هنر روز، در بخش کتاب می کوشد کتاب ها و نشریاتی را که در حوزه اندیشه و هنر مباحث نظری را منعکس می کنند یا در مسائل اجتماعی و سیاسی مباحثی درخور دارند، به خوانندگان خود معرفی کند. ارجحیت با کتاب های روز خواهد بود، ولی این امر به معنای غفلت از آثارمنتشر شده در گذشته دور یا نزدیک نیست. کتاب های منتشره از پدیدآورندگان ایرانی به زبان های دیگر یا ترجمه شده به این زیان ها هم در کتاب روزجای ویژه ای خواهند داشت. ناشران و پدید آورندگان آثار می توانند برای معرفی یک نسخه کتاب به نشانی زیر بفرستند.
توجه: به اطلاع دوستان نویسنده و ناشر می رساند، کتاب هایی که در سال 1387 به نشانی کتاب روز فرستاده شده است، متاسفانه به علت درهم ریختگی نشانی پستی بدست ما نرسیده است. ضمن پوزش از دوستان نشانی را به صورت صحیح اعلام می کنیم:
Iran Gooya : نام گیرنده
BP 114 : شماره صندوق پستی
Creteil 94000 : اسم وکد پستی شهر
France : نام کشور
جامعه شناسی فرار مغزها
نویسنده:علی طایفی
160 ص، نشر فروغ 2008، چاپ اول
کتاب “جامعه شناسی فرار مغزها ” سرانجام پس از دوبار تلاش ناموفق برای چاپ در داخل ایران، از سوی انتشارات فروغ در آلمان منتشر شد. نویسنده کتاب دکتر علی طایفی جامعه شناس، پژوهشگر و نویسنده بیش از 150 مقاله علمی-اجتماعی و 5 کتاب از جمله “موانع فرهنگی تحقیق در ایران”، “جامعه شناسی مسائل اجتماعی ایران”، “عصر مهاجرت”، “آسیب شناسی گزینش عقیدتی-سیاسی در ایران”(منتشر نشده) است. وی هم اکنون مسئول بخش ایرانی انجمن یبن المللی جامعه شناسان بدون مرز بوده و در سال گذشته به دلیل فعالیت ها و نوشتارهای انتقادی در زمینه وضعیت کودکان، زنان، کارگردان و تلاش در حوزه جامعه شناسی عملگرا، برنده اولین جایزه بین المللی آلوین گولدتر-جامعه شناس منتقد آمریکایی-شد. او هم اینک مدیر نشریه الکترونیکی “جامعه شناسی ایران” است.
در پیشگفتار کتاب چنین آمده است: “فرار مغزها یا گریزنخبگان یکی از مهم ترین پدیده هایی است که ازسال های وقوع انقلاب سال ۵۷ تا امروز به عنوان یک مسئله اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی صدمات بسیاری را به جامعه درحال تحول ایران وارد کرده است. درحال حاضرجامعه ایران درصدر کشورهای مهاجر فرست و مهاجر پذیر جهان قرار دارد…
این ویژگی امکانات و محدودیت های بسیاری را نیزبه دنبال دارد. دراین بین خروج متخصصان که آگاهانه ازآن به فرار مغزها یاد می نمایم، آثار زیان بارتر و درعین حال فرصت های بسیاربیشتری را فراروی توسعه جامعه ایران نهاده است. با این وصف علیرغم کمیت بسیار و کیفیت گسترده این معضل، درطول سال های اخیر این پدیده کمتر مورد بررسی تجربی و نظری قرار گرفته و گاه آگاهانه مغفول واقع شده و از زعم بسیاری خروج دگر اندیشان، برای نظام سیاسی کشور دارای کارکردهای مثبت نیز بوده است!
