری به نجف رفتم و در آنجا قیچی مخصوصی بود که رهبر با آن چند بار کاغذهای مختلف را برش زده بود و خیاط رهبر با آن عباهای ایشان را برش می زد، من قیچی را بردم نجف و طواف دادم و قدرت خدا بود که حتی یک میلی متر در برش اشکال ایجاد نشد و همین باعث شد همکاران از این موضوع چند بار به گریه افتادند.
ما: لطفا برتری های طرح امام مقوایی را بر تمثال امام یا امام کاغذی بفرمائید؟
طام: امام راست قامت و استوار بود، مثل مقوا ولی در مقابل دوستان و عزیزان انقلاب و مستضعفان و خانواده شهدا خم می شد، که البته می شد از حلبی استفاده کرد، ولی در آن صورت افراد می توانستند از آن برای بالا رفتن مثل پیت استفاده کنند که ما اجازه فرصت طلبی ندادیم. امام مثل کاغذ نبود که فورا پاره شود، مثلا در جریان بنی صدر ملعون و مهدی هاشمی و شهادت بهشتی باید امام پاره می شد، در حالی که امام سالم ماند و هیچ پارگی در ایشان نبود. از طرف دیگر، ما فکر کردیم اگر این طرح موفق شود، ما می توانیم امام را تکثیر کنیم و مثل زمانی که ایشان در همه جا حاضر بود، امام مقوایی در همه جا حضور داشته باشد. و اینها اهدافی بود که به آن رسیدیم.
ما: ارزش های هنری امام مقوایی را هم ذکر کنید؟
طام: ما البته طرفدار هنر برای هنر نیستیم، بلکه هنر برای اسلام باید باشد که در اینجا ما به یک قطعه مقوا روح بخشیدیم، و دقیقا کاری خلاقانه بود مثل خداوند که روح خدا را در یک تکه گل دمید و امام از آن بیرون آمد و همین برای ما کافی است. البته یکی از شاعران بزرگ ما که راضی نیست اسمش برده شود، غزل معروف امام را برای امام مقوایی ما سرود که آن را به شما تقدیم می کنیم. اجرتان با جدم زهرا.
غزل مقوائیه
من ز خال لبت ای دوست به اغما شده ام
بیست سالی شد و یک روز مقوا شده ام
فارغ از خود شدم و میل به پوستر کردم
لکن امروز مقوای بس اعلا شده ام
غم دلدار فکنده است به جانم آتش
شعله ور همچو مقوا توی سرما شده ام
در کارتن بگشائید، درآرید شراب
که من از کاغذ و از مدرسه بالا شده ام
جامه زهد و ریا کندم و برتن کردم
یک مقوای گلاسه که چه زیبا شده ام
واعظ شهر به من گفت که تمثال شوم
لیک بیل بورد مقوایی سه لا شده ام
بگذارید که از میکده یادی بکنم
چوب بر پشت، مقوای سرپا شده ام
آیت الله خامنه ای گوید
این عکس چو من رهبر نازی بوده است
از جنس مقوای درازی بوده است
او بود مقوا و منم چون کاغذ
در رهبری ام سری و رازی بوده است