خروج نیروهای متخصص از کشور یا به تعبیر امروز، فرار مغزها امر نوپدیدی است و به ویژه درجامعه ایران پدیده ای است انقلابی! این اطلاق از آن روست که پدیده فرار مغزها در ایران، محصول پس از انقلاب است و عمده دلایل آن نیز ناامنی سیاسی، جنگ، ناامنی اندیشگی و دینی، اقتصادی، و اجتماعی و حتی فرهنگی است. “
کتاب “جامعه شناسی فرار مغزها ” دارای خصیصه های متعددی از جمله توجه به مهم ترین نظریه های موجود در بررسی دلایل و تبعات بروز این پدیده، بهره گیری از جدیدترین آمار مهاجران متخصص ایرانی در سایر کشورهای جهان به ویژه اروپا و امریکای شمالی واستناد به یافته های تجربی داخل و خارج از کشور است.
”جامعه شناسی فرار مغزها “ کتاب یگانه ای است که جدا از بحث و تحلیل روزنامه نگارانه و استناد به آمار و اسناد نظری و تجربی ازصراحت و بیان آزادانه دلایل خروج متخصصان از کشور بهره می برد. این کتاب می تواند برای کلیه علاقمندان، دانشجویان، محققان، اساتید دانشگاه و روزنامه نگاران در حوزه های مختلف علوم سیاسی، اقتصادی، جامعه شناختی،و سازمان های پژوهشی و مراکز دانشگاهی مفید باشد. کسانی که مایل به سفارش خرید این کتاب هستند، می توانند با نشانی تماس بگیرید.
پژوهشگران معاصر ایران، جلد یازدهم: پرویز ناتل خانلری
نویسنده: هوشنگ اتحاد
518 ص، تهران: انتشارات فرهنگ معاصر، 1387، چاپ اول
جلد یازدهم از مجموعه «پژوهشگران معاصر ایران» به معرفی و بررسی زندگی و آثار «پرویز ناتل خانلری» اختصاص دارد. «خانلری» شاعر، نویسنده، مترجم و پژوهشگری برجسته، استاد زبان و ادبیات فارسی در دانشگاه تهران، مدیر «مجله سخن»، مدیر «مؤسسه بنیاد فرهنگ ایران»، دبیر کل «فرهنگستان ادب و هنر ایران»، دبیر کل «سازمان پیکار با بی سوادی»، رئیس «پژوهشکده فرهنگ ایران»، سناتور و وزیر فرهنگ بود. مجموعه حاضر با گزارشی مفصل و دقیق از زندگی، فعالیت ها و آثار «خانلری» آغاز می شود. سپس نمونه هایی از آثار او ارائه می گردد. این مجموعه با فهرست های گوناگون و کتابنامه به پایان می رسد.
طنزهای نفتی: برگرفته از صفحات خواندنی تاریخ سیاسی نفت ایران
به کوشش: احمد راسخی لنگرودی
248 ص، تهران: انتشارات کویر، 1387، چاپ اول
در این مجموعه، رویدادهای شبه طنز و عبارات و اشعار طنز آمیز از لابلای صفحات خواندنی تاریخ سیاسی نفت ایران، که در کتاب های تاریخی و نشریات و مطبوعات دهه های نخستین تاریخ صد ساله نفت شکل گرفته، استخراج و گردآوری شده است. صفحات خواندنی که از آن سخن به میان می آید، به خوبی گویای حکایت هایی است سر به مهر نهاده که بر پرده غمبار نفت ایران رقم خورده است. اگر گفته می شود «طنزهای نفتی»، مقصود؛ آن رفتار، گفتار و نوشتاری است که سر از طعنه، کنایه و تعریض باز کرده است و شنیدن و خواندنش مذاق را شیرین می آید و لبخند بر چهره می نشاند و آدمی را از سر طبع به خواندن و رویتش می نشاند، اما در واقع خاطرات ماندگاری را به آدمی یادآور می شود؛ کم و بیش تلخ، سازنده و عبرت آموز.
ترانه ها، زبان زدها و فرهنگ عامه مردم کرمان
نویسنده: عیسی مرادی
380 ص، کرمان: انتشارات کرمان شناسی، 1387، چاپ اول
در این پژوهش، ترانه ها، ضرب المثل ها و فرهنگ عامه مردم کرمان در هفت فصل با این عناوین معرفی و بررسی شده است. 1- لالایی ها، 2- ترانه ها، 3- دوبیتی ها، 4- بازی ها، 5- لغزها و چیستان ها، 6- زبان زدها و ضرب المثل های رایج در کرمان، 7- فرهنگ عامه مردم کرمان. فصل مربوط به «فرهنگ عامه مردم کرمان»، شامل «آداب و عادات خرافی»، «افسانه ها و قصه ها» و «عقاید و باورهای عامیانه» است.
زنان دربار به روایت اسناد ساواک: فرح پهلوی (جلد اول)
601 ص، تهران: مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات، 1387، چاپ اول
این کتاب که جلد اول از یک مجموعه دو جلدی است، شامل اسناد و مدارکی درباره زندگی و فعالیت های «فرح پهلوی»، ملکه سابق ایران است. این اسناد و مدارک در بخش های گوناگونی با عنوان هایی چون «بیوگرافی و ازدواج»، «شجره نامه، اقوام و دوستان»، «فرح و تابلو»، «فرح و ورزش»، «فرح و دینداری»، «فرح و برخی تشریفات» و… تقسیم بندی و تدوین شده است. این مجموعه با عکس هایی از «فرح پهلوی» که مربوط به دوره های مختلف زندگی اوست به پایان می رسد.
باران بر زمین سوخته: نقد رمان های احمد محمود
نویسنده: فیروز زنوزی جلالی
427 ص، تهران: نشر تندیس، 1386، چاپ اول
«احمد محمود» از برجسته ترین نویسندگان معاصر ایران است که توانست شیوه نگارشی خاص و زنده را در جغرافیایی کاملا بومی، در مکتب رئالیسم به وجود آورد و به نحو درخشانی آن را شفاف و پخته کند. در کتاب حاضر مهم ترین رمان های این نویسنده فقید، یعنی «همسایه ها»، «داستان یک شهر»، «زمین سوخته»، «مدار صفر درجه»، «آدم زنده» و «درخت انجیر معابد»، نقد و بررسی شده است.
سفرنامه عراق عجم
نویسنده: ناصرالدین شاه قاجار
تصحیح: میرهاشم محدث
384 ص، تهران: انتشارات اطلاعات، 1387، چاپ اول
این کتاب شامل «سفرنامه عراق عجم»، نوشته «ناصرالدین شاه قاجار»، به ضمیمه «تاریخ و جغرافیای راه عراق عجم» نوشته «محمد حسن خان اعتماد السلطنه» است. شروع این سفر در روز چهارشنبه چهاردهم شوال سال 1309 ه. ق و پایان آن در روز دوشنبه بیست و یکم محرم 1310 ه. ق و طول سفر 97 روز بوده است. مسیر سفر هم حضرت عبدالعظیم، کهریزک، قم، دلیجان، محلات، سلطان آباد (اراک)، ازنا، بروجرد، نهاوند، تویسرکان، فراهان، آشتیان، ساوه و رباط کریم بوده است. در این سفر، «محمد حسن خان اعتماد السلطنه» همراه شاه بوده و با اطلاعات وسیعی که داشته، تاریخ و جغرافیای این مسیر را نوشته و ارزش سفرنامه را چند برابر کرده است.
مشروطه ناکام: تاملی در رویارویی ایرانیان با چهره ژانوسی تجدد
نویسنده: مهدی رهبری
448 ص، تهران: انتشارات کویر، 1387، چاپ اول
صفت «ژانوسی» در عنوان این کتاب، اشاره ای است به نام نخستین پادشاه افسانه ای کشور «لاتیوم» که رومیان او را چون خدا پرستش می کردند. بر اساس افسانه ها، او به گذشته و آینده آگاه بود. مجسمه او نیز به عنوان یکی از خدایان، دارای دو چهره متفاوت بود. به عقیده نویسنده، بررسی ماهیت مشروطه خواهی در ایران، بدون تحلیل ماهیت ساختارهای سیاسی، فکری، اجتماعی عصر قدیم یا سنت از یک سو، و ماهیت مدرنیته از سوی دیگر غیر ممکن است. به نظر او، مدرنیته دارای دو چهره متعارض ولی به هم پیوسته است که حتی در جوامع غربی سبب رویارویی های بزرگ گردیده است. در حالی که چهره نخست مدرنیته بر بنیان های دموکراسی، آزادی، تساهل، نسبی گرایی، فرد گرایی و کثرت گرایی قرار دارد، چهره دوم آن بر پیشرفت، برابری، عدالت، نظم، بوروکراسی، رفاه، قانون، امنیت، جمع گرایی، وحدت، ناسیونالیسم و دولت محوری تاکید می کند. در جریان مشروطی خواهی ایرانیان نیز برداشت های متفاوتی از مدرنیته با توجه به دو وجه یاد شده صورت پذیرفت که آشکار کننده ماهیت آن است. این جریان در دوره های مختلف در چهار گفتمان اصلاحات، ترقی، توسعه و انقلابی به منظور توسعه یافتگی و رفع عقب ماندگی پیگیری شد که همگی ناکام ماندند. در کتاب حاضر، ماهیت مشروطی خواهی در ایران در هر یک از گفتمان های فوق، و علل ناکامی آنها، با بهره گیری از دو روش هرمنوتیکی و گفتمانی بررسی شده است.
نشریات
مهراوه
فصلنامه فرهنگی و هنری مهراوه، شماره هشتم و نهم، بهار و تابستان 1387 منتشر شد. در این شماره مقالاتی از محمدرضا نیکفر، ملیحه کامران‌منش، حمید فرازنده، فاطمه خان‌سالار، محمدباقر حاجیانی، مازیار اخوت، منصوره وفایی، حسین مکی‌زاده، کیوان باجغلی و… به چشم می‌خورد. محمدرضا نیکفر در مقاله‌ای که در این شماره مهراوه با عنوان “وقتی که حرف می‌زنیم” نوشته است به بررسی موضوع “زبان” می‌پردازد. همچنین در این شماره مهراوه کیوان باجغلی به معرفی و نقد و بررسی شعر “جیمز تیت” می‌پردازد. از دیگر مقاله‌های مهراوه می‌توان به “وضعیت بوردیویی کنشگر اجتماعی” نوشته زهره روحی اشاره کرد. علاقه‌مندان می‌توانند آخرین شماره مهراوه را با قیمت 2500 تومان از کتابفروشی‌ها تهیه کنند.
سینمای پویا
شماره مهرماه ماهنامه سینمای پویا با گفت وگوهایی با سیف الله داد، ترانه علیدوستی، ماهایا پطروسیان و جهانگیر الماسی منتشر شد. حکایت یک ماه سینمای ایران، گزارشی از تولید شش ماهه سینمای ایران، گزارشی از پشت صحنه فیلم بیست و فیلم های در حال اکران و نقدهایی درباره فیلم های ریسمان باز، حقیقت گمشده، کنعان و مینای شهر خاموش و گزارشی از شصت وپنجمین دوره جشنواره فیلم ونیز از دیگر مطالب این شماره سینمای پویاست. در بخش سینمای جهان شماره 10 سینمای پویا هم مطالبی درباره فیلم های روزجهان، 10 فیلم برتر رقابت های انتخاباتی امریکا، روایت الیور استون از جرج بوش، کلینت ایستوود، خاویر باردم و… خواهید خواند. تازه ترین شماره ماهنامه سینمای پویا با قیمت 1500 تومان با دی وی دی رایگان فیلم زودیاک ساخته دیوید فینچر روی پیشخوان روزنامه فروشی هاست.